2.3. Het stroomgebied van de Rijn

Vandaag
Herhaling 2.2.
Hoe ontstaat een waterval?
Start 2.3. - Zelfstudie


1 / 50
suivant
Slide 1: Diapositive
AardrijkskundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 2

Cette leçon contient 50 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 4 vidéos.

time-iconLa durée de la leçon est: 45 min

Éléments de cette leçon

Vandaag
Herhaling 2.2.
Hoe ontstaat een waterval?
Start 2.3. - Zelfstudie


Slide 1 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 2 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 3 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

De onderdelen van een gletsjer

Slide 4 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Einde van de gletsjer
-Gletsjer schuift langzaam maar met veel kracht naar beneden
-Gevolgen:
*Gletsjertunnel, Gletsjerpoort en Gletsjerrivier
*Erosie: V-dalen -> U-dalen


Slide 5 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

V-dal
U-dal

Slide 6 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

U-dal

Slide 7 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Erosie en sedimentatie
zijmorene
Gletsjerpuin aan de zijkant van een gletsjer.
grondmorene
Sediment dat onder het ijs ligt en dat achterblijft als de gletsjer smelt.
eindmorene
Verpulverd materiaal dat een gletsjer voor zich uit heeft geschoven en dat na het afsmelten van de gletsjer is blijven liggen.

Slide 8 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Voorkennis test
Teken het
Ontstaan van een waterval

Slide 9 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 10 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 11 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Openingsfoto
Wat zie je?
Waar komt dit voor?
Waarom komt dit hier voor?
 

Slide 12 - Diapositive

Beschrijving van de openingsfoto

De Rijn bij de Duitse stad Boppard.
mooie meander

2.3 Het stroomgebied van de Rijn

Slide 13 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Benodigde voorkennis 
Je weet wat een regen-, smeltwater
                 en gemengde rivier is;
Je weet wat stroomafwaarts is;
Je weet wat debiet en regiem is;
Je weet wat klimaatverandering is;
https://schooltv.nl/video/clipphanger-wat-is-communisme/

Slide 14 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

3 soorten rivieren
Op basis van het regiem kun je rivieren indelen
Gemende rivier
Een gemengde rivier is een rivier waarvan de voeding bestaat uit smeltwater en regenwater. In de bovenloop wordt een gemengde rivier voornamelijk gevoed door smeltwater afkomstig van gletsjers en sneeuw en in de benedenloop voornamelijk door regenwater. Het regiem is vrij regelmatig. 
Gletsjerrivier
Een gletsjerrivier is een rivier die volledig wordt gevoed door het smeltwater van gletsjers. Het debiet is in het voorjaar (en begin zomer) het grootst vanwege het smelten van een gletsjer rivier. Normaal gesproken gaan gletsjerrivieren na de bovenloop over in gemengde rivieren. 
Regenrivier
Een regenrivier wordt gevoed door regenwater. In periodes van droogte is de waterstand in deze rivieren laag. Na periodes van veel neerslag stijgt het waterpeil. Het regiem is vrij onregelmatig. Het debiet is in de winter het hoogst omdat het dan het meeste regent. In de zomer is het debiet juist laag door minder neerslag en een grotere verdamping. 

Slide 15 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Debiet en Regiem 
  • Regiem: De veranderingen (schommelingen) in de afvoer van een rivier in de loop van de tijd.
  •  Debiet: Het debiet is de gemiddelde hoeveelheid water, die per tijdseenheid door een rivier wordt afgevoerd, uitgedrukt in kubieke meters per seconde.

Slide 16 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

De Rijn

Slide 17 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Stroomgebied van de Rijn
Wat is een stroomgebied?

Slide 18 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

  • De hoofdrivier ontvangt water uit zijrivieren en beekjes. 
  • Al die waterlopen vormen een stroomstelsel
  • Stroomstelsel + hoofdrivier = stroomgebied 

Slide 19 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Lees paragraaf 2.3. Het stroomgebied van de Rijn. Beantwoord de vragen in je schrift.
1. Op welke manier draagt een rivier aan de afbraak van een landschap?
2. De Rijn stroomt in de stad Basel (Zwitserland) de Boven-Rijnse Laagvlakte in. Noem twee kenmerken van de rivier in deze laagvlakte.
3. Leg in eigen woorden uit wat meanderen is.
4. Waarom gaat een rivier meanderen? Gebruik in je uitleg de begrippen erosie & sedimentatie.
5. “Laag-Nederland is eigenlijk een grote delta”. Leg uit wat er met deze uitspraak wordt bedoeld en ga daarbij in op de betekenis van het begrip delta.
6. Noem een menselijk oorzaak voor het toenemen van het overstromingsrisico in de Rijn.

Klaar? Maak opdracht 1, 2 en 6 van paragraaf 2.3. 

Slide 20 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Lengteprofiel rivier

Slide 21 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Bovenloop
Gemengde rivier
Rivier die behalve regenwater ook smeltwater van gletsjers afvoert.
Groot verhang
Het verval per kilometer.
Veel verwering en erosie

Slide 22 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Middenloop
Ook regen rivieren
Afnemend stroomsnelheid
Ontstaan meanders
Natuurlijke bocht in een rivier.
2. De Rijn stroomt in de stad Basel (Zwitserland) de Boven-Rijnse Laagvlakte in. Noem twee kenmerken van de rivier in deze laagvlakte.

Slide 23 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

De Bovenrijnse Laagvlakte
  • Vlakbij Basel (in Zwitserland) is een gedeelte van de aardkorst naar beneden gezakt door een breuk in de aardkorst.
  • Het lagere gedeelte heet een slenk. Het hogere gedeelte is een horst
  • In de laagvlakte stroomt het water langzamer, ruime bochten => meanders

Slide 24 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

De Bovenrijnse Laagvlakte
  • Het dal is er breed en de rivier neemt ruime bochten: meanders. 
  • In de buitenbocht stroomt het water sneller dan in de buitenbocht. 
  • In de buitenbocht wordt materiaal meegenomen, in de binnenbocht wordt het neergelegd. 
  • Later ontstaan daar hoefijzermeren

Slide 25 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 26 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

3. Leg in eigen woorden uit wat meanderen is.
4. Waarom gaat een rivier meanderen? Gebruik in je uitleg de begrippen erosie & sedimentatie.
 

Slide 27 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Benedenloop
Klein verhang
Het verval per kilometer.
Lage stroomsnelheid
Sedimentatie en deltavorming

Slide 28 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

5. “Laag-Nederland is eigenlijk een grote delta”. Leg uit wat er met deze uitspraak wordt bedoeld en ga daarbij in op de betekenis van het begrip delta.

Slide 29 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Delta
Een delta is een laaggelegen gebied waar een rivier zich vertakt.
Nederland ligt in een delta.
Een delta ontstaat ook door dat een rivier zand en klei meeneemt.

Slide 30 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Afnemende vertragingstijd
6. Noem een menselijk oorzaak voor het toenemen van het overstromingsrisico in de Rijn.

verstening
Toename van het bebouwde oppervlak en de infrastructuur.
ontbossing
Het weghalen van vegetatie

Slide 31 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Het grote plaatje

Slide 32 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Het grotere plaatje

Slide 33 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Stroomgebied Rijn en Maas

Slide 34 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

De benedenloop van de Rijn 
In de benedenloop na Bonn -> lage stroomsnelheid -> meanders -> splitsingen Rijn in Waal, Neder-Rijn en IJssel
 

Dicht bij monding -> weinig hoogteverschil -> klein verval en verhang -> veel sedimentatie -> rivierbedding raakt verstopt -> delta

Slide 35 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Hoogteverschil tussen twee plaatsen aan een rivier.

Berekening: 
Hoogteligging plaats A - hoogteligging plaats B = verval 
2500m - 2000m= verval is 500m. 

Plaats A ligt op 2500m hoogte
Plaats B ligt op 2000m hoogte

Slide 36 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 37 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 38 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Sleep de woorden 'Erosie' en 'Sedimentatie' naar de juiste plekken in de afbeelding!
Erosie
Erosie
Erosie
Sedimentatie
Sedimentatie
Sedimentatie

Slide 39 - Question de remorquage

Cet élément n'a pas d'instructions

Sleep de onderstaande woorden naar de juiste plekken in de afbeelding!
Bovenloop
Middenloop
Benedenloop
veel erosie
sedimentatie

Slide 40 - Question de remorquage

Cet élément n'a pas d'instructions

Slepen maar!
Rijn
Maas
Regenrivier
Gemengde rivier
Groot debiet in de winter en het voorjaar
Onregelmatig regiem

Slide 41 - Question de remorquage

Cet élément n'a pas d'instructions

Hoeveel landen vallen binnen het stroomgebied van de Rijn.
A
2
B
3
C
4
D
5

Slide 42 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

Hier stroomt het water het hardst
A
Middenloop
B
Benedenloop
C
Bovenloop
D
Achterloop

Slide 43 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

Het slingeren van een rivier heet
A
Meanderen
B
Rivierslinger
C
Erosie
D
Sedimentatie

Slide 44 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

Een lager gelegen gedeelte tussen 2 hogere stukken heet een
A
Vlakte
B
Plateau
C
Horst
D
Slenk

Slide 45 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

De bovenloop van de Rijn ligt onder andere in...............  en in ...................
De middenloop van de Rijn ligt in ......................... daar gaat de Rijn al ......................
De benedenloop van de Rijn ligt in het ...................... van 
..................... Daar gaat de Rijn zich .....................    en mondt uit als ..................
Antwoorden: 
vertakken
Zwitserland 
Nederland
Duitsland 
laagland 
meanderen
de Alpen
Delta

Slide 46 - Question de remorquage

Cet élément n'a pas d'instructions

Sleep het juiste begrip naar de juiste afbeelding
Waterscheiding
Stroomgebied van de Rijn
Bovenloop
Stroomstelsel
Stroomgebied van de Maas

Slide 47 - Question de remorquage

Cet élément n'a pas d'instructions

 ✔Alle vragen goed? TOP => dan heb jij de leerdoelen gehaald! 
 🚩 Veel vragen nog niet goed? Ga dan nog eens aan de slag met de leerdoelen die je nog niet beheerst.

Slide 48 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Werkvorm Brain dump
Schrijf in twee minuten alles op wat je weet over:
Boven-, midden- en de benedenloop

Slide 49 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Mini SO

R


3p
Benoem tenminste één kenmerk van de:
(1p) bovenloop, (1p) middenloop en de (1p) benedenloop.

T1


3p
Gebruik de bron.
(1p) Beschrijf wat je ziet;
(2p) Beschrijf hoe dit landschap is ontstaan.

T2


2p
Als gevolg van verstening en ontbossing in de boven- en middenloop heeft Nederland te maken met een hogere overstromingsrisico. 
Leg dit voor beide voorbeelden uit.

I


2p
Benoem twee maatregelen die Nederland kan nemen waardoor het overstromingsrisico zal afnemen. 

Slide 50 - Diapositive

Houdt PTD aan