wk 6 i uur betrouwbaarheid bronnen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Betrouwbaarheid Bronnen

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je de betrouwbaarheid van bronnen beoordelen met behulp van drie vragen

Wat is een bron?

Hoe weet je of een bron (bijv. nieuwsbericht) "echt" of "nep" is?

Wat is een bron?

Alles wat je gebruikt om iets over het verleden van mensen te weten te komen, noem je een bron.

Wat is een primaire bron?

Een primaire bron is gemaakt door mensen die direct bij een gebeurtenis aanwezig zijn geweest.

Wat is een secundaire bron?

Een secundaire bron is gemaakt door mensen die NIET direct bij een gebeurtenis aanwezig zijn geweest.

Wat is een ongeschreven bron?

Ongeschreven bronnen vertellen iets over hoe mensen vroeger leefden, maar niet over hoe mensen vroeger dachten.

Voorbeelden:

Grotschilderingen, speerpunten, munten

Maar ook:

Films, interviews, schilderijen!

Wat is een geschreven bron?

Geschreven bronnen geven meer inzicht over wat mensen vroeger dachten en deden.

Voorbeelden:

Boeken, brieven, rekeningen, vredesverdragen

Waarom gebruiken we verschillende bronnen om het verleden te bestuderen?

1. Omdat niet elke bron even betrouwbaar is.
2. Omdat we houden van extra huiswerk.
3. Omdat sommige bronnen al niet meer bestaan.
4. Omdat alle bronnen door dezelfde personen gemaakt zijn.

Hoe weet je of een bron betrouwbaar is of niet?

Er zijn vragen waarmee je de betrouwbaarheid kunt controleren. 

1. Wanneer is de bron gemaakt?

• Iemand kan een veldslag hebben meegemaakt (ooggetuige), maar kan er pas jaren later over schrijven. Het kan hierdoor zijn dat hij zich niet alles meer goed herinnert!
• Over het algemeen geldt dus: hoe minder tijd er zit tussen het maken van de bron en de gebeurtenis, des te betrouwbaarder is de bron. 

2. Hoe komt de maker aan zijn informatie?

• Was de maker van de bron er zelf bij of heeft hij de informatie van iemand anders? 
• Je moet jezelf afvragen hoeveel tussenschakels er zitten tussen het opschrijven van de bron en de gebeurtenis zelf.
• Hoe minder tussenschakels hoe betrouwbaarder de bron.

3. Wat is de bedoeling van de maker? 

• De moeilijkste vraag om te beantwoorden!
•  Wil de maker je zo goed mogelijk informeren of doet hij expres informatie achterhouden of verdraaien om een bepaald doel te bereiken?
• Overdrijft hij of is hij zakelijk? Is hij partijdig of neutraal?
• Hoe zakelijker of onpartijdiger, des te betrouwbaarder de bron.

Stappenplan:

1. Bekijk de bron en lees het onderschrift.
2. Wanneer is de bron gemaakt? (Is de bron een primaire/directe bron OF een secundaire/Indirecte bron?)
3. Hoe komt de maker aan zijn informatie?
4. Wat is de bedoeling van de maker? 

Wat is GEEN hulpvraag om de betrouwbaarheid van bronnen te controleren?

1. Wanneer is de bron gemaakt?
2. Hoe is de maker aan de informatie gekomen?
3. Met welke bedoeling is de bron gemaakt?
4. Waarover gaat de bron?

Wat voor soort bronnen zijn het meeste betrouwbaar?

1. Primaire bronnen
2. Secundaire bronnen

Bekijk de bron hiernaast.
Je wilt weten hoe Karel de Grote eruit zag.
Is deze bron betrouwbaar?
Waarom wel of niet?

Lees de bron hiernaast.
Je wilt weten hoe Karel de Grote eruitzag.
Is deze bron betrouwbaar?
Waarom wel of niet?

Zelf oefenen

Maak opdracht 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31 en controleer je antwoorden!