Studievaardigheid- Begrippen, concepten en hun context

• Mentorles
• HBO
• Studiejaar 1

Studievaardigheid 

Begrippen begrijpen

Begrippen Begrijpen Begint:

met 

A. het verschil begrijpen tussen begrip en concept,

B. het belang begrijpen van de rol van een context:

C. de lol ontdekken om ermee te puzzelen

Na A,B en C kan het je helpen begrippen leren!

Begrip--> concept

Bij concept denk je misschien eerst aan een klad/ schets van iets, bijvoorbeeld straks van je HB/stageverslag. Dan vraag je je begeleider naar je 'conceptverslag' te kijken.

Maar concept kan ook een niet-gespecificeerd begrip zijn dat pas betekenis krijgt door de context. 

Verduidelijking concept en context hierna. Eerst twee vragen: 

Heeft iemand het vak maatschappijwetenschappen (MAW) op de havo gevolgd? 

Of ken je de concept-context-benadering uit de natuurwetenschappen?

Concept 

Concepten als niet niet-gespecificeerd begrip...beetje vaag?

Voorbeelden uit de sociologie en politicologie, handig geordend bij MAW. 

Zie volgende figuur waar de concepten zijn onderverdeeld in vier hoofdconcepten: vorming, binding, verhouding en verandering. 

Daaronder per hoofdconcept weer kernconcepten...Zie het als hulpmiddel!

4.2 Gereedschapskist MAW

Concepten als hulpmiddel

Zoals een timmerman gereedschap heeft om een kast in elkaar te zetten, zo heeft een sociaal- 

wetenschapper instrumenten nodig om een maatschappelijk verschijnsel en probleem te onderzoeken. 

Zie die voorgaande afbeelding met vier hoofdconcepten en 23 kernconcepteneen dus als een gereedschapskist. 

Dit zijn vakbegrippen die bruikbaar zijn om de sociale en politieke

verschijnselen te begrijpen (en terug)

Context

Een context is een toepassingssituatie

Binnen ons vak: een maatschappelijke kwestie of ontwikkeling.

Die concepten/ niet gespecificeerde begrippen, leer je begrijpen door verschillende contexten. 

Concept in Context

Concept-contextbenadering

Kern van deze co-co-benadering:

Nieuwe concepten worden uitgelegd aan de hand van contexten.

Bekende concepten worden wendbaar gebruikt in verschillende contexten,  ook in de toekomst!

Zie poster vakspecifieke vaardigheden!

Voorbeeld Co-Co-Toepassing (1)

1.    Macht is het vermogen om hulpbronnen in te zetten om bepaalde doelstellingen te bereiken en de handelingsmogelijkheden van anderen te beperken of te vergroten
2.    Op school wordt kennis overgedragen door docenten.

Voorbeeld Co-Co-Toepassing (2)

3.    Een docent zet zijn kennis (cognitieve machtsbron) met de doelstelling om zoveel mogelijk leerlingen te laten slagen. Door zijn kennis te delen vergroot hij de handelingsmogelijkheid van leerlingen om zich goed voor te bereiden op de toets.

Oefenen met toepassen

Waarom heeft dat zin?

Weten jullie nog die studievaardigheid 'aantekeningen maken'? 

Waar zit dat in de volgende cirkel van leersucces?

Cirkel van leersucces

Juist: Aanleggen van breincircuits! 

• Dat doe je door:
•  
• Samenvatten, o.a. bij en na het aantekeningen maken
• Toepassen, o.a. door nieuwe concepten in nieuwe contexten 
• Hierarchisch structureren, o.a. van concepten (denk aan MAW-placemat)

Maar nu?

Nu we weten wat begrip, concept en context is en wat het verschil is.

Nu we weten dat het een belangrijke kunde is, ook vanwege je dubbelrol: nu student, straks docent!

Nu we dat weten: 

-Hoe vinden we dan die lol erin?

-Hoe leren we die begrippen nu begrijpen?

Begrip begrijpen door o.a. (1):

-Check je aantekeningen op begrippen, concepten en contexten en benoem ze als zodanig

-Oefenen met toepassingen: zoek het woord in verschillende soorten teksten/ studievakken/video's en verwoord de overeenkomsten.

krant want: lezen, lezen en nog eens lezen helpt!

Begrip begrijpen door o.a. (2):

Ontleed de delen (lettergrepen) van het woord en let op bij het voorvoegsel!

promotie,

dekolonisatie, 

asociaal,

Onthechten,

antipathie,

internaliseren, 

internationaliseren, etc, etc

Begrip begrijpen door o.a. (3):

-Teken het begrip of concept

-Vertaal het woord in een andere, jouw bekende taal

-Leg het woord uit aan je tante, zus of buurman

-Schrijf met je studiegenoot allebei een uitleg op en vergelijk die

-Andere tips?

Vergeet niet:

Concept-contextbenadering is heus wat je al vaak doet en redelij kan.

Het gaat- vanwege je dubbelrol, ook om het bewustzijn ervan.

En om het spelen ermee: Bij ons vak/ onze lessen zullen er altijd leerlingen/ studenten met concepten of juist contexten komen. 

Hoe laat jij je klas ermee spelen en zo ervan leren?!