Spelling en formuleren les 9: Voltooid en onvoltooid deelwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Spelling en formuleren les 9: Voltooid en onvoltooid deelwoord

Welkom klas 1hv.

Volg het stappenplan, dan maken we er een goede les van.

Stap 1: Telefoons in de telefoontas.

Stap 2: Pak je laptop, schrift en boek.

Stap 3: Ga naar lessonup.app en log in met je eigen naam.

Noteer de juiste vorm van het werkwoord tussen haakjes:
Ik heb mijn slaapkamermuur oranje (verven).

Wat ga je doen?

Leerdoel: Ik kan het voltooid en onvoltooid deelwoord correct spellen.

Hoe bereik je dit doel?

• Herhaling verleden tijd werkwoordspelling
• Uitleg voltooid deelwoord
• Oefenen voltooid deelwoord
• Uitleg onvoltooid deelwoord
• Oefenen onvoltooid deelwoord
• Huiswerk: online: Voltooid en onvoltooid deelwoord: opdr. 1 t/m 4.

Noteer de juiste vorm van het werkwoord: Gisteren (branden) een huis helemaal af.

De broers van mijn beste vriendin (rennen) afgelopen november de 4Mijl van Groningen.

Persoonsvorm verleden tijd zwak werkwoord

Is het een persoonsvorm?

Is welke tijd staat de zin?

Is het een sterk of zwak werkwoord?

Sterk? Verander het ww van klank.

Zwak? Gebruik dan de regels van 'T EXKoFSCHiP/ 'T KoFSCHiPX/ 'T SeXyFoKSCHaaP

5a. Haal -en van het werkwoord af = stam.

5b. Kijk naar de laatste letter van de stam. Zit dit in 't XKFSCHP? 

Dan schrijf je ik-vorm +te of +ten.

5c. Nee? Dan schrijf je ik-vorm +de of +den

Noteer de juiste vorm van het werkwoord tussen haakjes: Gisteren (bewegen) de leerlingen van klas 1H tijdens LO.

Afgelopen winter (vriezen) het amper.

Noteer de juiste vorm van het werkwoord: Wat (willen) hij gisteren nou doen?

Persoonsvorm verleden tijd sterk werkwoord

Sterk werkwoord: Een werkwoord dat van klank verandert in de verleden tijd. Voorbeeld: Bewegen -> bewogen.

Deze werkwoorden moet je in je hoofd stampen. Er zijn geen regels voor. 

Voltooid deelwoord

1. Een voltooid deelwoord is geen persoonsvorm.

2. Je kunt er ge, be, ver, ont, her voor zetten.

3. Een vorm van hebben, zijn, worden is altijd de persoonsvorm.

4. Is je werkwoord sterk? Pas dan de klank toe.

5. Is je werkwoord zwak? Gebruik dan 't exkofschip

A) Haal -en eraf. Dit is de stam: verhuizen --> verhuiz.

B) Zit de laatste letter in 't exkofschip? ik-vorm + t + ge, be, ver, ont etc.

C) Zit de laatste letter nietin 't exkofschip? ik-vorm + d + ge be ver ont etc. verhuisde/verhuisden

Vul de juiste vorm in van het werkwoord: Het schip is naar de bodem (zinken).

Haar taalgebruik is (verbeteren) door het vele oefenen.

Maak van de volgende zin een zin met een voltooid deelwoord. (Verander de persoonsvorm naar een voltooid deelwoord): Ik verloor mijn vriendin op het festival.

Het onvoltooid deelwoord

Onvoltooid deelwoord is ook GEEN PERSOONSVORM!

Onvoltooid deelwoord: De handeling is aan de gang. Het is de manier waarop iets gebeurt/wordt gedaan.

Hoe maak je het onvoltooid deelwoord:

- Infinitief = hele werkwoord + d --> lopend, rennend, fluitend

Voorbeelden: 

Mijn zus gaat fietsend naar de markt.

Fluitend doet Jannie de afwas

Noem het onvoltooid deelwoord uit de zin: Carlos heeft koppend gescoord.

Vul de juiste vorm in van het werkwoord: Nu en dan even in het rond (kijken) pikten de vogeltjes de zaadjes op.

Noteer de juiste vorm van de werkwoorden
De commando’s hebben de vesting
(strijden) (veroveren).

Huiswerk volgende les

Online: 

• 1hvf: Trappen van vergelijking: 1, 2, 3 en 5
• 1hvf: Voltooid en onvoltooid deelwoord: opdr. 1 t/m 4.

Lukt het niet online, dan in je boek:

• Trappen van vergelijking: blz. 152 en 153
• Voltooid en onvoltooid deelwoord: blz. 126 en 127