Arm en Rijk afsluiting H2 Casus Sahel

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H2 Water in het Midden-Oosten

Wat gaan we doen?

Afsluiting H2 over water in het Midden-Oosten

Opdracht over het gebied de Sahel

Wat voor bestaan hebben de mensen in de Sahel waarschijnlijk?

Wat betekent: 'Sahel'?

1. woestijn
2. kust
3. hitte
4. woongebied

Sahel komt uit het Arabische ساحل, sahil en betekent 'kust' of grens, waarmee de kust van de woestijn bedoeld wordt.

filmpje: Niger

Nomaden trekken met hun vee door de Sahel, op zoek naar vruchtbare gronden.

0

Maken Casus H2

opdracht 2 / 3 / 4

Wat is de belangrijkste fysisch-geografische oorzaak voor de geringe natuurlijke draagkracht van het gebied?

Gebrek aan water:

het gebrek aan neerslag (in combinatie met de hoge verdampingstemperatuur)

dus weinige nuttig neerslag

Beschrijf de relatie tussen de bevolkingsdichtheid en de beschikbaarheid van water in noordelijk Afrika.

Hoe minder water er beschikbaar is, hoe lager de bevolkingsdichtheid.

Wat valt op aan grafiek?

gemiddelde hoeveelheid neerslag worden afgewisseld door jaren met neerslagtekorten. Hierin is geen vast patroon te ontdekken

Er moet een bepaalde balans zijn tussen de natuurlijke draagkracht

en het aantal mensen dat er leeft. Verklaar met behulp van het figuur hiernaast waarom er toch sprake is van regelmatig terugkerende voedselschaarste in deze regio.

De neerslag is onbetrouwbaar: jaren met meer dan de gemiddelde hoeveelheid neerslag worden afgewisseld door jaren met neerslagtekorten. Hierin is geen vast patroon te ontdekken, waardoor het lastig is om vooraf de juiste maatregelen te nemen.

Er is een verband tussen de omvang van de veestapel en iemands sociaaleconomische status in een nomadische samenleving: hoe meer vee, hoe hoger iemand staat op de sociale ladder van de dorpsgemeenschap. Wat zullen de veehouders hebben gedaan in de periode tussen 1950 en 1970?

Je antwoord moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten.

Dankzij de extra neerslag was er voldoende voedsel voor meer dieren (oorzaak), waardoor de veehouders hun veestapel uitbreidden (gevolg).

Beschrijf welke gevolgen die uitbreiding van de veestapel had voor de natuur  in de periode daarna.

Je antwoord moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten.

In de droge periode na 1970 was er veel minder regen, dus ook te weinig voedsel voor mens en dier (oorzaak), waardoor er overbeweiding en bodemuitputting optraden, met als gevolg winderosie / landdegradatie (gevolg).

Toekomst

• Groei bevolking (groot geboorteoverschot en jonge bevolking). Die grote groep jongeren zal in de komende tien tot vijftien jaar kinderen krijgen.
• -- > Meer tekort water / voedsel
• -- > meer conflicten 

Een muur van groen dwars door twintig landen in Noord-Afrika moet 100 miljoen hectare woestijn op het continent opnieuw groen en vruchtbaar maken. Bovendien zal de groene muur 250 miljoen ton CO2 opslaan tegen 2030.

De machtige Saharawoestijn verslindt jaar na jaar meer vruchtbare grond. Reusachtige stukken land zijn gedegradeerd tot woestijn, waar leven noch inkomsten meer mogelijk zijn en hele samenlevingen gedwongen worden tot armoede.

Een ambitieus project gelanceerd door de Afrikaanse Unie (AU) en gesteund door de Conventie van de Verenigde Naties tegen de Verwoestijning (UNCCD), de Wereldbank, de Europese Unie en de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN (FAO), wil de degradatie van waardevol land hier een halt toeroepen: de Great Green Wall for the Sahara and Sahel Initiative (GGWSSI).

De Sahel is een landstreek in Afrika die gelegen is tussen vochtig tropisch gebied in het zuiden (10 graden NB) en de Sahara-woestijn in het noorden (ongeveer 23,5 graden NB).

 Aan de westzijde wordt zij begrensd door de Atlantische Oceaan en aan de oostzijde door de Rode Zee. Ongeveer hetzelfde gebied had vroeger de naam Soudan, niet te verwarren met het huidige land Soedan.

Het woord Sahel komt uit het Arabische ساحل, sahil en betekent 'kust' of grens, waarmee de kust van de woestijn bedoeld wordt. Vandaar dat bijvoorbeeld ook de relatief kleine kuststrook bij Sousse in Tunesië Sahel wordt genoemd.

De volgende landen, opgenoemd van west naar oost, maken deel uit van de Sahel: Senegal, Gambia, Mauritanië, Mali, Burkina Faso, Niger, Nigeria, Tsjaad, Soedan, Ethiopië, Eritrea, Djibouti, Somaliland en Somalië. Ook de noordelijke delen van Ivoorkust, Ghana, Togo en Benin kunnen er toe worden gerekend. Veel Sahellanden behoren tot de armste ter wereld.

De Sahel is een overgangsstreek die vrij droog is en waar verwoestijning van het oorspronkelijke savannelandschap het belangrijkste milieuprobleem is. De gemiddelde neerslag bedraagt zo'n 150 tot 500 mm per jaar. De meeste regen valt in het regenseizoen. Doordat de groeiende bevolking veel (brand)hout gebruikt en kuddes vee de jonge scheuten aan de vegetatie opeten, verdwijnt veel vegetatie en rukt de woestijn op. Het vinden van geschikt drinkwater is voor veel mensen een groot probleem.

Bij landbouw 

Cash crops versus 

natuurlijke vegetatie

Aan de slag

Casusopdracht p82-83

1 t/m 5 

Waarom is de Sahel een kwetsbaar gebied?

1. Er valt geen neerslag
2. Er is verwoestijning
3. Er is overbevolking
4. De neerslag is onbetrouwbaar

In 2025 zal er een absolute waterschaarste zijn voor bijna alle mensen op aarde.

Fout: Er is een ongelijke verdeling, maar op zich zou er genoeg zoet water moeten zijn voor alle mensen: deelvraag 3.

1. Goed
2. Fout

Druppelirrigatie is een efficiënte methode om waterverspilling in de akkerbouw tegen te gaan.

Goed: Je geeft elk plantje precies genoeg water, dat direct opgenomen kan worden. Er wordt niets verspild: deelvraag 3.

1. Goed
2. Fout

Het gebruik van water uit het aquifer in Egypte is een vorm van duurzaam waterbeheer.

Fout: Dit water raakt dan sneller op dan dat het aangevuld kan worden: deelvraag 1.

1. Goed
2. Fout

Israël heeft vanuit politieke, religieuze en economische belangen in de vorige eeuw de Westelijke Jordaanoever, de Golanhoogte, de Sinaï en Gaza bezet.

Goed: Joden wilden een eigen staat. Waterbelangen speelden een rol en de strijd met de Palestijnen: deelvraag 5 en 6.

1. Goed
2. Fout

Bijna al het drinkwater in Nederland wordt gefilterd in de duinen.

Fout: Het grootste deel van ons drinkwater is grondwater, dat al gefilterd is: deelvraag 1.

1. Goed
2. Fout

Er is kans op een wateroorlog tussen Irak en Turkije.

Goed: Turkije neemt steeds meer water uit Tigris en Eufraat: blijft minder over voor Irak: deelvraag 9.

1. Goed
2. Fout

In de waterkringloop is de nuttige neerslag van groter belang dan alleen de neerslag.

Goed: De verdamping is ook van belang om een goed beeld van de kringloop te krijgen: deelvraag 2.

1. Goed
2. Fout

Het grootste deel van het Nijlwater dat door Egypte stroomt, valt als neerslag in Sudan.

Fout: Tanzania en Ethiopië zijn de belangrijkste neerslaggebieden voor de Nijl: deelvraag 8.

1. Goed
2. Fout

Groene Muur

https: