Taalvarianten

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Taalvarianten

Doelen

• Je kan het onderscheid maken tussen Standaardnederlands, tussentaal en dialect.
• Je kan verschillende kenmerken van tussentaal herkennen in een audiofragment.

• Je kan analyseren welke taalvariant er gehanteerd wordt in een concrete sociale/ situationele setting.
• Je kan bepalen wanneer er sprake is van een formeel register en een informeel register.
• Je kan evalueren en benoemen wat het gevolg of effect is van het gebruik van een bepaalde taalvariant.  
• Je kan de juiste taalvariant kiezen, afhankelijk van het soort register. 

Welke 3 taalvarianten ken je?

Wat is een sociolect? Verduidelijk dit aan de hand van een voorbeeld.

Welk gevolg van taal(variatie) herken je op deze cartoon? 

Opdracht 1.4 p. 197
Je kunt dus zeggen dat taalgebruikers een soort mengtafel in hun hoofd hebben. Wat bedoelen ze hiermee?

1. Dat je de verschillende taalvarianten in een gesprek door elkaar gebruikt.
2. Dat je als taalgebruiker niet weet wanneer je welke taalvariant moet gebruiken.
3. Dat je als taalgebruiker kiest welke taalvariant je gebruikt afhankelijk van de situatie.
4. Dat je taalvarianten gaat mengen om zo een nieuwe taalvariant te ontwikkelen.

www.diddit.be

Taalregister

= het taalgebruik dat je toepast in een bepaalde situatie

2 soorten registers:

1. formeel register
2. informeel register

Je stuurt een berichtje naar een vriend(in)

Mail naar de directeur

Sollicitatiegesprek

Gesprek in de jeugdbeweging

Je spreekt een onbekende aan

Formeel

Informeel

Opdracht 5 p.141

Maak opdracht 5.1 en 5.2 p.200-201

Werk per 2. Je krijgt hiervoor 5 min.

Kenmerken van tussentaal

Opdracht 7 p. 202

• groepjes van 3/4 personen
• elke groep krijgt 3/4 kenmerken
• je kan de kenmerken verdelen onder elkaar
• je liet hierop tijdens het fragment
• daarna wissel je van groep
• je licht de kenmerken toe aan de andere leden

Basisgroepen

Groep 1  (a-d)                                     Groep  3 (i-l)

William                                                   Leo

Seth                                                         Dylan

Fatima Zahra                                       Grace

Martynne

Groep 2 (e-h)                                   Groep 4 (m-o)       Juman                                                  Thor

Ilja                                                           Michee

Débora                                                  Seher Yar

Charish

 

Expertgroepen

Groep 1                                                      Groep 3

William                                                       Fatima Zahra

Seher Yar                                                   Martynne

Grace                                                           Thor

Ilja                                                                 Dylan

Juman                                                         Charish       

                                                                         

Groep 2

Seth

Leo

Débora

Michee

www.diddit.be

Bronnen

Arnou, P., Colin, A., Costermans, S., De Ridder, F., De Roover, U., Diels, M., … Yperzeele, S. (2022). Traject Nederlands 4. Wommelgem: Van In.

Loon, M. V. (2015). Netwerk Taal Centraal 4. Wommelgem: Van In.

Venstermans, T. (2022). Campus Nederlands Concreet 4. Kalmthout: Pelckmans Uitgevers nv.