hoofdstuk 6: wie heeft de macht?

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

hoofdstuk    6: wie heeft de macht?

Debat: walk the line

Er moeten camera's komen op de toiletten

Succescriteria

    Uitleggen welke machtsmiddelen het kabinet heeft.
    Uitleggen welke rechten het parlement heeft.
    Weten waarom Nederland een constitutionele monarchie is.
    Uitleggen wat de taken en rollen van de koning zijn.
    Uitleggen wat de kenmerken van een parlementaire democratie zijn.

Stel: casus broodje. Hoe kun jij dit broodje krijgen?

Macht

definitie

Macht is anderen laten doen wat jij wilt dat ze doen.

Machtsmiddelen

Machtsmiddelen zijn manieren om anderen te laten doen wat jij wilt. Voorbeelden van machtsmiddelen zijn: kennis, beroep, geld, aantal, toegang tot media, overtuigingskracht

Parlementaire democratie

Burgers mogen stemmen op het parlement

In de wet staat hoeveel macht bestuurders hebben

Het parlement controleert het kabinet

Er wordt rekening gehouden met minderheden

Het parlement stemt op wetsvoorstellen

Burgers stemmen op parlement

Parlement stemt op wetsvoorstellen

Er wordt rekening gehouden met minderheden

Parlement controleert kabinet

In de wet staat hoeveel macht bestuurders hebben

Kabinet Schoof

Minister President Schoof

Vice Premier, Fleur Agema (PVV).

Minister volksgezondheid welzijn en sport

Vice Premier, Sophie Hermans (VVD)

Minister van Klimaat en groene groei

Vice Premier, Mona Keizer (BBB)

Minister van Volkshuisvesting en ruimtelijke ordening

Vice Premier, Eddy van Hijum (NSC)

Minister voor Sociale zaken en werkgelegenheid

Machtsmiddelen kabinet

Steun meerderheid parlement

Bij het vormen van het kabinet, hebben de coalitiepartijen ervoor gezorgd dat ze de meerderheid van de zetels hebben in de Tweede Kamer. Dit hebben ze expres gedaan. Als hun eigen partijen nu vóór een nieuw wetsvoorstel stemmen, dan hebben ze namelijk de meerderheid van de stemmen!

Het regeerakkoord

De coalitiepartijen houden zich aan de afspraken die met elkaar gemaakt zijn

Deskundige ambtenaren

Ambtenaren hebben veel ervaring en kennis over hun onderwerp. Ze geven dus heel goed advies aan het kabinet

Dreigen met kabinetscrisis

Als een van de coalitiepartijen toch niet meestemt met de rest uit de coalitie kan gedreigd worden met nieuwe verkiezingen. Niet elke partij zit daarop te wachten. De NSC staat nu bijvoorbeeld op groot verlies, terwijl de PVV op winst staat

1. wetgevende taak

- begrotingsrecht

-stemrecht

- recht van amendement

-recht van initiatief

2. controlerende taak:

- vragenrecht

- motierecht

- recht op debat met kabinet

- parlementair onderzoek

dit is een kleine aanpassing op een bestaand wetsvoorstel.
Bijvoorbeeld: zie foto hieronder

De Tweede Kamer mag ook met wetsvoorstellen komen. Ieder kamerlid mag dus het initiatief nemen om een wet in te dienen, te vertellen waarom het een goed idee is en vervolgens een stemming erover te houden. Bij meerderheid gaat het wetsvoorstel naar de Eerste Kamer

Monarchie

Nederland is ook een constitutionele monarchie.

= Een land met een Koning of Koningin.

Door de grondwet heeft de Koning géén politieke macht!!

Twee taken van de Koning:

- Ceremoniële taak = troonrede voorlezen 

- Symbolische taak = Nederland vertegenwoordigen in het buitenland 

Koning zit in de regering. Hij is het hoofd van de Regering. 

onschendbaar

De koning is onschendbaar. Dat betekent dat hij niet verantwoordelijk is voor zijn eigen (politieke) gedrag. De minister moet dan verontschuldigingen maken. Dit noem je ook wel: ministeriële verantwoordelijkheid

5 functies van de Koning

1. overleggen met ministers

2. ondertekenen nieuwe wetten

3. beëdigen nieuwe ministers en staatssecretarissen

4.Troonrede voorlezen

5. Aanmoedigen, verbinden en vertegenwoordigen