H2.3 Sociale institutie blz. 37-39

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Sociale institutie

"Een complex van min of meer geformaliseerde regels (1)

die het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties reguleren. (2)"

Het is normaal om met meer dan één partner tegelijkertijd te trouwen

Helemaal mee oneens

Mee oneens

Mee eens

Helemaal mee eens

Trouwen doe je als bruid in een witte jurk (of een kleur die sterk lijkt op wit)

Helemaal mee oneens

Mee oneens

Mee eens

Helemaal mee eens

Je gaat niet vreemd in een relatie

Helemaal mee oneens

Mee oneens

Mee eens

Helemaal mee eens

Min of meer geformaliseerde regels

Regels kunnen ongeschreven (informeel) en geschreven (formeel) zijn.

Deze regels reguleren het gedrag.

Ze zijn ontstaan vanuit dezelfde waarde.

Onderlinge relaties

Sociale instituties maken gedrag van mensen voorspelbaar.

Je vertoont gedrag wat van je wordt verwacht in een bepaalde situatie

Je mag niet trouwen met iemand van een ander geloof

Helemaal mee oneens

Mee oneens

Mee eens

Helemaal mee eens

Cultuur en sociale instituties

Sociale instituties zijn ingebed in cultuur en worden via socialisatie overgedragen. 

Veranderingen hebben vaak lange tijd nodig en gaan vaak gepaard met conflict. 

Nog beter: 

Ewout: Dood gaan we allemaal (37:53 - 41:19)

https://v2.videoland.com/ewout-p_1637/aflevering-3-c_37438

5 kenmerken van sociale instituties

1. Ze bestaan buiten het individu om
2. Ze hebben vaak een lange traditie
3. Ze zijn vrij stabiel, maar veranderen toch door de tijd heen.
4. Ze zijn niet alleen gebaseerd op dwingende of wettelijke macht, maar berusten vaak op moreel gezag.
5. Ze zijn dwingend: door instituties wordt gedrag gesanctioneerd via beloning of straf.  

Overlijden:

1. Je kan beslissingen maken over je eigen begrafenis, maar niet over hoe we in zijn algemeenheid vorm geven aan begrafenissen in Nederland.

2. Begraven doen we al jaren.

3. De manier waarop we afscheid nemen verandert. Zo laten steeds meer mensen zich cremeren. 

4. Hoe een begrafenis er uit dient te zien, staat nergens opgetekend. Toch hebben we wel opvattingen over wat wel en niet kan. 

5. Er zijn wel bepaalde regels over hoe we om dienen te gaan met onze overledenen. 

Huwelijk: 

1. Je kan invloed hebben op je eigen bruiloft, maar niet over hoe bruiloften er in zijn algemeenheid uitzien.

2. Trouwen doen we al jaren. 

3. Regels rondom het trouwen zijn redelijk stabiel, maar veranderen soms wel. Het is gebruikelijker om met mensen te trouwen met een ander geloof. 

4. Over het algemeen vinden we dat je niet hoort vreemd te gaan, maar dit is niet wettelijk vastgelegd. 

5. Ga je wel vreemd, dan vinden we daar over het algemeen wat van met zijn allen. We kunnen mensen hierop aanspreken of boos zijn.

Sociale cohesie en sociale instituties

• Omdat gedrag voorspelbaar wordt, gaan sociale instituties vaak gepaard met sociale cohesie. 
• Voorbeeld: religie, gedeelde waarden en normen, taal, rituelen en kijk op de wereld. 
• Sociale instituties zorgen voor voorspelbaarheid en stabiliteit in samenlevingen en voor een nationale cultuur.

Opdrachten

15 minuten

Duo's

Opdracht:

Tekstverkenners 4,5 en 6

Opdracht 11, 13 blz. 39-40

Klaar?:

Leren H2.3 blz. 37-39

Klaar?

Antwoorden bespreken met ander duo / uitleg aan de klas