les 5: globalisering va 1980 + economisch bekeken (2.4 en 2.5)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Deze les

• globalisering na 1980 (2.4)
• globalisering economisch bekeken (2.5)
  
  

Hoe is de internationale arbeidsverdeling veranderd 

(tov koloniale tijd)

Welke ruimtelijke gevolgen heeft de economische globalisering (positief en negatief)

Veel uitleg.

Begrippen met blooket

Super snelle globalisering vanaf 1980

• MNO's heel groot geworden -> wereldwijd netwerk
• liberalisering (vrijhandel) -> meer wereldhandel
• snelle transport- en communicatie technologie

vrijhandel

MNO (multinational) wil winst maken:

- kosten zo laag mogelijk

Productie dus verplaatsen naar lage lonen landen

= uitschuiving

Bij vrijhandel geen handelsbelemmeringen

Internationale arbeidsverdeling

onderzoek + ontwerp in centrum

grondstoffen uit periferie

productie / assemblage in (semi-)periferie

verkoop in centrumlanden

afval vaak in periferie gedumpt

nieuwe M&M smaak bedenken

suiker, cacao, palmolie

M&M's maken en verpakken 

reclames bedenken en verkoop M&M's

www.gapminder.org

www.gapminder.org

Productie in industrielanden

In semi-perifere landen (vooral: BRICS)

Lonen stijgen -> welvaart stijgt + veel inwoners 

                                                                            -> potentiële afzetmarkt.

Wereldhandel toegenomen.

Maar vooral binnen de triade (3 kerngebieden)

Wereldhandel toegenomen.

Maar vooral binnen de triade (3 kerngebieden)

Triade was West-Europa, V.S. en Japan

Triade is nu

West-Europa, V.S. en Oost-Azië.

(vooral China erbij)

global shift

Het economisch zwaartepunt is verschoven richting Azië. 

Niet elk gebied profiteert.

'fast world'

Neemt veel deel aan wereldeconomie

Modern

'slow world'

Neemt weinig deel aan wereldeconomie

Weinig modernisering

80% vd wereldbevolking

Dus ook in centrumlanden heb je een slow world

Voorbeeld: V.S = centrumland

Fragmentarische modernisering

Een gebied met moderne, grootschalige landbouw (fast world) ten opzichte van een gebied  met traditionele, kleinschalige landbouw (slow world).

Maar sommige gebieden profiteren juist...

Mensen, geld, grondstoffen verlaten arme gebieden.

Arme gebied komt in negatieve spiraal, welvaart neemt af

=backwash-effect.

extra uitleg

Een deel van het land wordt rijker.

Het armere deel van het land heeft hier extra nadeel van omdat de mensen/geld/grondstoffen naar het rijke deel toe gaan.

Het armere deel wordt dus nog armer.

Maar sommige regio's profiteren juist...

Gebied krijgt meer geldzendingen en kennis.

Waardoor de welvaart in een gebied juist toeneemt.

= spread effecten 

extra uitleg

Een deel van het land wordt rijker.

Het armere deel van het land heeft hier extra voordeel van omdat de er geld gestuurd wordt of kennis gedeeld wordt waardoor het armere deel ook rijker wordt.

leerdoelen

weektaak iedereen

extra herhalen

/oefenen

verdieping