3.3 Het gehoor

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

De oren van de olifant

Na deze les kan jij:

De onderdelen van het oor benoemen

De functies van de onderdelen van het oor benoemen

Beschrijven hoe het gehoorbereik in elkaar zit

Aangeven wat het gehoorbereik van een mens is

De begrippen geluidssterkte en frequentie beschrijven

3.3 Na deze les kan jij:

De onderdelen van het oor benoemen

De functies van de onderdelen van het oor benoemen

Beschrijven wat de prikkel geluid is 

Aangeven wat het gehoorbereik van een mens is

De begrippen geluidssterkte en toonhoogte beschrijven

Aangeven wat een gehoorbeschadiging is

Aangeven hoe het evenwichtsorgaan eruit ziet en werkt

Het oor 

 gebruik het oor-model

Buiten oor:           lucht
oorschelp-gehoorgang-oorsmeerkliertjes

Midden oor:         lucht

trommelvlies-trommelholte met de gehoorbeentjes: hamer, aambeeld en stijgbeugel - buis van Eustachius

Binnen oor:         vocht

slakkenhuis - gehoorzenuw - evenwichtsorgaan

Geluid is de prikkel in de vorm van luchttrillingen.

Het trommelvlies vangt geluidstrillingen op.  

Hoe hoor je geluiden?

Geluid zijn trillingen in de lucht.

Een gitaar kan geluid maken, doordat deze de lucht laat trillen.

                                 Elke snaar heeft een andere toonhoogte.

                                 Dit drukken we uit in Hertz: (Hz).
                                 Deze kan van hoog naar laag zijn.

                                 De geluidssterkte drukken we uit in Decibel (dB)
                                 Deze kan van zacht naar hard geluid zijn. 

Geluiden

Met je gehoorzintuig neem je geluiden waar. Geluiden zijn trillingen van de lucht. 

Snelle trilling = hoog geluid, langzame trilling = laag geluid. (toonhoogte in Hertz -Hz)

Grote uitslag = hard geluid, kleine uitslag = zacht geluid (geluidsniveau in decibels - Db)

Trommelvlies 

Buiten het oor en binnenin het oor is er lucht. De druk hoort gelijk te zijn (slikken/gapen). 

Het trommelvlies wordt door geluiden aan het trillen gebracht: Hoog of laag en hard of zacht. 

De gehoorbeentjes geven het door aan het slakkenhuis. 

Trommelvlies                                                           Trommelholte

Gehoorbeentjes
geven trillingen
door

Slakkenhuis: Hier worden geluidstrillingen omgezet in impulsen door de gehoorzintuigcellen (lijkt op haartjes)

Slakkenhuis

= opgerold buis met vloeistofkanalen

hoge geluiden:

begin van het slakkenhuis

lage geluiden: eind van het slakkenhuis

Gehoorbereik

• Mensen horen tussen de 20 en 20000 Hertz. Dit noem je de onderste- en bovenste gehoorgrens
• Het gehoorbereik verschil per diersoort.
• Als je ouder wordt slijten de haartjes van de zintuigcellen.        Je hoort geen hoge tonen meer. 

geluidssterkte

geluid ontstaat door trilling van de lucht. Hoe sterker de trilling, hoe harder het geluid.

Gehoorbeschadiging kan ontstaan bij geluiden langdurig boven de 80 dB. 

Trilhaartjes raken beschadigd, je wordt langzaam doof.

Trilhaartjes in het slakkenhuis bevatten geluids-zintuigcellen die geluids-prikkels omzet in impulsen door de gevoelszenuwen naar een bepaald gebied in de hersenen waarmee je hoort.

Trilhaartjes in het slakkenhuis

https:

Nog een zintuig? Ja! Het evenwichtsorgaan

De prikkel is bewegingen van je lichaam

Evenwichtsorgaan

• Het evenwichtsorgaan bevat 3 halfcirkelvormige kanalen (met vocht). 
• De vloeistof stroomt als je je lichaam beweegt, afhankelijk van de richting.
• De zintuigcellen veranderen deze prikkels in impulsen en gaan via gevoelszenuwen naar een bepaald gebied in je hersenen.
• Hierdoor weet je hoe je je beweegt en zorgt ervoor dat je weet wat boven, onder, links en rechts is.

Lees de tekst op blz 76. voor de werking

gehoorgang

trommelvlies

gehoorbeentjes

evenwichtszintuig

slakkenhuis

buis van Eustachius

Welk onderdeel zorgt ervoor dat de druk buiten je oor en binnen in je oor even groot is?

1. Trommelvlies
2. Slakkenhuis
3. Buis van Eustachius
4. Gehoorgang

Het slakkenhuis is gevuld met ... en zet ... in beweging

1. lucht - zintuighaartjes
2. vocht - zenuwcellen
3. vocht -zintuighaartjes
4. lucht - zenuwcellen

Het oor heeft als taak prikkels op te vangen. Wat is de adequate prikkel voor het oor?

1. licht
2. impuls
3. geluid
4. tikken

3. Wat is de prikkel voor je evenwichtszintuig?

1. Gewicht
2. Geluid
3. Licht
4. Bewegingen

In welk deel van het oor liggen de gehoorzintuigcellen?

1. trommelvlies
2. trommelholte
3. gehoorzenuw
4. slakkenhuis

Welke onderdelen vind je in het uitwendige oor?

1. oorschelp, gehoorgang en trommelvlies
2. oorschelp, gehoorgang en oorsmeerkliertjes
3. oorschelp en oorsmeerkliertjes
4. oorschelp en gehoorgang

Waar in het oor worden impulsen gemaakt?

1. in de oorschelp
2. in het trommelvlies
3. in het slakkenhuis
4. in de gehoorszenuw

1

2

3

4

Geluidsprikkels komen aan bij de oren

Zintuigcellen in het oor veranderen prikkels in impulsen

Impulsen gaan door zenuwen naar de hersenen

De persoon is bewust van het geluid