220414 formuleren/spelling/wwspelling H5

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom G1a!

Wat is het meervoud van kanarie?

1. kanariën
2. kanarieën
3. kanaries

Wat is het meervoud van treincoupé?

1. treincoupeën
2. treincoupés
3. treincoupé's

Wat is het voltooid deelwoord van 'geloven'?

Wat is het onvoltooid deelwoord van 'geloven'?

We bespreken drie leerdoelen:

1. Ik kan de trappen van vergelijking correct gebruiken in combinatie met als/dan.
   
   
2. Ik kan bijvoeglijke naamwoorden correct schrijven
   
   
3. Ik kan voltooid deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord correct schrijven. 

Trappen van vergelijking H5

3 trappen van vergelijking

- Stellende trap: snel;

- Vergrotende trap: sneller; 

- Overtreffende trap: snelst. 

Jouw oma is lief, maar mijn oma is liever en zijn oma is het liefst. 

Trappen van vergelijking H5

Let op, eindigt een woord...

- op -r? -> dan bij de vergrotende trap -der

   raar - raarder, duur  - duurder

- op -s? -> dan bij de overtreffende trap -t

   vers - verst, boos - boost

- op -st? -> dan bij overtreffende trap geen -st, maar meest

   juist - meest juist, bewust - meest bewust

Trappen van vergelijking H5

Uitzonderingen, een paar voorbeelden:

goed, beter, best                                   graag, liever, liefst

veel, meer, meest                                  weinig, minder, minst

... als mij of ... dan ik?

- Gebruik als na de stellende trap en dan na de vergrotende trap

- Maak de zin langer: Ana is net zo slim als hij (is)/als ik (ben)

beroemd - ..... - .....

1. beroemder - beroemdst
2. beroemder - meest beroemd

breekbaar - ..... - .....

1. breekbaarder - breekbaarst
2. breekbaarer - breekbaarst
3. breekbaarder - meest breekbaar
4. breekbaarer - meest breekbaar

Is een Ferrari duurder of goedkoper .... een Fiat?

1. als
2. dan

Ga jij even vaak shoppen .... Cynthia en Iris?

1. als
2. dan

Bijvoeglijk naamwoord H5

Een bn heeft een korte en lange vorm. Let bij de schrijfwijze van de lange vorm op de uitspraak.

- Zet een –e achter het woord: bruin – bruine, mooi - mooie

- Verdubbel de laatste letter + -e: knap – knappe, dik – dikke

- Haal een a, e, o of u weg + -e: vaag – vage, leeg – lege

Dus niet: vaag – vaage/vaagge of traag – traage/traagge

Bijvoeglijk naamwoord H5

Let bij de schrijfwijze van de lange vorm op de uitspraak.

- Verander –f in –v of –s in –z: broos – broze, lief – lieve

- Gebruik een trema: essentieel – essentiële

- Stoffelijk bn + -en: hout – houten, goud – gouden

 Maar: nylon, plastic, aluminium 

VD/OD als bn H5

Voltooide en onvoltooide deelwoorden kun je gebruiken als bijvoeglijk naamwoord.

Soms is het nodig om een –e achter het woord te plaatsen en een klinker weglaten.

De weg is verbreed. De verbrede weg...

VD/OD als bn H5

Voorbeelden:

- Het vliegtuig is geland. Het gelande vliegtuig.

- Groetend liep de docent langs. De groetende docent liep langs

- Lachend fietste zij naar huis. Het lachende meisje fietste naar huis.

Je schrijft een vd of od zo kort mogelijk, mits de uitspraak het toelaat.

VD/OD als bn H5

Soms moet je voor de uitspraak –tt of –dd schrijven.

- Bezet      De bezette bank

- Gered     Het geredde dier

- Verrot     Het verrotte fruit

Vd op –en veranderen niet als bn 🡪 verloren – de verloren etui.

VD/OD als bn H5

Let op:

Hij besteedde het geld. Het bestede geld.

De storm verwoestte het huis. Het verwoeste huis.

                                                                 

(betalen)
De ..... klant.

(coachen)
de ..... speler

Er is een heleboel .... (gebeuren). Het ..... (gebeuren) gister. Ik heb mijn appjes .... (beantwoorden). Dus ik heb ..... (beantwoorden) appjes. Eergister ..... (beantwoorden) ik mijn appjes niet.

Nu .... (lachen) ik niet zo vaak, maar vandaag ging ik ..... (lachen) naar school.

Pauze

Huiswerk:

H5 formuleren (blz. 160) : opdr. 1(1-8), 2 en 3.

H5 spelling (blz. 162): opdr. 1 (1-8), 2 en 3

H5 ww-spelling (blz. 164): opdr. 1 (1-6), opdr. 2 (4-6), opdr. 3.