4.3 dl2 + Voorbereiden SO

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H4: Voortplanting

Deze les:

- herh. Hormonale regeling man

- Hormonale regeling vrouw

- Menstruatiecyclus

- Opdrachten 4.3, nakijken HW

- Zwangerschap/bevalling

Doel en begrippen 4.3

7. Je beschrijft de bijdrage van hormonen aan de vruchtbaarheid en de secundaire geslachtskenmerken bij jongens en meisjes. 

8. Je licht de rol van hormonen toe tijdens de zwangerschap en geboorte.

Hypofyse, Hypothalamus, GnRH, FSH, LH, Testosteron, Oestrogenen, Positieve terugkoppeling, Gele lichaam, Progesteron, HCG, Prostaglandinen, Oxytocine, Prolactine. 

Proliferatie betekent: Groei/verspreiding

biologiepagina.nl

Menstruatiecyclus

Dag 1: start menstruatie.

FSH stijgt en stimuleert de rijping van nieuwe follikels.

Menstruatiecyclus

Rijpende follikels geven oestrogenen af.

Lage concentratie oestrogenen remmen de afgifte van GnRH (en dus LH en FSH)

Menstruatiecyclus

Rijpende follikels geven oestrogenen af.

Boven een drempelwaarde stimuleren oestrogenen juist GnRH en dus LH en FSH (positieve terugkoppeling)

-> piek in LH en FSH

Menstruatiecyclus

Door de piek in LH volgt de ovulatie.

Gele lichaam (overgebleven, 'lege' follikelcellen) geven progesteron af.

Piek in FSH zorgt voor extra oestrogenen.

Menstruatiecyclus

Oestrogenen stimuleren de groei (proliferatie) van het baarmoederslijmvlies, progesteron zorgt voor goede doorbloeding.

Menstruatiecyclus

Gele lichaam verschrompeld en geeft geen progesteron meer af:

Daling in progesteron en oestrogeen leidt tot:

Menstruatie (= afstoten baarmoederslijmvlies).

Menstruatiecyclus

Menstruatie dag 1:

GnRH, LH en FSH worden niet meer geremd --> start nieuwe cyclus

biologiepagina.nl

Opdrachten

- Nakijken HW 4.2 opdr. 32 t/m 35

- Maken 4.3 opdr. 39 t/m 42 (via Nectar digitaal route B)

Zwangerschap

Trofoblast geeft HCG af.

Dit hormoon zorgt er voor dat het gele lichaam niet verschrompelt. Progesteron blijft aanwezig en GnRH, LH en FSH blijven geremd.

Geen menstruatie en geen nieuwe follikelrijping.

Na drie maanden neemt de placenta de vorming van progesteron en oestrogenen over.

A = LH

B = FSH

C = HCG

D = Oestrogeen

E = Progesteron

=LH

Bevalling/ geboorte

Vanaf de zevende maand daalt het kindje in (met het hoofd naar beneden).

Na +/- 9 maanden, start van de bevalling: 

moeder maakt prostaglandines aan -> samentrekken baarmoederwand  en openen baarmoedermond (ontsluitingsweeën)

Bevalling/ geboorte

Druk op de baarmoedermond zorgen (via zenuwen) voor stimulering van de hypothalamus. 

Die zet op zijn beurt de hypofyse aan tot het afgeven van oxytocine: extra samentrekkingen baarmoederwand.

Na volledige ontsluiting: persweeën.

Contractie = samentrekking

Oxytocine = positieve terugkoppeling

(stimuleert eigen afgifte)

Na de geboorte

Naweeën zorgen we voor dat ook de placenta, vruchtvliezen en resten navelstreng de baarmoeder uit gaan.

De hypofyse van de moeder maakt prolactine aan -> stimuleert melkproductie.

Het zuigen van de baby aan de borst zorgt voor extra afgifte prolactine en oxytocine -> samentrekken melkklieren dus melkafgifte.

biologiepagina.nl

Opdrachten

- Maken 4.3 opdr. 46 t/m 49 (via Nectar digitaal route B)

- Maken Examentraining H4 Voortplanting (voorbereiding SO)

Doel en begrippen 4.3

7. Je beschrijft de bijdrage van hormonen aan de vruchtbaarheid en de secundaire geslachtskenmerken bij jongens en meisjes. 

8. Je licht de rol van hormonen toe tijdens de zwangerschap en geboorte.

Hypofyse, Hypothalamus, GnRH, FSH, LH, Testosteron, Oestrogenen, Positieve terugkoppeling, Gele lichaam, Progesteron, HCG, Prostaglandinen, Oxytocine, Prolactine. 

Woe 19 okt: SO 4.1 t/m 4.3 (1x)