klas 1HA Zinnen in zinsdelen verdelen april

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Even herhalen

werkwoordelijk gezegde <-> naamwoordelijk gezegde

In het Nederlands heb je twee soorten zinnen. 

Zinnen waarin iemand iets doet. = Ik geef les.

Zinnen waarin iemand iets is. = Ik ben docent.

WG                                 NG

- DOE-zin

- Actie/handeling

- het OW DOET iets

- alleen maar werkwoorden 

- er kan een LV in staan 

- ZIJN-zin

- een vorm van de 9 kww 

- Het OW IS iets

- bestaat uit werkwoorden 
   én naamwoorden (ZN of BN
   --> eigenschap/kenmerk
         van het OW) 

- bevat nooit een LV

koppelwerkwoorden (2/2)

Bij zinnen met een naamwoordelijk gezegde kun je de koppelwerkwoorden(zijn/worden/blijken/blijven/lijken/schijnen met elkaar verruilen. 

Ik ben docent. 

Ik word docent. 

Ik blijf docent. 

Ik blijk docent. 

Ik lijk docent. 

etc..

Hij wordt morgen twaalf jaar.

Je stelt jezelf weer de vraag: is (of wordt ) het onderwerp iets.

Ja! 

wordt morgen twaalf jaar=NG

De leerling is boos geworden.

Doet de leerling iets, of is de leerling iets?

1. doet iets!
2. nee, is iets!

De leerling is boos geworden.

Wat is het NG?

1. [boos] geworden
2. is [boos]
3. [is] geworden
4. is [boos] geworden

Nederlands

Grammatica 

Zinnen in zinsdelen verdelen

Zinnen in zinsdelen verdelen: stap 1

Je verdeelt een zin in zinsdelen door verticale strepen te plaatsen. 

Stap 1: Plaats eerst het werkwoordelijk gezegde tussen strepen. 

Het deel voor de persoonsvorm = 1 zinsdeel (daar hoef je dus niet meer over na te denken)

Voorbeelden bij stap 1:

De leerlingen / leren / grammatica tijdens de Nederlandse les op het SJL.

De jury / heeft / voor de beste speler een aparte onderscheiding / gekocht./

De instructeur die was verhuisd / overhandigt / het zwemdiploma aan Bo.

             

De leerlingen - de jury - de instructeur die was verhuisd = staan voor de persoonsvorm --> 

1 zinsdeel

neem nu blz 120 voor je

Zinnen in zinsdelen verdelen: stap 2

(Bij stap 1 heb je het ww gez tussen strepen geplaatst en vervolgens het deel voor de persoonsvorm.)

Stap 2: Plaats nu de andere zinsdelen tussen verticale strepen (ieder stukje waar een vraagwoord bij past) 

Voorbeeld bij stap 2:

/ De leerlingen/ leren/ grammatica/ tijdens de Nederlandse les /op het SJL.

             wie                                   wat                              wanneer                            waar 

Zinnen in zinsdelen verdelen: stap 1 en 2

Voorbeelden bij stap 1 en 2:

De jury / heeft / voor de beste speler / een aparte onderscheiding / gekocht.

    wie                                   voor wie                                        wat

Victoria / stond / tijdens haar spreekbeurt / voor het beeldscherm.

     wie                                       wanneer                                      waar

De instructeur die was verhuisd / overhandigt / het zwemdiploma / aan Bo.

                                  wie                                                                            wat                 aan wie

Bijwoordelijke bepaling (bwb)

Wat is nu de bijwoordelijke bepaling?

Bijwoordelijke bepaling

We noemen de bijwoordelijke bepaling ook wel de ‘prullenbak’. Alles wat je overhoudt, noem je een bijwoordelijke bepaling.

Bijwoordelijke bepaling

Let op: 

Niet in alle zinnen komt een bijwoordelijke bepaling voor, maar een zin kan ook meerdere bijwoordelijke bepalingen bevatten!

Gisteren is mijn vader lelijk gevallen in de woonkamer.

Bijwoordelijke bepaling

Bijwoordelijke bepaling (bwb)

- In een zin kunnen meerdere bijwoordelijke bepalingen staan.

- In een zin kunnen ook geen bijwoordelijke bepalingen staan. 

- Woorden als niet, nooit, geen, misschien, soms enz. zijn altijd bijwoordelijke bepaling.

Bijwoordelijke bepaling

VWO moet de verschillende soorten bwb's kunnen herkennen. 

Morgen:

Voegwoorden

Verwijswoorden

Voegwoorden

Verdeel de zin in zinsdelen

1. In Discovery Magazine heeft de redacteur een artikel over vliegangst geschreven.

Verdeel de zin in zinsdelen

2. Volgens PostNL kunnen postbodes heel goed als wijkbewaker optreden.

Verdeel de zin in zinsdelen
3. De klimaatvergadering heeft aan de voorzitter een voorstel tegen luchtvervuiling gemaild.

Verdeel de zin in zinsdelen

4. Een rijke bankier wil aan de amateurvoetbalclubs gratis voetbaltenues schenken.

Verdeel de zin in zinsdelen

5. Neem jij voor je ouders nog een kaartje voor de schoolmusical mee?

Verdeel de zin in zinsdelen

6. Op zomerdagen laten sommige hondenbezitters hun hond een paar uur in de auto zitten.

Verdeel de zin in zinsdelen

7. De foto was tijdens een opruimbeurt tevoorschijn gekomen.

Verdeel de zin in zinsdelen

8. Gelukkig kan ik de foto weer elke dag zien.

Verdeel de zin in zinsdelen

9. De foto heb ik inmiddels voor het fotoboek gekopieerd.

Verdeel de zin in zinsdelen

10. Het eetpatroon van een vader kan invloed hebben op het eetgedrag van kinderen.

Tot slot

Een vraag om te checken of je het leerdoel hebt behaald.

Beantwoord de vraag op de volgende slide. 

Hiermee rond je deze les af. 

Tot slot:

Ik kan een zin in zinsdelen verdelen.

1. Ja
2. Nee

Extra oefenen?

Heb je de tot-slotvraag met 'nee' beantwoord?

Dan is het verstandig om extra te oefenen.

Extra oefenen kan op slide 23 t/m 27.

Verdeel de zin in zinsdelen
1. Alle jurken hangen netjes aan de kledinghangers in het rek.

Verdeel de zin in zinsdelen
2. De jury heeft voor de beste speler een aparte onderscheiding gekocht.

Verdeel de zin in zinsdelen
3. Geef je de beveiligers voor de detectiepoortjes je flesje water?

Verdeel de zin in zinsdelen
4. Tijdens het feest bood de jarige zijn gasten een heerlijk stukje taart aan.

Verdeel de zin in zinsdelen
5. De verpleger dient de verzwakte patiënt het medicijn toe.

Einde van deze les!

Well done!

Bijwoordelijke bepaling