GGZ: H6

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

GGZ: Methodisch begeleiden in de GGZ

Lesdoelen

Aan het einde van de les;

- Kun je uitleggen wat taakvolwassenheid is

- Kun je het verband leggen tussen taakvolwassenheid en begeleidingsstijl

- Kun je de 4 begeleidingsstijlen herkennen

Waar denk je aan bij het woord
methodisch begeleiden

Wat vind jij belangrijk bij het begeleiden van zorgvragers?

Verpleegkundige Robin gaat Diana wakker maken. Hij klopt op haar deur en loopt gelijk naar binnen, zonder haar antwoord af te wachten. Diana staat naast haar bed in haar nachthemd. Wat doe jij hier, kun je niet even fatsoenlijk kloppen, denk je dat ik niet zelf in staat ben om op te staan? Eruit! Beteuterd staat Robin weer op de gang. Sanne heeft Robins begeleidingsstijl gezien en spreekt hem aan. Robin, je weet toch dat Diana een verleden heeft met misbruik. Je kunt echt niet zomaar bij haar binnenlopen. Het is beter om netjes te wachten tot ze ‘binnen’ roept.

Begeleidingsstijl kiezen

Belangrijk om 

- Weet welke doelen je wilt bereiken

- Inschat in hoeverre de zorgvrager in staat en bereid is om uit te voeren wat je van hem verwacht

Doelen bereiken - twee aspecten waar jij als verpleegkundige rekening mee houdt

Taakbekwaamheid

Kun je het? 

In hoeverre heb je de mogelijkheden om de taak uit te voeren die nodig is om het doel te bereiken?

Motivatie

Wil je het?

In hoeverre ben je gemotiveerd om de taak uit te voeren die nodig is om het doel te bereiken?

Wanneer de zorgvrager in staat is een taak te verrichten en hij wil dat ook, dan is hij taakvolwassen

Wanneer ben je volwassen?

Inschatten van taakvolwassenheid

Kan de zorgvrager de taak uitvoeren? 

Heeft hij al ervaring met het uitvoeren van de taak? 

Heeft hij genoeg kennis en inzicht? Heeft hij genoeg vaardigheden/capaciteiten/vermogens

  

Wil de zorgvrager de taak uitvoeren? 

Is hij gemotiveerd om de inspanning te leveren die van hem gevraagd wordt? Wil en kan hij verantwoordelijkheid nemen voor de taak? 

Heeft hij voldoende zelfvertrouwen?

Taakvolwassenheid en begeleiden

1. niet in staat en niet gemotiveerd

2. niet in staat, maar wel gemotiveerd

3. wel in staat, maar niet gemotiveerd

4. wel in staat en ook gemotiveerd

Niet in staat en niet gemotiveerd

- Aandacht voor de taak, minder voor de relatie

- De begeleider trekt de verantwoordelijkheid naar zich toe

- Eenrichtingsverkeer

Niet in staat, maar wel gemotiveerd

- Veel aandacht voor de taak, maar ook voor de relatie

- De begeleider heeft veel aandacht voor wat gedaan moet worden en neemt daarbij verantwoordelijkheid

- De begeleider overtuigt de cliënt

Wel in staat, niet gemotiveerd

- Veel aandacht voor de relatie en minder aandacht voor de taak

- De begeleider neemt zo weinig mogelijk zelf verantwoordelijkheid

Wel in staat en gemotiveerd

- Minder nadrukkelijk aandacht voor de relatie en de taak

- De begeleider kijkt mee naar waar mogelijkheden liggen

- De begeleider onderzoekt hoe mogelijkheden benut en vergroot kunnen worden 

- Ondersteunen als dat nodig is

In welke situatie is de taakvolwassenheid het meest gunstig?

1. niet in staat en niet gemotiveerd;
2. niet in staat, maar wel gemotiveerd;
3. wel in staat, maar niet gemotiveerd;
4. wel in staat en ook gemotiveerd.

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Wat is Amanda gegroeid zeg! Ze kon nooit nee zeggen. Ze wilde het wel, maar durfde het niet. Doodsbang was ze om afgewezen te worden. Roos reageert instemmend op haar collega: Ja, een halfjaar geleden moest je haar bijna verbieden om op vragen van een groepsgenoot in te gaan. Ik heb haar zelfs een keer verboden om iets te gaan doen. Ze had ‘ja’ gezegd, terwijl ze dit eigenlijk niet wilde. Je moest haar echt op sleeptouw nemen. Je ziet nog steeds dat ze moeite heeft, vind ik, maar ze durft nu regelmatig voor zichzelf te kiezen. Knap hoor! Als je haar een compliment geeft, is ze nog meer gemotiveerd om zich nog verder te ontwikkelen.

Variaties in taakvolwassenheid

- Afhankelijk van de taak

- Ontwikkeling in een bepaalde periode

Begeleiding bieden

- Sturing geven

- Ondersteuning bieden

Sturing geven

Sturing geven vraagt taakgericht gedrag van degene die stuurt

- Beslissingen nemen voor de zorgvrager;

- Hem bewegen tot bepaalde gewenste beslissingen;

- Hem vertellen wat, wanneer en hoe hij iets moet doen;

- Hem controleren of hij het ook op de manier doet waarop je hem hebt geïnstrueerd.

Ondersteuning bieden

- De zorgvrager aanmoedigen of bemoedigen;

- Naar de zorgvrager luisteren, hem complimenten geven, troosten of advies geven

Begeleidingsstijlen

Directieve stijl = voorschrijven en zeggen hoe iets moet.

Overtuigende stijl = iemand met bewijzen tot andere gedachten brengen, probeert de zorgvrager te betrekken in de besluiten.

Participerende stijl = (deelnemen/meedoen) je betrokkenheid tonen, elkaar accepteren zoals je bent, oprechte belangstelling

Delegerende stijl = overdragen van je taak. Je legt de verantwoordelijkheid voor de te nemen besluiten, het oplossen, geheel bij de ander neer.