les 9 Zinnen foutief begrenzen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom 4H

Pak alvast de opdracht van de vorige les voor je (blad met 22 zinnen)

Dagopening

Deze les

- Opdracht nakijken (de zinnen die je lastig vond)

- Uitleg zinnen begrenzen. (Wanneer begin je een nieuwe zin? Wanneer een , of een .)

- Opdrachten maken uit de reader.

Belangrijke data:

• Toets formuleren: 
                            - dinsdag 27-02 (deze week hard oefenen!)
• Boekopdracht leesboek 3 (recensie schrijven)
                            - Deadline 22 maart (maak aantekenen terwijl je
                                leest!)
• Geef je nieuwe titel morgen door!
  
  

Huiswerkopdracht bespreken

Welke zin vond je lastig?

Hoe verbeter je ook alweer een foutieve beknopte bijzin?

Zin 1:

Lallend en zwalkend begeleidden de agenten de dronkaard naar zijn cel.

Hoe begrens je een zin?

- Hoofdzinnen: verbinden ( met dus, en, of, want, maar) of van elkaar scheiden (punt).

Bijzinnen: verbinden met de hoofdzin (plaats een komma voor het voegwoord en tussen twee persoonsvormen)

Let op: een bijzin mag niet losstaan, verbind deze met de hoofdzin!

UITLEGFILMPJE KIJKEN

Welke zin is juist begrensd?

A  1. Floris is heel vrolijk, omdat hij vanavond pannenkoeken eet.

     2. Floris is heel vrolijk. Omdat hij vanavond pannenkoeken eet.

B. 1. Ik pak mijn tas in. Ik ga drie weken naar Spanje.

     2. Ik pak mijn tas in, ik ga drie weken naar Spanje.

C. 1. Veel leerlingen hebben hun telefoon bij zich in de les, ze zijn hierdoor snel afgeleid.

    2. Veel leerlingen hebben hun telefoon bij zich in de les, waardoor ze snel zijn afgeleid.

Wat is het verschil tussen een incongruentie en een foutieve samentrekking (op basis van aantal)?

Bij een incongruentie moet je een persoonsvorm veranderen mv > ev of andersom.

Bij een foutieve samentrekking (op basis van aantal) is een persoonsvorm onterecht weggelaten en moet je deze toevoegen.

Zin 1
De kudde olifanten staan op de savanne.

Zin 2:
De kudde olifanten staat op de savanne en de wolven in het bos.

Verder oefenen met formuleren

• Maak opdracht C en A (blz. 20 en 22)
  
  Zoek de theorie op als je het even niet meer weet.
• (Incongruentie: De kudde olifanten staan op de savanne.)
• (Fout. samentrekking: De kudde olifanten staat op de savanne en de wolven (...) in het bos.
• (Fout. beknopte bijzin: Enthousiast zwaaiend vertrok de schoolbus naar de dierentuin.)
  
  

Recensieopdracht

• Opdracht op papier doorlezen
• Stel vragen / maak aantekeningen
• Gebruik de theorie uit het boek!
• De deelonderwerpen in de alinea's staan vast.
  De vragen daarbij zijn om je te helpen, hier mag je uit kiezen wat interessant is voor jouw boek.

Recensieopdracht - opbouw

Inleiding > introduceer het onderwerp, vat het verhaal kort samen.

Middenstuk:
- Onderwerp en thema
- Opbouw

- Personages
- Schrijfstijl

Slot > conclusie: is dit boek een aanrader?

Leg alles uit (aan de hand van het boek)

Leesboek #3

Kies een b-boek of c-boek

(Vorige keer een boekenweekgeschenk of non-fictie? Dan nu iets anders.)

De recensie is voor een cijfer. (Spelfouten en formuleringsfouten tellen mee.)

Foutieve samentrekking

blz. 5 uitleg

blz. 16 oefeningen

Argh hoe pak ik dit nou aan?

Stappenplan

1. Maak de samentrekking ongedaan 
2. Stel vast wat er is samengetrokken
   
3. Doe de vier checks (betekenis, vorm, rol, plaats)
   
4. Verbeter de fout (dus: zet er iets bij!)  

Bespreken opdracht A blz. 16, 17

• 1: betekenis  +  en ik houd meer van konijnen dan van…
  
• 2: vorm (getal)  + en wordt ‘s nachts…
  
• 3: betekenis  + en legde daarna de stof…
  
• 4: rol  + en die koop ik regelmatig
  
• 5: vorm (getal)  + en is een fietspad…
  
• 6: betekenis + en ze komt daarom zelden…
  
• 7: betekenis  + en is daarom…

Nakijken

• 8: rol  + en die vind ik best mooi…
  

• 9: betekenis  + en hij is dan ook…
  
• 10: betekenis  + en trok zich niets aan van…
  

Neem zelf verantwoordelijkheid om je kennis op te halen!

Zoek uitleg in je boek of bij Arnoud kuijpers of andere youtube filmpjes. 

Vraag je klasgenoten, of maak een afspraak voor een hulples.

Hij heeft ook per formuleerfout een filmpje

Verder oefenen

1. Maak over foutieve samentrekkingen opdracht B blz. 18, 19
2. Maak om 'dubbelop' te herhalen opdracht H blz. 11, 12
   (theorie staat op blz. 2)
3. Klaar? Doe even iets zachtjes voor jezelf, we bespreken de opdrachten straks.

Bespreken foutieve samentrekkingen opdracht B

• 1. …en wordt een park aangelegd…
  
• vorm niet hetzelfde
  
• 2. …en deze (of de zomervakantie) brengen wij …
  
• rol niet hetzelfde
  
• In het eerste deel is ‘de zomervakantie’ onderwerp, in het tweede deel
  
• is het lijdend voorwerp.
  
• 3. …en dat is een leuk beroep.
  
• rol niet hetzelfde
  
• Brandweerman is in het eerste gedeelte geen onderwerp, in het tweede wel.

Bespreken foutieve samentrekkingen opdracht B

• 4. …Ellen en Denise gaan studeren in Amsterdam.
  
• vorm niet hetzelfde
  
• 5. …had hij haar beroofd.
  
• plaats (ten opzichte van de persoonsvorm) niet hetzelfde. In het eerste
  
• deel is het onderwerp - pv (de overvaller had), in het tweede deel is het
  
• pv/onderwerp (had hij).

Bespreken dubbelop opdracht H

1. Contaminatie (de oorzaak is achterstallig onderhoud, of de crash is te wijten aan.)
2. Pleonasme (Tijdelijke interim-directeur)
3. Contaminatie (het maakt niet uit, of er is geen verschil)
4. Dubbele ontkenning (verhinderen geen schuurtjes te bouwen)
5. Tautologie (misschien, wellicht)
6. Tautologie (bereid zijn / te willen) 
7. Pleonasme (gratis presentje)
8. Contaminatie (haalde alles door elkaar, raakte ik in de war)

Foutieve beknopte bijzin

Formuleren H6

 

Foutieve beknopte bijzin

Luid zingend kwam de bus

 bij de Efteling aan!

                  

Formuleren H6

 

Foutive beknopte bijzin                                    Wat moet het wel zijn?

Luid zingend kwam de bus

 bij de Efteling aan!

                  

Formuleren H6

 

Foutieve beknopte bijzin                                    Wat moet het wel zijn?

Luid zingend kwam de bus

 bij de Efteling aan!

                  

Terwijl de kinderen luid zongen, kwam de bus bij de Efteling aan.

De foutieve beknopte bijzin

Wat is eigenlijk een beknopte bijzin?

• Een zin zonder onderwerp en persoonsvorm.
  
  
• We aten een ijsje. + We reden naar Utrecht.
  
  

De foutieve beknopte bijzin

Wat is eigenlijk een beknopte bijzin?

• Een zin zonder onderwerp en persoonsvorm.
  
  
• We aten een ijsje. + We reden naar Utrecht.
  
  Na een ijsje te eten, reden we naar Utrecht.
  
  

De foutieve beknopte bijzin

Wat is eigenlijk een beknopte bijzin?

• Een zin zonder onderwerp en persoonsvorm.
  
  
• We aten een ijsje. + We reden naar Utrecht.
  
  Na een ijsje te eten, reden we naar Utrecht. Of
  Een ijsje etend, reden we naar Utrecht.
  Helemaal volgegeten, reden we naar Utrecht.

De beknopte bijzin

Wat is eigenlijk een beknopte bijzin?

• Een zin zonder onderwerp en persoonsvorm.
  
  
• We aten een ijsje. + We reden naar Utrecht.
  
  Na een ijsje te eten, reden we naar Utrecht. Of
  Een ijsje etend, reden we naar Utrecht.  
  Helemaal volgegeten, reden we naar Utrecht.

1. te + hele ww
2. onv. dw.
3. volt. dw.

De foutieve beknopte bijzin

• In een foutieve beknopte bijzin is het denkbeeldig onderwerp in de beknopte bijzin anders dan in de hoofdzin.
  
  
  
  
• 
  

Formuleren H6

 

Foutieve beknopte bijzin

Luid zingend, kwam de bus

 bij de Efteling aan!

                  

Onderwerp

Formuleren H6

 

Foutieve beknopte bijzin

Luid zingend, kwam de bus

 bij de Efteling aan!

                  

Onderwerp

Denkbeeldig onderwerp 
= niet 'de bus' 

Foutieve beknopte bijzin

Nog een voorbeeld:

Foutieve beknopte bijzin verbeteren

Oplossing: voeg weer een ow en pv toe!

• Het vlees is goed gebraden
                  +
• Hij eet het vlees
• Het goed gebraden vlees eet hij op.
                  of
• Goed gebraden, wordt het vlees door hem opgegeten.

Wat klopt er niet, hoe is het beter?

Cola drinkend verscheen de openingsscène van Star Wars op het beeld.

Na chocolade te hebben gegeten kwam de huiduitslag weer opzetten.

Na gedoucht te hebben bleek mijn handdoek doorweekt.

Wat klopt er niet, hoe is het beter?

Cola drinkend verscheen de openingsscène van Star Wars op het beeld.

Na chocolade te hebben gegeten kwam de huiduitslag weer opzetten.

Na gedoucht te hebben bleek mijn handdoek doorweekt.

• Toen we cola dronken, verscheen de openingsscène van Star Wars op het beeld.
  
• 
  
• Nadat ik chocolade had gegeten, kwam de huiduitslag weer opzetten.
  
• 
  
• Nadat ik gedoucht had, bleek mijn handdoek doorweekt.
  

oefenen 

1. Maak opdracht A en B uit het boekje
 formuleren (blz. 19 en 20)
               

Het denkbeeldige onderwerp uit deel 1 moet hetzelfde zijn als het onderwerp in deel 2. Is dit niet zo? Dan foutief.
Verbeteren: voeg het onderwerp in deel 1 toe.

Nakijken Opdracht A

1. Als je hard traint en goed eet, moet de marathon voor jou te doen zijn.

2. Terwijl we nog slaperig waren na een korte nacht, maakte de koffie ons weer een beetje wakker.

3. Nadat we drie uur overlegd hadden, ging de staking niet door.

4. Toen we bij de bioscoop aankwamen, was de film al begonnen.

5. Als je wacht voor de kassa, duurt de tijd altijd langer dan normaal.

Nakijken Opdracht B

1. onjuist (Jasper is het onderwerp in deel 1)
2. juist
3. onjuist (de spelers zijn het onderwerp in deel 1)
4. juist
5. onjuist (een persoon is het onderwerp van deel 1, niet de slang)
6. juist 
7. onjuist (de appeltaart is het onderwerp van deel 1)
8. juist
9. juist