Evolutie B7

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Bespreken opdrachten

Basisstof 7

Ontstaan van soorten

Leerdoelen

Na deze basisstof kan je:

• verschillende manieren van reproductieve isolatie benoemen.
• de eilandtheorie uitleggen.

Deze orchidee bidsprinkhaan leeft in Zuidoost-Azie. 

Dit filmpje kun je gebruiken als lesstarter om de aandacht te trekken met iets ongewoons. 

N.a.v. dit filmpje dan bespreken welke voordelen en nadelen dit dier heeft met dit uiterlijk. 

In volgende dia staan andere soorten bidsprinkhanen om te laten zien welke diversiteit er is.

Andere leden bidsprinkhanen familie Hymenopodidae

Vergelijkbare soorten bidsprinkhanen, maar toch verschillend in uiterlijk.

Op welk moment kan je spreken van een nieuwe soort?

Waardoor kunnen nieuwe soorten ontstaan?

Een nieuwe soort ontstaat alleen als er ook sprake is van:

reproductieve isolatie tussen populaties van dezelfde soort.

Bij reproductieve isolatie zijn groepen van elkaar gescheiden waardoor ze niet meer kunnen paren.

Oorzaken van reproductieve isolatie

Geografische isolatie.

(Bv. bosbrand deelt bos

doormidden.)

Oorzaken van reproductieve isolatie

Verschillen in gedrag.

(Bv. ‘vreemd’ baltsgedrag of andere zang.)

Oorzaken van reproductieve isolatie

Verschillen in tijd.

(Bv. bloeien in een andere maand.)

Ontstaan van nieuwe soorten

Let op!

Een nieuw allel ontstaat door TOEVALLIGE mutatie. 

Een verandering die voordeel geeft is dus een TOEVALLIGE verandering. 

Reproductieve isolatie.
Welke oorzaak hoort hier niet tussen:

1. geografische isolatie
2. verschillen in tijd
3. keuze in partner
4. verschillen in gedrag

Nieuwe soorten kunnen ontstaan door:

1. Genen zich aanpassen aan de omgeving.
2. Uiterlijk verandert doordat soorten met andere soorten combineren.
3. Soorten een andere levenswijze aanemen als dat beter uitkomt en daardoor genen veranderen
4. Toevallige mutaties een voordeel oplevert/-en voor de soort.

Eilandtheorie

Darwin vond op de Galapagos Eilanden op elk eiland verschillende soorten vinken.

Elke vink bleek na lange tijd van reproductieve isolatie aangepast te zijn voor de leefomgeving op zijn eiland.

Juist of onjuist. Sommige vinken hebben de snavel aangepast zodat ze beter zaden kunnen eten.

1. juist
2. onjuist

Eilandtheorie

Darwin ontdekte dat:

• Hoe groter het eiland, hoe meer soorten er voor- kwamen.
  
• Hoe verder van het vaste land, hoe minder soorten.
  

Effect afstand tot vaste land.

Effect grootte van het eiland.

Eilandtheorie

Op een kleiner eiland sterven soorten eerder uit.

Reden: minder ruimte voor populaties (voedsel, nestplaatsen etc.)

Eilandtheorie

Dit is als volgt weer te geven:

Invloed op biodiversiteit van eiland door:

• immigratie en
• uitsterven (extinctie)

Relatie tussen afstand en grootte eiland voor biodiversiteit eiland.

Benadruk de ligging van het evenwicht in biodiversiteit tussen de verschillende soorten eilanden.

In Nederland hebben we een 'ecologische' hoofdstructuur
(in samenwerking met andere Europese landen).
Dit om de natuureilandjes met elkaar te verbinden.
Waarom is dt belangrijk?
(meerdere antwoorden mogelijk)

1. Hierdoor zorg je dat er niet te veel soorten komen
2. Hiermee hou je de biodiversiteit groot
3. Dan kun je beter nieuwe soorten laten ontstaan
4. We maken van alle 'kleine' eilandjes, één groot eiland

Eiland P dichtbij, groot.

Eiland Q dichtbij, klein.

Eiland R veraf, groot.

Eiland S veraf, klein.

Met welke letters in de grafiek komen de eilanden overeen?

punt a

punt b

punt c

punt d

Eiland P

Eiland Q

Eiland R

Eiland S

Resultaat spinnen

Extra

Hier volgen nog 2 video's die je zelfstandig kunt bekijken.

1. Video waarbij band gebruikt maakt in de clip van idee evolutietheorie (fatboy slim)
2. Evolutietheorie soortvorming

Aan de slag

Lezen B7

Maken opdracht 71 t/m 75