11.1 Het interne milieu

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

11.1 Het interne milieu

11.1 Leerdoelen 

1. Een regelkring, inclusief de norm, effector, receptor en regelcentrum, afleiden uit een beschrijving van de regulatie van lichaamsprocessen en de principes van een regelkring toelichten.

2. Uitleggen wat homeostase is en hoe door het principe van negatieve terugkoppeling homeostase gerealiseerd wordt. 

3. De warmteregulatie beschrijven en de werking van de huid bij de regeling van de lichaamstemperatuur omschrijven.

Homeostase

Homeostase is het constant houden van het inwendige milieu in je lichaam, bijvoorbeeld je lichaamstemperatuur, zuurstofconcentratie, glucoseconcentratie of je waterhuishouding.

Voor al deze variabelen geldt dat je lichaam het beste functioneert op een bepaalde constante waarde, deze waarde noemen we de norm waarde. 

Regelkringen in je lichaam houden die normwaarde constant, een regelkring bestaat uit een receptor, een regelcentrum en een effector.

Homeostase is het in dynamisch evenwicht (schommelend rond een constante) houden van het inwendige milieu in je lichaam, bijvoorbeeld je lichaamstemperatuur, zuurstofconcentratie, glucoseconcentratie of je waterhuishouding.

Voor al deze variabelen geldt dat je lichaam het beste functioneert op een bepaalde waarde, deze waarde noemen we de norm.

Homeostase

Homeostase

Regelkringen bestaan uit receptoren (zintuigen) en effectoren (klieren of spieren):

sensor/receptor - meet hoe het er voor staat

controle centrum/regelcentrum - checkt of het nog binnen de norm is

effector - komt in actie als de norm niet meer klopt

Regelkring

Regelkring

Veel regelcentra liggen in de hypothalamus.

Vaak komt een waarde weer terug op de norm door negatieve terugkoppeling. Bij negatieve terugkoppeling is er een tegengestelde actie om terug te komen op de norm.

Bv. Je staat onder de douche en je vindt het water te koud. Je draait dan de warme kraan verder open waardoor het water minder koud wordt.. wordt het water te heet, dan draai je de warme kraan weer terug ( = tegengestelde actie)

Hoe zorgen rillingen ervoor dat de lichaamstemperatuur constant blijft?

Is hier sprake van en negatieve of een positieve terugkoppeling? Leg uit.

Welke effectoren worden aangestuurd wanneer de kerntemperatuur de bovengrens bereikt? En de ondergrens?

Opdrachten

maken 11.1 opdr. 1, 4, 5 en 6