Paragraaf 1.4 De Nederlandse Opstand

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Habsburgse inteelt...

• Gemummificeerd
  
• 19e eeuwse onderzoekers
• Tenen, klein en kin ('centenbak')
• Oorzaak: huwelijkspolitiek
• Uitsterven onder Karel II in 1700
• Nog veel grotere kaak,
  doof, verdoofd, 38 jaar...
  

1.4 - De Nederlandse Opstand

Lesdoelen

De lln. kan uitleggen wat het verschil tussen een gewest en een provincie is.
De lln. kan uitleggen wat Karel V. wilde bereiken.
De lln. kan uitleggen welke gebeurtenissen plaatsvonden voor de Nederlandse Opstand.

De Nederlanden onder Karel V

• 1515 - 1543: alle gewesten onder Karel V.
  
• Erfde een groot deel
  
• Veroverde Gelderland en wat noordelijke gewesten
• Keizer van Duitsland
• Koning van Spanje
  

Verschillen gewesten en provincies

1. Sommige groter

2. Meer zelfbestuur:

- Eigen wetten

- Eigen belastingen

Geen landsbestuur!

Centralisatie

= Vanuit 1 centraal punt

een gebied besturen

• Stadhouders (zoals
  Willem v. Oranje)
  

• Wetten
• Ambtenaren
• Belastingen
• Landvoogd en Brussel:
  Karel V. weg voor oorlogen
  

Irritaties in de gewesten

• Karel V. die opeens alles kwam bepalen
• Karel V. voortdurend oorlogen daarom:
  10x zoveel belasting: 1500 en 1550; Holland voelde zich niet
  bedreigd
• Kettervervolging en
  inquisitie (= kerkelijke
  rechtbank)
  
  

De opstand tegen Spanje

• 1559 Keizer Karel V wordt opgevolgd door zijn zoon Filips II
• Filips II gaat verder met centraliseren en vervolging van protestanten
• Gewesten in Nederlanden boos!!!
• Oorzaak: ontevredenheid (belastingen, macht, vervolgingen)
  -> Willem v. Oranje wilde godsdienstvrijheid
• 1566: smeekschrift bij Margaretha (tegen kettervervolging)
• Margaretha gaf toe -> hagenpreken en beeldenstorm -> Filips II verving Margaretha door hertog van Alva -> terreurbewind en heftige kettervervolging -> velen vluchtten (Willem v. Oranje naar Duitsland) -> aanval: 80 jarige oorlog
  

1. Smeekschrift der Edelen

2. Hagenpreken

3. Beeldenstorm

4. Hertog van Alva en bloedraad: De opstandelingen en ketters een kopje kleiner maken...

5. Oranje valt Spanje
binnen: begin v/d
Nederlandse Opstand

Maken opdrachten...

1, 2, 5, 6, 7ab, 9cd, 10abd