(1) Grammatica: zww en hww

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Weekplanning

Grammatica woordsoorten H3: zelfstandig- en hulpwerkwoord

Schrijven H5: een advertentie opstellen

Goed gebekt

Vandaag

Les 2, week 12

Les 3, week 12

Vandaag 

1. Hoe zat het ook alweer met...
2. Grammatica: Zelfstandig- en hulpwerkwoord
3. Zelf aan de slag

Het lijdend voorwerp vind je door te vragen: 

WIE (OF WAT) + WERKWOORDELIJK GEZEGDE + ONDERWERP

Let op: 

Niet elke zin heeft een lijdend voorwerp: geen goed antwoord op de vraag? Geen lijdend voorwerp!

Lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel! 

Een bijvoeglijk naamwoord vertelt iets over een zelfstandig naamwoord

1. Ja (staan)
2. Nee (zitten)

Woordsoorten benoemen

De rijke familie gaf elkaar tijdens de kerstdagen dure, speciale cadeaus.

Stoffelijk bn goed of fout gespeld?

Acrylen nagelset

1. goed (zitten op tafel)
2. fout (staan op tafel)

Woordsoorten benoemen

Verse eieren staan in de gekleurde papieren reclamefolder van volgende week en zijn dan in de aanbieding

Taalkundig ontleden (woordsoorten)

• Zelfstandig naamwoord en lidwoord (zn en lw)
• Bijvoeglijk naamwoord (bn)
• Zelfstandig- en hulpwerkwoord (zww en hww)
• Aanwijzend en vragend voornaamwoord aanw. vnw en vr. vnw)
• Voorzetsel (vz)
• Bijwoord (bw)

LESDOEL:

• Je weet wat een zelfstandig werkwoord is en hoe je deze kunt herkennen
• Je weet wat een hulpwerkwoord is en hoe je deze kunt herkennen

Werkwoorden

Zelfstandig werkwoord & hulpwerkwoord

Zelfstandig werkwoord

Tom eet een ijsje

Tom koopt een ijsje

Tom geeft haar een ijsje

Het werkwoord bepaald wat het onderwerp 'doet'. Dit is het zelfstandig werkwoord. 

                   TIP: Een voltooid deelwoord is ALTIJD een zelfstandig werkwoord!

Dagwerk grammatica in duo's

Waar? 

Bladzijde 90-91

Welke opdrachten?

1, 2 en 4. Extra uitdaging nodig? Opdracht 5

Is dit huiswerk voor de volgende keer?

Aan het einde van deze les kijken we het na. 

Opdracht 1

• 1 wil – gaan – bungeejumpen (zww)
  
• 2 moet – gaan – vriezen (zww)
  
• 3 Had – kunnen – bewaren (zww)
  
• 4 zal – willen – zorgen (zww)
  
• 5 zou – gegeten (zww) – hebben
  
• 6 moet – doen (zww)
  Let op: Het zww staat niet altijd als laatste ww in de zin (zie zin 5).Tip: Een voltooid deelwoord is altijd het zww.

Opdracht 2

• 1 a vieren
  
• b wordt
  
• c heeft
  
• d kunnen
  
• 2 a zww = vieren
  
• b hww = wordt; zww = herdacht
  
• c hww = heeft; zww = uitgeroepen
  
• d hww = kunnen; zww = spreken

Opdracht 4

• 1 Jeffrey (zn) en Wesley (zn) zullen (hww) wel verlof (zn) krijgen (zww) voor de (blw) bruiloft.
  
• 2 Heb (hww) je al nagedacht (zww) over een (olw) verrassende (bn) bijdrage (zn) voor het (blw) familiefeest (zn)?
  
• 3 De strenge (bn) docent (zn) keurde (zww) het opstel (zn) opnieuw (x) af (zww).
  
• Afkeuren = zww
  
• 4 Tijdens de (blw) finale (zn) toonden (zww) de tegenstanders (zn) veel moed (zn).
  
• 5 Je zult (hww) het (x) niet geloven (zww)!
  
• 6 Een (x) van de (blw) sollicitanten (zn) verloor (zww) zijn geduld (zn) in de stille (bn) wachtkamer (zn).

Wat heb je geleerd? 1a

• 1 werkwoord in de zin (wwg)? Dit is altijd het zelfstandig werkwoord
• Meerdere werkwoorden in de zin (wwg)? Vaak is het laatste werkwoord in de zin het zww, de overige werkwoorden in de zin zijn dan hulpwerkwoorden

Wat heb je geleerd? 1b

• 1 werkwoord in de zin (wwg)? Dit is altijd het zelfstandig werkwoord
• Meerdere werkwoorden in de zin (wwg)? Vaak is het laatste werkwoord in de zin het zww, de overige werkwoorden in de zin zijn dan hulpwerkwoorden

Wat heb je geleerd? 1c

• 1 werkwoord in de zin (wwg)? Dit is altijd het zelfstandig werkwoord
• Meerdere werkwoorden in de zin (wwg)? Vaak is het laatste werkwoord in de zin het zww, de overige werkwoorden in de zin zijn dan hulpwerkwoorden