AFP 1.4. Les 1.4.7. Anatomie der leer van de gezwellen

• Anatomie, Fysiologie en Pathologie
• MBO
• Studiejaar 1

Anatomie, Fysiologie en Pathologie 

Week 22

Leerjaar 1

Periode 4

Programma

• Terugblik KNO/Pijn
• Start P4 oncologie en lymfe
• Komende weken incl. MBO leren + belangrijke deadlines

Periode 4 - Oncologie & lymfe

• Heftig en lastig onderwerp
• Afronding week 26: theorietoets KTB
• MBO leren: zie de studentenhandleiding

Lesdoelen

Aan het eind van de les kan je:

• Benoemen wat de ontwikkeling van kanker inhoudt
• De mutatie van een kankercel uitleggen
• De begrippen benigne en maligne verklaren
• De risicofactoren en 9 tekenen van gevaar benoemen

Wat weet je van kanker?

Theorie

Anatomie der leer van de Gezwellen

De ontwikkeling van kanker

in het menselijk lichaam zitten miljarden kleine cellen. Deze cellen maken deel uit van verschillende organen en hebben allemaal een andere taak.

Cellen kunnen beschadigd raken, waardoor ze afsterven.

Dit gebeurt bi ons allemaal miljoenen keren per dag.

Ons lichaam moet deze dode cellen natuurlijk vervangen. Nieuwe cellen worden gevormd door een proces dat ‘celdeling’heet.

Als er te veel cellen beschadigd zijn, komt er een signaal dat er extra cellen moeten worden aangemaakt. Bij te veel cellen wordt deze aanmaak geremd. 

Bij kanker is DNA beschadigd en is dit signaal er niet

Kankercel

1. DNA van enkele cellen is beschadigd
2. Mutatie (gezonde cellen krijgen een signaal om te stoppen met celdeling, kankercellen niet)
3. Cellen blijven zich delen, zonder remming
4. Nieuwe kopieën van cellen hebben dezelfde beschadiging in DNA
5. Ophoping van cellen = tumor

In het begin kan het lichaam de kankercellen nog opruimen, daarom zijn er nog geen klachten in het begin en daarom geen veranderde waarde in bloedbeeld.

Benigne en maligne

•  Benigne
• Maligne

Benigne

• cellen tumor lijken op weefsel waaruit het is ontstaan
• langzame groei
• houden zich aan anatomische grenzen
• meestal gemakkelijk te verwijderen
• zaaien niet uit

Maligne

• cellen tumor lijken niet meer op weefsel waaruit het is ontstaan
• groeien vaak snel
• houden zich niet aan anatomische grenzen
• moeilijker te verwijderen door onzichtbare uitlopers
• zaaien vaak uit (Metastasen)

Risicofactoren

1. Leeftijd 
   
2. Geërfd DNA 
3. Infecties (bijv. HPV)
4. UV-straling en ioniserende straling
5. Kankerverwekkende chemicaliën
6. Overgewicht

Leeftijd: (hoe meer celdelingen, hoe grotere kans op fouten)

Mensen die op jonge leefstijd radiotherapie hebben gekregen, krijgen later vaker kanker dan mensen die geen radiotherapie hebben ondergaan.

Stoffen: asbest, roken, alcohol

Oorzaak van kanker

- Is niet bekend

- Komt vooral voor bij ouderen boven de 65 jaar

Factoren

- Erfelijke aanleg (bv. BRCA1 en 2 genen bij borstkanker)

- Virussen (bv. het hpv virus

- Chemische stoffen (bv. in medicijnen, asbest)

- Voeding en leefstijl (bv. roken)

De 9 - alarmsignalen

1. Blijvende hoest, soms met ophoesten van bloed en slijm of heesheid

2. Slikproblemen

3. Moedervlekken die er afwijkend uitzien

4. Een schilferende plekje op de huid

5. Een knobbeltje ergens in het lichaam

6. Ongewoon vaginaal bloedverlies (vrouwen) of zaadbalklachten (mannen)

7. Problemen bij of veranderingen van de ontlasting

8. Problemen of veranderingen bij het plassen

9. Gewichtsverlies zonder aanleiding

Leervragen?

Aan de slag/huiswerk

• MBO leren:  inleiding en behandeling kanker (pathologie)
• Lezen/leren: inleiding medische kennis H9 (goedaardige gezwellen)