Bi H4 Th4 Bs6 Populatie genetica

• Biologie / Verzorging
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Populatie genetica

Programma

Stukje herhaling a.d.h.v. LessonUp vragen

Uitleg Basisstof 6

Met welke diersoort is de Blauwe vinvis het meest verwant?

1. Kangeroe
2. Neushoorn
3. Nijlpaard
4. Zebra

De flippers bij zeehonden, haaien en pinguïns zijn ... organen.

Welke van deze organen is niet rudimentair?

1. Staartwervel mens
2. Pootresten slang
3. Vleugels pinguïn
4. Blinde darm mens

In de afbeelding zie je de evolutionaire stamboom van zowel een aantal uitgestorven als nu nog levende katachtigen. Zet de soorten in de juiste volgorde van ontstaan. Zet de soort die het langst geleden is ontstaan links.

Panthera leo

Proailurus lemanensis

Smilodon popular

Noem een soort die is uitgestorven

Met welk dier is Parasaurolophus het meest verwant?

1. Stegosaurus
2. Pachycephalosaurus

Basisstof 6: evolutie in populaties

Na deze les kun je...

1. De definities van een soort en populatie noemen
2. Uitleggen wat wordt bedoeld met genenpool en allelfrequenties
3. Drie manieren beschrijven waarop allelfrequenties kunnen veranderen

Organismen behoren tot dezelfde soort als ze kunnen paren.

1. juist
2. onjuist

Organismen behoren tot dezelfde soort als ze samen vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen.

Soort

Organismen behoren tot één soort als ze onderling vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen.

Aantekening

Een populatie is ....

Populatie

een groep organismen van dezelfde soort in een bepaald gebied.

Leeuwen

Aantekening

Aantekening

Genenpool:

De verzameling van alle allelen in een populatie.

Allelfrequentie:

Hoe vaak een allel voorkomt in een populatie

Nieuwe allelen

Let op!

Een nieuw allel ontstaat door TOEVALLIGE mutatie. 

Een verandering die voordeel geeft is dus een TOEVALLIGE verandering. 

Genenpool:

De verzameling van alle allelen in een populatie.

Allelfrequentie:

Hoe vaak een allel voorkomt in een populatie

Weet je nog? Thema 3 erfelijkheid:

Gen = stukje DNA voor één eigenschap         (bijv. oogkleur)

Allel = variant van een gen                                    (bijv. blauwe ogen)

Wat gebeurt er met de allelfrequentie als een allel een groot nadeel oplevert?

Wat gebeurt er met de allelfrequentie als een allel geen voor- en geen nadeel oplevert?

Bloedgroep	Percentage
O	47
A	42
B	8
AB	3

Sikkelcelanemie

Homozygoot: dodelijk

Heterozygoot: bloedarmoede

Verspreiding

Sikkelcelanemie in Afrika

Verspreiding

Sikkelcelanemie in Afrika

Malaria in Afrika

Genetic drift

In kleine populaties kan soms door toeval een grote verschuiving optreden in de allelfrequenties. Zo'n gebeurtenis wordt vergeleken met een flessenhals (bottleneck)

                           Rood : Blauw

50:50                                                  5:6   

Genetic drift

Als in een kleine populatie door toeval (!) een grote verschuiving van allelen plaatsvindt.

Aantekening

Cheeta's

In het verleden 2x een flessenhalseffect

Nu heel weinig variatie om soort in stand te houden

Seksuele selectie

Selectie op basis van paringssucces

Paren is alleen soms voor de sterkste mannen

Verschil in investering

Vaak is uiterlijk een indicator voor andere eigenschappen

Kieskeurige vrouwen

Verschil in investering 

Vaak is uiterlijk een indicator voor andere eigenschappen

Samenvatting

Je kent nu de definities: soort, populatie, genenpool en allelfrequentie.

Drie manieren waarop een allelfrequentie kan veranderen zijn:

1. Natuurlijke selectie (Bs4)
2. Seksuele selectie (Bs6)
3. Genetic drift (Bs6)

Leg uit dat op eilanden sneller afwijkende vormen, of nieuwe soorten voorkomen dan op het vaste land.

Waarvan is de foto hiernaast een voorbeeld?

1. Populatie
2. Seksuele selectie
3. Genetic drift
4. Een walrus

Aan de slag

Lezen B6

Maken opdracht 58 t/m 69