Voedingsleer

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Voedingsleer

ZZO.3SA

5	Spijsverteringsstelsel	A4	Ziekte Spijsvertering	P8
6	TM		-
7	Voedingsleer		Urinewegstelsel	A5
8	Ziekte urinewegen	P9	Vochtbalans
9	Uitloop/herhaling/TM		Uitloop/herhaling/TM

Wk
1	Kennismaken orientatie anatomie		Cellen en weefsels	A2
2	Huid	A3	Huidziekten	P11
3	Infecties en tumoren	P3	TM
4	Bewegingsstelsel	A8	Gewrichts- ziekten	P10

Leerdoelen

Je leert:

1. De 6 verschillende voedingsstoffen die wij als mens nodig hebben.
   

Per voedingsstof:

1. Wat de functie is / functies zijn
2. Hoe we aan de voedingsstof komen
   

Opdracht

Schrijf zes verschillende groepen stoffen op die dagelijks in je voeding zitten

Voedingsstoffen

Suikers

Vetten

Eiwitten

Mineralen

Vitaminen

Water

(vezels)

Het zijn stoffen die het lichaam gebruikt als:

1. Brandstof
   
2. Bouwstof
   
3. Hulpstof (bij stofwisseling)
   

Enzymen

Enzymen zijn stoffen die andere stoffen in kleinere stukjes knippen:​

Enzymen

​

                                   ​

        

Wat eten we:	dit enzym zorgt ervoor het kleiner maken	Breken we af tot:
Koolhydraten	amylasen​	suikers
Eiwitten	proteïnasen​	aminozuren
Vetten	lipasen	vetzuren

Suikers

• Koolhydraten
• Belangrijkste energiebron
• Worden in darmen opgenomen in bloed
  

Formule

Suiker + O2 --> energie + CO2 + water

suiker eten we

zuurstof via longen

energie: bewegen en temperatuur

CO2 uitademing

water: plassen

Suiker

Suiker in ons bloed = glucose

Bijv. zetmeel 

= lange ketting van glucose moleculen

Knippen van deze ketting is wat maag/speeksel sappen doen (zit amylasen in)

Vetten

Lipiden

Lossen niet op in water

Er zijn 6 functies voor vet in ons lichaam, zoek ze op!

6 functies vet

1. Bouwstof celmembranen
   
2. Belangrijke brandstof
   
3. Energiereserve (overschot wordt opgeslagen)
   
4. Isolatiemateriaal (warmte, elektriciteit zenuwen)
   
5. Bescherming / steun (stootkussen)
   
6. Vervoer vitamine A, D, E, K
   

Vetten

Verzadigd: bij kamertemperatuur gestold, vaker dierlijk

Onverzadigd: bij kamertemperatuur vloeibaar (olie), vaker plantaardig

Eiwitten

• Proteïnen
  
• Onmisbaar voor alle activiteiten en functies lichaam
  
• Geen reserve-eiwitten, dus dagelijks genoeg in voedsel nodig
  
• Honderdduizenden verschillende
  

Er zijn 7 functies voor eiwitten in ons lichaam, zoek ze op!

7 functies eiwitten 

1. Structuur geven: bouwstof
   
2. Versnellen chemische omzetting (enzymen)
   
3. Transport stoffen
   
4. Informatie doorgeven (receptoren celmembraan)
   
5. Spierwerking
   
6. Bescherming (antistoffen)
   
7. Energie (als er geen vet / glucose meer is)
   

Eiwitten

Eiwitten bestaan uit ketting van aminozuren

Vergelijk aminozuren met letters alfabet en de eiwitten met woorden 

Je eet eiwitten, je knipt ze in aminozuren, je combineert de aminozuren anders (ander woord) en je maakt er je eigen eiwit van die je nodig hebt

Letters: 26                     = ontelbare woorden

Aminozuren: 20          = ontelbare eiwitten

Mineralen

Onmisbare bestanddelen

Oorsprong uit niet-levende natuur

Zouten: NaCl, kalium, calcium, magnesium, ijzer

   --> Voor vochthuishouding, opbouw botweefsel / rode bloedcellen

Sporenelementen: koper, aluminium, zink, chroom, mangaan, fluor, jodium

   --> Voor hormonen, vitaminen en enzymen

Vitamine

Onmisbaar voor celstofwisseling

Meeste niet door lichaam zelf gemaakt, uitzondering: D, K

Verdeling:

Vet oplosbaar: A, D, E, K

Water oplosbaar: B, C

Water

1. Belangrijke bouwstof
   
2. Belangrijk oplosmiddel, transportmiddel, warmtebuffer
   
3. Per dag 2,5 liter water nodig, via drinken en voedsel + verbranding (400ml)
   
4. Per dag verlies van 2,5 liter water via urine, ontlasting, verdamping
   

Opdracht

Maak voor jezelf een korte samenvatting van deze les.

Beschrijf de 6 voedingsstoffen hierin.