Astma

• Geriatrie
• MBO
• Studiejaar 2

Begeleiden en ondersteunen A

Leven met aandoeningen aan longen en luchtwegen

Lesdoelen

• Je kunt uitleggen wat astma is. 
• Je kunt de verschijnselen benoemen van een longontsteking en astma.
• Je kunt aandachtspunten benoemen bij het toedienen van inhalatietherapie passend bij de doelgroep.
• Je kunt aandachtspunten benoemen in jouw begeleiding en ondersteuning bij het leven met aandoeningen aan de longen en luchtwegen. (positieve gezondheid) bij de verschillende doelgroepen. 

00:56

Wat is er aan de hand bij astma?

01:17

Op welke prikkels kunnen astma patiënten heftig reageren?

Vormen van astma

• Allergische astma
• Niet-allergische astma
• Inspanningsastma
• Ernstige astma 

Symptomen astma

• Hoesten
• Piepende ademhaling
• Benauwd 

--> astma-aanval

Adviezen om klachten te beperken

• Stoffen uit de weggaan
• Proberen astma-aanvallen te voorkomen (astma-actie plan gebruiken)
• Beweeg voldoende
• Verstandig omgaan met energie
• Medicatie gebruiken

• Kortwerkende luchtwegverwijders: werken binnen 5 minuten, werken niet langer dan 5 tot 6 uur (zoals salbutamol, ipratropium en terbutaline).
• Langwerkende luchtwegverwijders: werken na 20 tot 30 minuten en werking houdt 10 tot 12 uur aan (zoals formoterol, salmeterol en tiotropium)
• Inhalatiecorticosteroïden (zoals beclometason, budesonide, ciclesonide en fluticason)
• Luchtwegverwijders en ontstekkingsremmers gecombineerd (zoals combivent, seretide, symbicort en Berodual). 

00:34

Welke medicijnen worden er voorgeschreven bij astma en COPD?

01:02

Wat doet een luchtwegverwijder?

01:20

Wat doen ontstekingsremmers?

Aandachtspunten bij verschillende doelgroepen (inhalatie-therapie) (1)

Doelgroep	Maatregel	Reden
Baby's, peuters, kleuters en zorgvragers met een verstandelijke beperking	Gebruik hulpmiddelen als Babyhaler, Aerochamber of baby- en kindermasker.	Deze hulpmiddelen maken de inhalatietechniek makkelijker.
Schoolgaande kinderen	Gebruik een voorzetkamer. Benader het kind serieus en geef goede voorlichting over de techniek.	Een voorzetkamer maakt het inhaleren makkelijker. Het kind beseft de gevolgen goed en wil graag alles weten.
Pubers	Observeer de reacties van de puber.	Een puber schaamt zich voor zijn omgeving, is therapieontrouw en beseft niet welke invloed het gebruik van medicijnen op zijn leven heeft.

Aandachtspunten bij verschillende doelgroepen (inhalatie-therapie) (2)

Doelgroep	Maatregel	Reden
Ouderen	Let op gevoelens en gedrag.	Een oudere heeft vaak moeite met het inhaleren van medicatie.
	Bespreek met de arts of er een andere toedieningsvorm gebruikt kan worden.	Tijdens de inhalatie houdt de zorgvrager de in te ademen lucht te kort vast waardoor hij onvoldoende kracht heeft.
Revaliderenden	Bespreek met de arts of er een andere toedieningsvorm gebruikt kan worden.	De toedieningsvorm moet passen bij de mogelijkheden van de zorgvrager. Beoordeel welke problemen de zorgvrager tegenkomt en geef goede voorlichting.

Aandachtspunten bij verschillende doelgroepen (inhalatie-therapie) (3)

Doelgroep	Maatregel	Reden
Lichamelijk gehandicapten en chronisch zieken	Maak gebruik van de ervaringsdeskundigheid van de zorgvrager.	De zorgvrager kent de technieken en medicatie vaak al lang. Geef alleen voorlichting als het niet lukt, bij problemen of als de techniek of het medicijn niet juist wordt toegepast.
Psychiatrische zorgvragers	Beoordeel of de zorgvrager de technieken zelf kan toepassen. Neem anders de zorg voor de medicatie (tijdelijk) over.	De zorgvrager wil niet of is niet in staat de juiste dosering of handeling uit te voeren.
Kraamvrouwen	Ga in op vragen van de zorgvrager over de invloed van de medicijnen op borstvoeding.	Medicijnen kunnen invloed hebben op borstvoeding. Zoek dit uit en vraag deskundigen om de zorgvrager te informeren.

Pneumonie

• Longweefsel is ontstoken.  
• Aspiratiepneumonie

Symptomen bij een acute longontsteking:

- Hogere of lagere lichaamstemperatuur;

- Rillen en klappertanden;

- Cyanose;

- Pijn, ook in de zij, vaak vastzittend aan de ademhaling;

- Door de pijn vaak een oppervlakkige ademhaling en kreunen bij het uitademen;

- Kortademigheid;

- Hoesten en het opgeven van vies geel of groen sputum, soms met wat bloed;

- Soms verwardheid;

- Neusvleugelen (bij kinderen);

- Braken (komt veel bij kinderen voor).

Bij welke aandoening is het longweefsel ontstoken door een bacterie of virus?

1. Bronchitis
2. Astma
3. Longemfyseem
4. Pneumonie

Bij welke aandoening is er een sterke vermindering van de elasticiteit van het longweefsel, omdat de longblaasjes vergroot en verslapt zijn?

1. Bronchitis
2. Astma
3. Longemfyseem
4. Pneumonie

Benauwdheid en hoesten zijn de belangrijkste symptomen van COPD. Welke van de onderstaande symptomen kunnen ook bij COPD horen?

1. Haaruitval
2. Gewichtsverlies
3. Gelige verkleuring van de nagels

Terugblik op deze les 

01:41

Wat is belangrijk om na het inhaleren te doen?