Hoofdstuk 4 Gedrag, paragraaf 4.4

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Welkom allemaal!

Hoofdstuk 4. Gedrag
Paragraaf 4.4. Lichaamstaal

Waar gaan we het in hoofdstuk 4 over hebben?

• 4.1 - Prikkels en gedrag
• 4.2 - Leren
• 4.3 - Lichaamstaal
• 4.4 - Samen leven

Geef voorbeelden van samenwerking tussen dieren

Wat gaan we deze les doen?

• Hoe werken dieren samen in een groep?
• Wie is de baas in een groep?
• Wordt er bij ruzie altijd gevochten?
• Hoe vinden dieren een partner?

Hoe werken dieren samen in een groep?

• veel diersoorten leven samen in een groep, deze dieren noem je groepsdieren
• Deze dieren leven en werken samen om te overleven, zoals spreeuwen dat doen doen in een zwerm. ze maken allemaal precies dezelfde beweging om te ontsnappen aan een roofvogel

Hoe werken dieren samen in een groep?

• Samenwerken gaat het beste als er een taakverdeling is. dit betekent dat het duidelijk is wie wat doet.
•  Wolven moeten samenwerken om te overleven, een grote groep wolven noemen we een roedel
  
• Als wolven samen jagen omcirkelen ze hun prooi, iedere wolf weet precies wat hij/zij moet doen. Ze hebben dus een taakverdeling!

Wat zagen we in het filmpje?

• Was er hier sprake van samenwerking tussen de wolven? en hoe deden ze dat?
• Werkten de bizons ook samen?

Wie is de baas in een groep?

• Een groep dieren heeft meestal een leider, in een roedel wolven zijn dat er zelfs twee, het sterkste mannetje en vrouwtje!
• Als de wolven een prooi hebben gevangen bepalen de leiders wie als eerst mag eten.
• Bij wolven is het paar dat de roedel leidt dominant
• De andere wolven zijn onderdanig
• De onderdanige wolf op de afbeelding ligt op zijn rug,
   dit is een signaal voor de dominante hond dat hij de 
  baas is!

Wordt er bij ruzie altijd gevochten?

• Twee honden hebben ruzie, gaan ze vechten? ze laten beiden hun tanden zien. Maar hun staart staat niet omhoog, dit noemen we dreigen.
• Als het dreigen lang duurt, vertonen dieren tijdens het dreigen opeens heel ander gedrag wat niet past bij het dreigen. dit soort gedrag noemen wij overspronggedrag.

Overspronggedrag bij katten

Hoe vinden dieren een partner?

• Dieren steken vaak veel energie in het lokken van een geschikte partner. Het gedrag waarbij dieren een partner lokken en versieren noemen wij baltsgedrag.
• Bij het 'baltsen' maken veel dieren gebruik van overdreven signalen. Kijk maar eens naar de onderstaande mannetjes pauw.

Hoe vinden dieren een partner?

• Keizerspinguïns voeren samen een dans uit.  deze dans begint als het mannetje een geschikt vrouwtje heeft gevonden. 
• De vogels maken allebei geluiden, bewegen met hun koppen en draaien om elkaar heen. Dit baltsgedrag kan erg lang doorgaan. 
• De functie van de balts is de voorbereiding op de paring. Door de 
  balts kiezen dieren hun partner en zijn ze niet meer bang voor elkaar.
• Mensen baltsen ook, al noem je dat meestal versieren.

Huiswerk voor volgende keer

• leren paragraaf 4.1 - 4.2 - 4.3 - 4.4 uit lesson up
• Maken van alle opdrachten voor paragraaf 4.4 (Nectar)