03 02 2022 Laatste lit. begrippen spelling H3

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

TG2D

Welkom

Leerdoel deze week

Aan het eind van deze week ken je alle literaire begrippen en kun je deze begrippen toepassen op het boek Zes Seconden.

Verder leer je spellingregels over de tussen-n en koppelteken. 

Programma vandaag

• Magister, kolom Leesvaardigheid
• terugblik voegwoorden
• uitleg schrijfwijze samenstelling en koppelteken.
• Literaire begrippen genre, fictie, realistisch, geloofwaardig

Magister/kolom Leesvaardigheid

1. Meting: leestoets TEA 2
2. Bespreking toets volgt als iedereen in de tweede klas de toets heeft gemaakt
3. 70 punten te behalen
4. resultaat: onder niveau (42 pt of lager), op niveau (43-48) of boven niveau (49 pt of hoger)
5. Steunles leesvaardigheid

Steunles: mail vooraf!

o Donderdag 17 februari 13.15-14.15u 

o Woensdag 23 februari van 13.50-14.55u 

o Donderdag 10 maart: 13.20u – 14.20u 

aanmelden bij Anne van Tuijl: [e-mail]. 

Huiswerk

1) Zes seconden lezen t/m pag 101 (t/m Hst. 13). Maak aantekeningen en let op Tijd, Personages, Ruimte, Spanning, Thema en Perspectief en vul aan!

2) gramm. voegwoorden Hst 4, opdr. 1, 2 en 3

Bepaal alle woordsoorten: "Hoewel hij lacht, toont zijn gezicht een groot verdriet."

Literaire begrippen

Vertelde tijd en verteltijd  

• vertelde tijd: tijd die in het verhaal beschreven wordt. Bijvoorbeeld een heel leven of een maand uit iemands leven
• verteltijd: tijd die je nodig hebt om het verhaal te lezen. Uitgedrukt in blz/woorden.

Hoe ontstaat Spanning?

• open plekken / informatie-achterstand van lezer
• informatievoorsprong van lezer t.o.v. personage
• dwaalsporen 
• vanuit tijd: vertraging 


• vanuit ruimte: bijv. donker bos

Thema

• dat waar het verhaal écht over gaat, los van gebeurtenissen en personages
• dat waar de schrijver je over wil laten nadenken
• Bijv.: Jeugd, seksualiteit, eenzaamheid, relatie tussen vader en zoon, belang van familierelaties, ...
• Wat zou het thema van Zes seconden kunnen zijn? 

Kijkwijzer

Wat zou het thema van dit filmpje kunnen zijn?

Laatste begrippen

• fictie / non-fictie
• realistisch / niet-realistisch
• geloofwaardig
• genres (thriller, fantasy, detective, science fiction, historisch verhaal, oorlog en verzet, gedichten, strips, sprookjes, jeugdliteratuur, young adult, humor, liefdesverhaal)

Fictie? Realistisch?

1. Zes seconden
2. Leven van een Loser
   
3. Dagboek
4. Kookboek
5. Krantenartikel over de the Voice
6. Een spannend verhaal

Welke vragen heb je nog over de literaire begrippen? 

Grammatica

Voegwoorden horen bij Woordsoorten

lidwoord - zelfstandig naamwoord - 

bijvoeglijk naamwoord - persoonlijk voornaamwoord - bezittelijk voornaamwoord - werkwoord -

voegwoord

Gramm. zinsdelen: je kijkt bv. naar "wie de baas is" in de zin = het onderwerp

• pv
• onderwerp
• wg
• lijdend voorwerp
• meew. voorwerp
• bijw. bepaling

Gram. woordsoorten: je geeft elk los woord "een naam"

• lidwoord
• zelfst. nw
• bijv. nw / stoff bn
• pers. vn
• bezitt. vnw
• voegwoord

Hoewel hij lacht, toont zijn gezicht een groot verdriet

woordsoorten?

Koppelteken en weglatingsteken

Dit hoort bij Spelling Hst. 3

Waar koppelteken (kt) ?

• WEL kt: bio-industrie, massa-immigratie
  
• GEEN kt: rijangst, massaontslag
• => regel?
• in samenstellingen met 'botsende klinkers' plaats je een koppelteken: -
  

Wat zijn botsende klinkers?

• klinkers in samenstellingen  die je ook samen kunt uitspreken, de zogenaamde ‘botsende klinkers’: 
• aa, ae, ai, au  
• ee, ei, eu, ie, ii: bijv. café-eigenaar
• oe, oi, oo, ou: bijv. 'zo-even' (geen zoeven of zoëven)
• ui, uu en i+j, i+ij: bijv  

Regels koppelteken 

• in onoverzichtelijke samenstellingen: peper-en-zoutstel
• samenstellingen met twee gelijkwaardige (verwisselbare) woorden: chef-kok, rood-wit
• bij letters, cijfers, afkortingen en Sint: AOW-leeftijd, &-teken
• geogr. namen en afleidingen: Nieuw-Zeelandse
• bij bepaalde voorvoegsels: ex-man, adjunct-directeur
• zie pag. 94: uit je hoofd leren!

Hoe schrijf je "een alarm van een auto"?

1. auto-alarm
2. autoalarm

Hoe schrijf je "een regeling met 10%"?

1. 10%-regeling
2. 10% regeling

Weglatingsstreepje

•  om de tekst vlotter leesbaar en korter te maken
• voorbeeld: 
• "Er zijn voor- en nadelen." 
• i.p.v. "Er zijn voordelen en nadelen." 

Regels weglatingsstreepje

• als je een deel van een woord weglaat: voor- en tegenspoed (ipv voorspoed en tegenspoed)
• Je schrijft niks als je een heel woord weglaat
• dus: kleine en grote huizen
• want:   h u i z e n is weggelaten en is een heel woord 

Aan de slag!

Nieuw Ned, Hst. 3 Spelling, opdr. 1 t/m 3

Hoe schrijf je "vleesproductie en vleesexport" korter?

1. vleesproductie en export
2. -productie en vleesexport
3. vleesproductie en -export

Hoe schrijf je "zoute drop en zoete drop" korter?

1. zoute - en zoete drop
2. zoute en zoete drop