Grammatica - Zelfstandig naamwoord, lidwoord & bijvoeglijk naamwoord 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

           Welkom

De Wolk

Wat zijn de wolken bedrijvig, ze groeien

tot kool en sterven in stralend blauw

waaruit ze altijd weer op kunnen staan.

Ze vergaderen rond toppen van bergen,

vervluchtigen boven het dal, niet vast

ligt wat ze er zeggen, ze zijn met zo

velen en hangen te wisselend samen. De

mooiste wolk is alleen in een lucht -

en een wind waait hem over de aarde.

                                                        (T. van Deel)

Wat gaan we doen vandaag?

• De doelen voor deze week bespreken
• Uitleg H6 Grammatica (zelfst.nw., lidw., bijv.nw. blz. 26)
• Aan de slag!
• Afsluiten van de les

Wat ga je deze week leren?

• Ik weet wat grammatica is, wat de functie hiervan is en hoe talen in hun grammatica kunnen verschillen.
• 
  
• Ik kan officiële en onofficiële grammaticaregels herkennen.
  
• 
  
• Ik weet wat de kenmerken en functie van zn, lw en bn zijn in een zin.
  
• 
  
• Ik kan in een zin bepalen wat zn, lw en bn zijn.
  
• 
  
• Ik kan bijzonderheden met zn, lw en bn in een gegeven zin aanwijzen en uitleggen.
  
• 
  
• Ik kan zelf nieuwe voorbeelden bedenken van zinnen die bijzonderheden hebben met zn, lw en bn.

Lezen

Praten over boeken

Welk genre of thema?

Oh ja!! Of toch niet?

Weet je precies hoe het zit met zelfstandige naamwoorden, lidwoorden en bijvoeglijke naamwoorden en denk je dat je verder geen uitleg nodig hebt? Ga dan aan de slag met opdracht 1 t/m 8 (blz. 27-29).

Liever nog wat uitleg? Let dan nog even op!

Grammatica H6

Een zelfstandig naamwoord geeft een naam aan ‘zelfstandige’ dingen.

• namen van mensen, dieren en dingen (eigennamen)
  

 Ludo Sanders, Fikkie, Rijksmuseum

• woorden voor concrete zaken
  

tafel, laptop, toets

• woorden voor abstracte zaken
  

 twijfel, werk, grootte

Zo herken je het

• ’de’, ‘het’, ‘een’ :
  

 de taart, het kopje, een stekker

• enkelvoud of meervoud:
  

 taart - taarten, kopje – kopjes

• verkleinwoord:
  

 taart - taartje, kop - kopje

Lidwoord

• hoort altijd bij een zelfstandig naamwoord

 

• de, het, een
  

Zo herken je het

• bepaald lidwoord: ‘de, het’

mannelijk                          de leraar

vrouwelijk                         de actrice

onzijdig                              het station, het autootje

• onbepaald lidwoord: ‘een’

 mannelijk                        een leraar

 vrouwelijk                        een beroemde actrice

 onzijdig                            een koud, leeg station

Bijvoeglijk naamwoord

Geeft extra informatie bij een zelfstandig naamwoord.

• Een opblaasbare tent
  
• De nieuwe telefoon
  
• De gewijzigde openingstijden
  

Hoe herken je het bijvoeglijk naamwoord?

Een bijvoeglijk naamwoord:

• zegt iets over een zelfstandig naamwoord;
  
• staat er direct voor en soms erachter;
  

 Een paarse krokodil.

 De krokodil is paars.

• heeft een ‘verbogen’ vorm

 Het ticket is goedkoop.

 het goedkope ticket

Hoe herken je het bijvoeglijk naamwoord?

Een bijvoeglijk naamwoord:

• kan zelfstandig gebruikt worden;
  

 Ik wil een blauwe, geen groene.

• heeft vaak trappen van vergelijking;
  

 Deze is laag, die is lager en die het laagst.

• zijn soms deelwoorden van werkwoorden.
  

 Blaffende honden bijten niet.

Kortom...

• Zelfstandige naamwoorden zijn woorden voor eigennamen en concrete en abstracte dingen.

• Lidwoorden horen altijd bij een zelfstandig naamwoord.
  

• Bijvoeglijke naamwoorden geven extra informatie bij een zelfstandig naamwoord.

Aan de slag!

Kies uit:

• Werken aan je weektaak (opdracht 1 t/m 6 van H5 en opdracht 1 t/m 8 van H6)
• Lezen
• Werken aan je boekopdracht

Wat heb je geleerd vandaag?

Wat ga je deze week leren?

• Ik weet wat grammatica is, wat de functie hiervan is en hoe talen in hun grammatica kunnen verschillen.
• 
  
• Ik kan officiële en onofficiële grammaticaregels herkennen.
  
• 
  
• Ik weet wat de kenmerken en functie van zn, lw en bn zijn in een zin.
  
• 
  
• Ik kan in een zin bepalen wat zn, lw en bn zijn.
  
• 
  
• Ik kan bijzonderheden met zn, lw en bn in een gegeven zin aanwijzen en uitleggen.
  
• 
  
• Ik kan zelf nieuwe voorbeelden bedenken van zinnen die bijzonderheden hebben met zn, lw en bn.

Tot morgen!

• Zijn er nog vragen?