6.3 Eten of gegeten worden

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 6 | Je groene omgeving 

6.3: Eten of gegeten worden

1.5 Fossielen

6.1 Organismen indelen (+ stencil ordening + 1.2 determineren)

6.2 Biotoop onder de loep

6.3 Eten en gegeten worden

6.4 Een kringloop                                                                                    DIERENWERKSTUK

Inhoud les

Formatieve toets 1.5 en 6.1 met det./stencil

6.3 Eten of gegeten worden: Uitleg 

- kort herhalen over 6.2 en fotosynthese, 

- soorten eters

- voedselketen en voedselweb

- voedselpiramides

10 oefeningen              

Zelfstandig werken: Dierenwerkstuk of 6.3 samenvatten  / online maken 

Do 5e KWT biologie. Hulp dierenwerkstuk!

Wat is een biotoop, een habitat en een levensgemeenschap?

- Een biotoop is een plek waar een organisme het beste kan overleven.

- Een levensgemeenschap zijn alle organismen in een gebied.

- Een habitat is de exacte plek in dat biotoop
   waar een organisme voorkomt

- Het heeft de juiste leefomstandigheden
   (biotische en abiotische factoren) voor 

    bijvoorbeeld een eekhoorn

Biodiversiteit

Natuurontwikkeling: 

-Hiermee proberen we de 

biodiversiteit te vergroten. 

-door een monocultuur
tegen te gaan.

- En meer habitats te maken

Leerdoelen 6.3

• Je kunt uitleggen hoe planten voedsel maken
• Je kunt dieren indelen in drie groepen naar wat ze eten (met het gebit)
• Je kunt voedselrelaties noteren in een voedselketen en in een voedselweb 
• Je kunt uitleggen waardoor in een voedselketen de hoeveelheid voedsel afneemt

Fotosynthese

Fotosynthese

Planten maken zelf voedsel door fotosynthese. 

Met de glucose (en mineralen uit de bodem) maken planten zelf andere stoffen waar ze uit bestaan zoals zetmeel, plantaardige eiwitten, vetten en vitaminen

Planten hoeven dus niet te eten. Ze produceren voedsel 

voor zichzelf en 

anderen

Fotosynthese

Glucose = brandstof in elk organisme

Planten maken glucose bij fotosynthese.

Bladgroenkorrels gebruiken energie uit zonlicht om water en koolstofdioxide om te zetten in glucose en zuurstof.

3 Soorten eters

Herbivoor                 Omnivoor                  Carnivoor

langer darmkanaal nodig om planten te verteren

herbivoor

omnivoor

carnivoor

Herbivoren, omnivoren en carnivoren

Wat je eet ben je?

Mensen vallen onder het rijk van de dieren

In de biologie noemen we dieren die

Vlees eten = Carnivoor (carnivoren)

Planten eten = Herbivoor (herbivoren)

Alles eten = Omnivoor (omnivoren)

Dus wij mensen zijn Omnivoren en zie je aan de tanden en het darmstelsel (ook als je vegetariër bent).

Voedselketen

--> het pijltje geeft de voedselstroom aan en betekent: 

"wordt gegeten door". 

Elk organisme in een voedselketen noem je een schakel. 

Voedselketen

Voedselweb

Voedselweb

Voedselweb = een schema waarin meerdere voedselketens met elkaar zijn verbonden. Meestal leven de organismen in één biotoop (gebied)

Regels zijn hetzelfde als voor een voedselketen:

1. Je begint altijd bij organismen die hun eigen energie maken (Dit zijn planten)
2. Pijlen betekenen 'wordt gegeten door'
   

Voedselweb

Welke bezitten bladgroenkorrels?

Wat is de langste voedselketen?

Voedselketen

Wie hebben fotosynthese?

Wie zijn de planteneters? En wie de topcarnivoren?

Piramide van aantallen

Piramide van aantallen

Piramides van dezelfde voedselketen

Waarom is elke laag kleiner in biomassa? Waarom gaat de energie verloren?

Piramide van biomassa

Piramide van biomassa

Wat is biodiversiteit?

1. het aantal oorspronkelijke plantensoorten
2. het aantal oorspronkelijke diersoorten
3. de variatie aan soorten in de natuur
4. het verdwijnen van soorten in de natuur

plek waar een organisme kan leven: de abiotische factoren zijn geschikt en er is genoeg voedsel te vinden.
Bij welke term hoort deze tekst?

1. Biotoop
2. Habitat
3. Abiotische factoren
4. Levensgemeenschap

Wat is natuurontwikkeling?

1. Maatregelen nemen om de biodiversiteit te verkleinen
2. Maatregelen nemen om een groter biotoop te maken
3. Maatregelen nemen om de biodiversiteit te vergroten
4. Maatregelen nemen om een kleiner biotoop te maken

Fotosynthese
Wat is ==> NIET waar

R11

1. Dit vindt plaats bij sommige dieren en alle planten
2. Dit vindt plaats in groene planten
3. Dit vindt plaats in de bladgroenkorrels
4. Hierdoor maakt de plant zijn eigen voedsel

Een planteneter noemen we ook wel een ..

1. Omnivoor
2. Herbivoor
3. Carnivoor
4. Insectivoor

Dit gebit is van een ?

1. Herbivoor
2. Carnivoor
3. Omnivoor
4. Ivoor

Dit gebit is van een ...

1. Herbivoor
2. Carnivoor
3. Omnivoor
4. Kan van beide

Hoeveel herbivoren zijn er in dit voedselweb?

1. 2
2. 3
3. 5
4. 6

Welke voedselketen klopt?

1. Graan -> Kip -> Mens
2. Mens -> Kip -> Regenworm
3. Kip -> Haan -> Ei
4. Regenworm -> Graan -> Kip -> Mens

Wat voor piramide zie je op het plaatje?

1. Piramide van aantallen
2. Piramide van biomassa
3. Kun je niet zien aan dit plaatje
4. Kan beiden zijn

De 'piramide' hiernaast is een piramide van...

1. Aantallen
2. Biomassa / energie
3. Dat kan je niet zeggen
4. Zowel aantallen als biomassa

Het dierenwerkstuk week 4

Je voorkant, inleiding en H1 t/m 4 zijn af (anders afmaken deze week als huiswerk!)

Je werkt aan Hoofdstuk 5: Gedragsonderzoek! en verwerk het in het werkstuk bij H5. Denk hierbij aan de tabellen en de grafiek! Noteer de exacte sites van de films in de bronnenlijst.

Zet overal de gebruikte bron bij. (maak een bronnenlijst voor elke tekst en voor elke afbeelding en voor elke video). Zet je taakverdeling (schema) en de afsluiting er ook in. Plan dit goed samen

Je leest je gehele verslag door als deze af is. Kijk of je alles compleet hebt met de bronnen bij de teksten, afbeeldingen en video's (+bronnenlijst). Als je allebei tevreden bent spreek je af wie het inlevert. KWT: do5e bio! (Inleveren via Magister opdrachten, uiterlijk 13 juni, Telt 2x mee).

Gedragsonderzoek jullie dier

Lees het blad Diergedragsonderzoek.

Je hebt geschikte filmpjes over je dier waarbij je 1 dier gedurende 3 tot 5 minuten goed kan volgen. Noteer de bron en zet deze in je bronnenlijst.

Maak het ethogram.

Volg samen 2x 3-5 minuten je dier en 

vul de protocollen in.

Verwerk het netjes in je werkstuk bij H5.

Maak je verslag af. KWT: do5e bio!

Wat ga je nu doen? Kies:

- Je bestudeert 6.3 door een samenvatting te maken met alle
   begrippen (boek en schrift/word nodig).

- Je maakt 6.3 online via Magister leermiddelen Nectar ha1

- Je krijgt extra uitleg over 6.3: Voedselketens

Als je klaar bent check je of je alles begrijpt van H6 (behalve 6.4)

Volgende week: 6.4 en inleveren dierenwerkstuk