Hoofdstuk 2 privacy en beroepsgeheim

• Recht en deontologie
• Secundair onderwijs

Privacy en beroepsgeheim

5 Gezondheidszorg - Recht en deontologie

Mevrouw van Loon

Lesdoelen

De leerling:

- Legt uit wat discretieplicht is.

- Legt uit hoe privacy wettelijk geregeld is in België.

- Geeft de definitie van een persoonsgegeven.

- Geeft minstens twee voorbeelden van een persoonsgegeven.

- Legt uit wat de verwerking van persoonsgegevens inhoudt.

- Somt de principes van gegevensverwerking op.

- Legt uit waarom een gegeven casus niet voldoet aan de principes van gegevensverwerking.

- Geeft de definitie van beroepsgeheim in eigen woorden.

- Somt de soorten informatie die onder het beroepsgeheim vallen op.

- Geeft een voorbeeld van de soorten informatie die onder het beroepsgeheim vallen.

- Somt de eigenschappen van beroepsgeheim op (zwijgplicht, altijd geldend)

- Legt uit wanneer er wel/niet sprake is van het doorbreken van beroepsgeheim.

- Argumenteert in een gegeven casus waarom er wel/niet sprake is van een inbreuk op het beroepsgeheim.

- Legt het moreel doel van beroepsgeheim uit.

- Legt het juridisch doel van beroepsgeheim uit.

- Legt uit tegenover wie men spreekrecht kan hebben.

- Geeft de definitie van meldingsplicht met de twee voorwaarden voor een noodsituatie.

- Argumenteert in een gegeven casus of er sprake is van een noodsituatie aan de hand van de twee voorwaarden.

- Somt de situaties op wanneer er sprake is van spreekrecht.

Lesdoelen

De leerling:

- Somt de eigenschappen van beroepsgeheim op (zwijgplicht, altijd geldend)

- Legt uit wanneer er wel/niet sprake is van het doorbreken van beroepsgeheim.

- Argumenteert in een gegeven casus waarom er wel/niet sprake is van een inbreuk op het beroepsgeheim.

- Legt het moreel doel van beroepsgeheim uit.

- Legt het juridisch doel van beroepsgeheim uit.

- Legt uit wat gedeeld beroepsgeheim is.

- Legt uit onder welke voorwaarden gedeeld beroepsgeheim kan worden toegepast.

- Past de voorwaarden voor gedeeld beroepsgeheim toe op een gegeven casus.

Lesdoelen

De leerling:

- Legt uit tegenover wie men spreekrecht kan hebben.

- Geeft de definitie van meldingsplicht met de twee voorwaarden voor een noodsituatie.

- Argumenteert in een gegeven casus of er sprake is van een noodsituatie aan de hand van de twee voorwaarden.

- Somt de situaties op wanneer er sprake is van spreekrecht.

Wat is privacy?

1. Privacy

• Privacy = recht op een persoonlijke levenssfeer 
• Discretieplicht
• 1992: Belgische Privacywet
• 2018: Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG)
• Persoonsgegeven = iedere informatie waarmee iemand (on)rechtstreeks geïdentificeerd kan worden

1. Privacy

Verwerking van persoonsgegevens

• Wat?
• Waarom?
• Hoe?

1. Privacy

Principes van gegevensverwerking:

• Rechtmatig en transparant
• Juistheid
• Integriteit en vertrouwelijkheid
• Beperking van bewaring
• Dataminimalisatie
• Extra voorzichtigheid met minderjarigen
• Beveiligingsmaatregelen tegen gegevensverlies en -lekken

Een basisschool verzamelt de persoonsgegevens van alle ouders en bewaart deze gegevens voor onbepaalde tijd, ook nadat de kinderen de school hebben verlaten.

Welke richtlijn/principe wordt hier geschonden?

1. Juistheid
2. Integriteit en vertrouwelijkheid
3. Beperking van bewaring
4. Dataminimalisatie

Een winkel vraagt bij het inschrijven voor de nieuwsbrief om het volledige adres, telefoonnummer en rijksregisternummer van de klant.

Welke richtlijn/principe wordt hier geschonden?

1. Dataminimalisatie
2. Juistheid
3. Beperking van bewaring
4. Extra voorzichtigheid bij minderjarigen

Een sociale media-app verzamelt de geboortedata van kinderen zonder toestemming van hun ouders of voogden.

Welke richtlijn/principe wordt hier geschonden?

1. Dataminimalisatie
2. Integriteit en vertrouwelijkheid
3. Dataminimalisatie
4. Extra voorzichtigheid bij minderjarigen

In het woonzorgcentrum is een nieuwe corona-uitbraak en de directie heeft beslist de gegevens van alle bezoekers te verzamelen. Bij aankomst in het woonzorgcentrum wordt aan iedereen gevraagd haar/zijn volledige naam, telefoonnummer en relatie met de bewoner te noteren. Er staat nergens waarom deze gegevens worden opgevraagd (contact tracing) en wat ermee zal gebeuren.

Welke richtlijn/principe wordt hier geschonden?

2. Beroepsgeheim

Beroepsgeheim = als je door de uitvoering van je beroep beschikt over bepaalde verworven kennis of informatie die gevoelig ligt, mag je die niet bekendmaken.

Verschillende soorten informatie

2. Beroepsgeheim

Eigenschappen van het beroepsgeheim:

• Zwijgplicht
• Blijft altijd gelden

Schending van het beroepsgeheim als je informatie deelt (opzettelijk en niet opzettelijk!)

2. Beroepsgeheim

Moreel doel = bescherming van...

• zorgvrager
• beroep
• algemeen welzijn

Juridisch doel = opgenomen in strafwetboek 

Art. 458 van het strafwetboek:

Geneesheren; heelkundigen; officieren van gezondheid, apothekers, vroedvrouwen en alle andere personen die uit hoofde van hun staat of beroep kennis dragen van geheimen die hun zijn toevertrouwd, en deze bekendmaken buiten het dat zij geroepen worden om in rechte (of voor een parlementaire onderzoekscommissie) getuigenis af te leggen en buiten (het dat de wet, het decreet of de ordonnantie hen verplicht of toelaat) die geheimen bekend te maken; worden gestraft met gevangenisstraf (van een jaar tot drie jaar en een geldboete van honderd euro tot duizend euro of met een van die straffen alleen).

2.1. Gedeeld beroepsgeheim

Voorwaarden:

• Noodzakelijk voor goede zorg
  
• Relevante informatie
  
• Met andere zorgverleners die betrokken zijn bij de zorg
  
• Geïnformeerde toestemming
  

2.2. Doorbreken van beroepsgeheim

Zwijgplicht = standaard

Spreekrecht = in bepaalde situaties (4)

Meldingsplicht = noodsituatie!

2.2. Doorbreken van beroepsgeheim

Spreekrecht:

• Rechtbank of parlementaire onderzoekscommissie
• Bij opvoeders van een minderjarige
• Als de betrokken persoon akkoord gaat, wilsonbekwaam is of er een noodsituatie dreigt
• Om leidinggevenden op de hoogte te brengen

2.2. Doorbreken van beroepsgeheim

Noodgeval = meldingsplicht!

2 voorwaarden:

• Er moet daadwerkelijk en onmiddellijk gevaar dreigen:
• Het doorbreken van het beroepsgeheim moet de enige mogelijkheid zijn om het gevaar af te wenden

Oefening

Als verpleegkundige kom je thuis bij mevrouw Lakhal en mevrouw Luyckx. Deze dames wonen in dezelfde straat. Bij het afscheid vraagt mevrouw Luyckx belangstellend of je nu naar mevrouw Lakhal gaat, want volgens haar heeft ze jouw fiets bij haar huis zien staan.

Wat antwoord je (als verpleegkundige)?