les 3 veranderen van fase

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Les 3 veranderen van fase

huiswerk bespreken

Stoom is

1. Nevel
2. Mist
3. Waterdamp

eenheid

grootheid

tempratuur

graden Celcius

°C

Bi metaal 

analoge thermometer

elektrische thermometer

vloeistofthermometer

zit vaak alcohol in 

metalen die krom zetten

geeft het aan met wijzer

je ziet direct de tempratuur

Ijzel

Rijp

dauw

reservoir

schaalverdeling

stijgbuis

leerdoelen

3.3.1 Je kunt de zes fase-overgangen van stoffen beschrijven.

3.3.2 Je kunt beschrijven hoe de fase-overgangen van water

 een belangrijke rol spelen bij allerlei weersverschijnselen.

3.3.3 Je kunt uitleggen wat vriesdrogen is. (PLUS)

Fase-overgangen

als een stof van fase veranderd noemen we dit een fase-overgang

Er zijn zes fase-overgangen:

• smelten: een vaste stof wordt een vloeistof;

• verdampen: een vloeistof wordt een gas;

• condenseren: een gas wordt een vloeistof;

• stollen: een vloeistof wordt een vaste stof;

• vervluchtigen: een vaste stof wordt een gas;

• rijpen: een gas wordt een vaste stof.

stollen en bevriezen

Voor de overgang van vloeistof naar vaste stof bestaan twee woorden: stollen en bevriezen.

Als een vloeistof vast wordt bij een temperatuur van 0 °C of lager, noem je dat ‘bevriezen’. Als hetzelfde gebeurt bij een hogere temperatuur, gebruik je het woord ‘stollen’.

Als iets van vloeibaar naar vast gaat bij een tempratuur van 5 graden Celcius noemen we dit:

1. bevriezen
2. stollen

Als iets van vloeibaar naar vast gaat bij een tempratuur van -5 graden Celcius noemen we dit:

1. bevriezen
2. stollen

Gas

rijpen

Bevriezen

condenseren

vaste stof

Smelten

Als het gaat dooien, smelt de ijslaag op plassen en vijvers snel weg. 

 Vast water (ijs) wordt weer vloeibaar water.

Verdampen

Als na een regenbui de zon schijnt, zijn de straten al gauw weer droog.

 Dat komt doordat het regenwater bij warm weer snel verdampt. Zichtbaar water wordt onzichtbare waterdamp.

Condenseren

Als warme lucht ’s nachts afkoelt tegen een koud voorwerp, condenseert de waterdamp die in de lucht zit.

Onzichtbare waterdamp wordt zichtbaar water. Dat zichtbare water noem je dauw.

Bevriezen

Als het vriest, ontstaat er een laag ijs op het water in plassen en vijvers. Het bovenste laagje water bevriest. Het vloeibare water wordt vast. Als het blijft vriezen, groeit het ijslaagje van onderaf steeds verder aan.

Vervluchtigen

Als de lucht erg koud en droog is, wordt een laag sneeuw geleidelijk dunner. Toch zie je geen plasje water bij de sneeuw liggen. Dat komt doordat de sneeuw dan niet smelt, maar overgaat in waterdamp. De sneeuw vervluchtigt.

Rijpen

Als de temperatuur ’s nachts daalt tot onder 0 °C, ontstaat er geen dauw, maar rijp. De waterdamp in de lucht gaat over in kleine ijskristallen.

vriesdrogen

als je dingen droogt bij een lage tempratuur (ver onder het vriespunt) noem je dit vriesdrogen.

dit doen ze bij koffie:

1 Eerst wordt sterke koffie gezet. De vloeistof wordt meteen daarna bevroren.

2 Het koffie-ijs wordt vermalen tot korreltjes. Die korreltjes gaan naar een speciale drukkamer waar de lucht uit weggezogen wordt.

3 In de drukkamer vervluchtigt het ijs tot waterdamp. Die waterdamp wordt, net als de lucht, meteen weggezogen. Er blijft een bruin poeder over: de oploskoffie.

opdracht 1 t/m 14 (BLZ 110-113)