Democratisering in Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welke groepen moesten zich in de 19de eeuw emanciperen?

kenmerkende aspecten

De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme

Discussies over de sociale kwestie

De opkomst van emancipatiebewegingen

Liberalisme

• Verlichting legt basis voor politieke stromingen: liberalisme en socialisme
• Liberalisme: nadruk op vrijheid van overheidsbemoeienis
• Adam Smith: grondlegger economisch liberalisme:
• Vraag en aanbod bepalen prijs --> overheid mag zich niet bemoeien met economie
• John Locke: recht op bescherming privébezit

1848: Revolutie in Europa

• Europese autocratische koningen (Restauratie na Napoleon)
• 1848 : opstand burgerij tegen autocratie = politiek doel
• economische aanleiding door misoogsten
• liberalen krijgen politieke macht; terug te zien in invoering censuskiesrecht

Grondwet van Thorbecke

beperking macht van de koning

+

ministers zijn niet langer dienaars van de koning maar ministeriele verantwoordelijkheid

+

censuskiesrecht

De confessionelen

De confessionelen

Schoolstrijd (confessionelen tegen liberalen)

Verzuiling

De kiesrecht breidt zich uit (1848- 1887)

1848: Thorebecke grondwet: censuskiesrecht 

1887: Caoutchouc artikel --> groter gedeelte van de mannelijke bevolking mag stemmen o.b.v. kentekenen van geschiktheid; uiteindelijk alleen vrouwen en arbeiders uitgesloten (feministen en socialisten op de bres).

Pacificatie van 1917

Welke kwestie was in 1917 nog niet opgelost?

Aan de slag (weektaak):

- par. 8.2: opdr. 8

- par. 8.3: opdr. 5, 6 & 8

- par. 9.1 lezen en maken opdr. 1, 6