Les 4 - boeddhisme, leven als een boeddhist

• Godsdienst
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Les 4 - leven als een boeddhist

Welkom!

Vandaag:

• Je kunt enkele kenmerken noemen van een boeddhistische monnik. 
• Je kunt uitleggen wat ahimsa betekent.
• Je kent enkele boeddhistische termen in onze huidige cultuur. 
• Je weet wat je moet leren voor de toets van volgende week. 

Korte herhaling Hindoeïsme

Ontstaan en geschiedenis van het hindoeïsme

• Polytheïstische godsdienst
• HEILIG: ganges, dieren, geschriften 
• Hindoeïstische ideeën: cyclisme, yoga
• Altruïsme

Ontstaansgeschiedenis

• Het Hindoeïsme onderscheidt zich van de andere wereldgodsdiensten doordat het geen stichter of ‘geboortedatum’ heeft. 
  
• De oudste bronnen gaan terug naar 4000 v. Chr.
• De godsdienst groeide toen een aantal Indiase culturen, tradities en geloven zo’n 2000 tot 2500 jaar geleden in elkaar opgingen. 
  
• Sanatana Dharma - eeuwige leer

Polytheïsme?

• Volgens hindoes zijn alle goden en godinnen ontstaan uit Brahman
• Brahman is een oppermachtige ziel/geest zonder vaste vorm of gedaante. Brahman is overal en in alles aanwezig.
  
• De goden en godinnen staan voor de verschillende kenmerken van Brahman.
  

Altruïsme

Jouw taak vervullen in belang van het grotere geheel kan gekoppeld worden aan de term altruïsme: "het gedrag dat iemand uitvoert ten gunste van een ander en ten koste van zichzelf. Mensen zijn vaak bereid om zonder eigenbelang of zelfs met aanzienlijke risico's voor hun eigen veiligheid anderen te helpen, denk aan het redden van een drenkeling, het opkomen voor een vriend in een gevecht, het verzorgen van hulpbehoevenden, of het doneren van geld aan noodfondsen."

Lees meer

https://www.ensie.nl/nico-van-straalen/altruisme

Boedhisme

Ontstaan uit hindoeïsme. 

Vernoemd naar Siddartha die een verlichter werd genoemd (een boeddha).  

Onderzocht: Waarom al dat lijden?  

Zorg voor anderen en voor jezelf.

Het wiel met acht spaken is het boeddhistische symbool. 

Leven als boeddhist

Boeddha kreeg een kleine groep volgelingen. Zij werden monnik en probeerden het voorbeeld van Boeddha na te volgen. Tegenwoordig zijn er nog steeds van zulke monniken, ze wonen bij elkaar in kloosters. Zo'n monnikengemeenschap wordt een sangha genoemd. Boeddha wordt door deze monniken gezien als hun leermeester, en niet als een god. Zij zien het als hun opdracht om te leven volgens het achtvoudige pad en zo het nirwana te bereiken. Een monnik komt vaak als kind al in het klooster wonen. Als hij twintig jaar is kan hij definitief kiezen om in het klooster te blijven. Tot die tijd mag hij altijd besluiten om het klooster te verlaten. 

Een boeddhistische tempel in China

Monniken krijgen eten van de gemeenschap

Boeddhistische monniken op weg naar het klooster

Taktshang, een boeddhistisch klooster tegen de rotsen gebouwd in Bhutan

Vertel: ‘Dharma’ is een belangrijk woord in het boeddhisme en het betekent de ‘boeddhistische leer’ (of ‘lessen’).  De leer van de Boeddha wordt dus de ‘dharma’ genoemd.  ‘Sangha’ is nog een belangrijk woord in het boeddhisme. Dit betekent de gemeenschap van volgelingen van de Boeddha.  In Boeddhistische kloosters leven de volgelingen van Boeddha die hun hele leven hier aan wijden. Dit zijn monniken en nonnen.  Arme gezinnen in Azië brengen vaak een van hun kinderen naar een boeddhistisch klooster. Zij hopen dat hun kind daar leert hoe hij moet leven om als beter (rijker) mens opnieuw geboren te worden. In het klooster worden de kinderen nonnen en monniken. Zij bestuderen heilige teksten, zingen, mediteren en helpen mee met de dagelijkse werkzaamheden in het klooster. Nonnen en monniken krijgen eten van de gemeenschap, van de mensen uit het dorp waar hun klooster staat. Met een bedelnap (een soort pan met deksel) staan zij ‘s ochtends en ’s avonds in het dorp en krijgen eten van de mensen.  

Klik: op de hotspots voor extra informatie en klik op de foto's (indien gewenst) om de foto's groot op het scherm te tonen. 

Dagelijkse bezigheden

bedelen

klooster onderhouden

lezen/bestuderen/bespreken heilige teksten

opzeggen soetra's (overleveringen van Boeddha)

meditatie

onderwijs

hulp/zorg bieden aan anderen

Hoofdregels boeddhist

Voor veel mensen is het volgen van het achtvoudige pad is te moeilijk. Voor het dagelijks leven hanteren zij liever vijf boeddhistische hoofdregels:

1. Je mag geen levende wezens doden - ahimsa = geweldloosheid
2. Je mag niet stelen
3. Je mag geen overspel plegen
4. Je mag niet liegen of kwaadspreken
5. Je mag geen bedwelmende middelen gebruiken

Vraag: aan welke van de vijf regels zou jij je het moeilijkst kunnen houden? Waarom?

Voorwerpen monnik:

• monnikskleed
• bedelnap 
• naald 
• snoer kralen 
• scheermes

Non

Monnik

Ahimsa

Er is een opvallend verschil tussen de boeddhistische en de westerse cultuur als het gaat om de plaats van de mens in de natuur. In het westen bestaat bij veel mensen de opvatting dat zij heersers zijn over de natuur en dat mensen 'hoger' staan dan planten en dieren.
Boeddhisten (en dit geldt ook voor hindoes) zien dit volstrekt anders. Een boeddhist is ervan overtuigd dat alle levende wezens in principe even waardevol zijn. Dat heeft onder meer te maken met het geloof in reïncarnatie. Een hindoe of boeddhist kan bijvoorbeeld zeggen: 'hetzelfde levende wezen is vandaag een mens, morgen een leeuw en overmorgen een mug.' 

Deze gelijkwaardigheid van alle levende wezens is de basis van het eerste gebod van het acht-voudige pad, ahimsa genoemd. Veel boeddhisten zullen, vanuit de gedachte van ahimsa, geen vlees eten. 

Symbool Boeddhisme:

Dharmawiel:

-geeft het Achtvoudige Pad
  aan 
-idee is dat de 8 spaken
 ervoor zorgen dat het wiel
 blijft draaien.  

Het achtvoudig pad:
    Juist inzicht (weten wat belangrijk is).
    Juiste beslissingen nemen.
    Juiste woorden gebruiken (de waarheid spreken).
    Juiste daden doen (goed zorgen voor mens en dier).Het achtvoudig pad:

    Juist inzicht (weten wat belangrijk is).
    Juiste beslissingen nemen.
    Juiste woorden gebruiken (de waarheid spreken).
    Juiste daden doen (goed zorgen voor mens en dier).
    Juiste levenswijze ( een eerlijk beroep uitoefenen).
    Juiste inspanning (ijverig zijn).
    Juiste aandacht (concentreren).
    Juiste meditatie (innerlijke rust).

    Juiste levenswijze ( een eerlijk beroep uitoefenen).
    Juiste inspanning (ijverig zijn).
    Juiste aandacht (concentreren).
    Juiste meditatie (innerlijke rust).

Het achtvoudig pad:
    Juist inzicht (weten wat belangrijk is).
    Juiste beslissingen nemen.
    Juiste woorden gebruiken (de waarheid spreken).
    Juiste daden doen (goed zorgen voor mens en dier).
    Juiste levenswijze ( een eerlijk beroep uitoefenen).
    Juiste inspanning (ijverig zijn).
    Juiste aandacht (concentreren).
    Juiste meditatie (innerlijke rust).

Boeddhisme populair? 

Je eigen persoon staat centraal

Geen ingewikkelde leerstellingen

Antwoord op levensvragen zonder een god. 

Boeddhisme als makkelijke levenswijze - wat vind jij? 
Innerlijke rust moet je zelf zoeken - levenslange zoektocht?

Jezus: kom tot Mij, en Ik zal je rust geven - Mat. 11:28

Boeddhisme westerse cultuur

Meditatie - in contact komen met je goddelijke zelf om stress te verminderen

Mindfulness - focussen op jezelf, bewuster leven, onthechten van negatieve invloeden. 

Yoga - ontspanningsoefeningen gebaseerd innerlijke energiestromingen

Zen - concentratie op innerlijke leegte

De volgende uitspraken geven meningen over de verhouding tussen mens en dier. Ben je het ermee eens of oneens. Waarom?

Bespreek in 2-tallen.

Mensen zijn waardevoller dan de dieren. Daarom mag een mens dieren doden om te eten. Eens/oneens?

Het op dieren uitproberen van voor mensen bestemde medicijnen is een vorm van dierenmishandeling. Eens/oneens?

Een mens heeft vlees nodig om gezond te leven. Eens/oneens?

Nirwana betekent dat je...

1. veel mediteert
2. innerlijke rust hebt
3. goed zorgt voor de natuur
4. verlangt naar rust

Was was de echte naam van de Boeddha?

1. Abou Bakhr
2. onbekend
3. Boeddha
4. Shiddartha

Boeddha betekent:

1. helder zien
2. verlichte
3. uitleg geven
4. verlossing

Welk Hindoeïstisch woord heeft dezelfde betekenis als nirwana bij de Boeddhisten?

1. Moksha
2. Karma
3. Brahman
4. Trimoerti

Welke religie is ouder?
Boeddhisme of Hindoeïsme?

1. Boeddhisme
2. Hindoeïsme