13.4 dl2 + 13.5 In evenwicht

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

13.5 In evenwicht

Deze les:

- 13.4 Nieren dl2: ADH

- Maken stencil nierwerking

- 13.5 In evenwicht

- Opdrachten

Inhoud hoofdstuk

13.1 Ademen

13.2 Gaswisseling

13.3 Uitscheiding van water en andere stoffen 

13.4 Nieren dl1

13.4 Nieren dl2

13.5 In evenwicht

BINAS 85C

en blz. 191 bron 18

biologiepagina.nl

Antidiuretisch Hormoon 

(= anti plas hormoon)

Wordt afgegeven door de hypofyse als er een watertekort in het bloed is (te hoge osmotische waarde en lage bloeddruk)

Hormonen - ADH

Verzamelbuisje

Waterkanalen zorgen voor terugstromen water uit de voorurine naar het bloed.

ADH zorgt voor toename van het aantal waterkanalen in de celmembranen van de cellen in het verzamelbuisje.

Maken stencil Nierwerking

Doel en begrippen 13.5

Je leert hoe je lichaam de omgeving van de cellen zo constant mogelijk houdt

glucagon, adrenaline, insuline, glycogeen, inwendig milieu, zintuigcellen, norm, negatieve terugkoppeling, spieren, klieren, dynamisch evenwicht, homeostase

Inwendig milieu - Homeostase

Je lichaam probeert je inwendige milieu zo constant mogelijk te houden zodat de omgeving van cellen zo optimaal mogelijk is (osmotische waarde, zuurgraad, aanwezigheid mineralen en brandstoffen, temperatuur).

Het vermogen van het lichaam om je inwendige milieu constant te houden heet homeostase.

Inwendig milieu - Homeostase

Om het inwendige milieu constant te houden meet het lichaam continu de waardes van bijvoorbeeld Ca2+, Na+, K+, CO2, O2, glucose, pH en temperatuur met behulp van gespecialiseerde zintuigcellen (receptoren).

Ook heeft het lichaam een bepaalde normwaarden.

Regelkring

Dynamisch evenwicht

Door de regelkringen krijg je een dynamisch evenwicht.

Komt een waarde boven de norm dan gebeuren er automatisch dingen die zorgen dat de waarde verlaagt. 

Wordt de waarde te laag dan gebeuren er automatisch dingen die zorgen dat de waarde weer verhoogt. 

De waarde schommelt rondom de norm = dynamisch evenwicht

Regelkringen in het lichaam

Voorbeeld: Bloedsuikerspiegel

Hormonen (insuline en glucagon) regelen bijsturing bij een te hoge of een te lage glucoseconcentratie in het bloed.

Glucose

Insuline: wordt afgegeven door de alvleesklier bij een hoge bloedsuikerspiegel. Cellen nemen glucose op. Spieren en lever zetten glucose om in glycogeen. Bloedsuikerspiegel daalt.

Glucagon: wordt afgegeven door de alvleesklier bij een lage bloedsuikerspiegel. Lever zet glucagon om in glucose. Bloedsuikerspiegel stijgt.

Dynamisch evenwicht

Glucose

Adrenaline: stresshormoon, wordt aangemaakt door de bijnieren (die BINAS 89A).

Zorgt voor extra afbraak glycogeen door de lever: extra glucose beschikbaar in het bloed voor vechten of vluchten.

Opdrachten

- Maken 13.5 opdr. 2 t/m 4 en 6 t/m 11 (nectar digitaal) = HW

Klaar? 

- Maken oefentoetsen via Classroom

Doel en begrippen 13.5

Je leert hoe je lichaam de omgeving van de cellen zo constant mogelijk houdt

glucagon, adrenaline, insuline, glycogeen, inwendig milieu, zintuigcellen, norm, negatieve terugkoppeling, spieren, klieren, dynamisch evenwicht, homeostase