woordraadstrategieën en beeldspraak les 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Woordraadstrategieën

lesdoelen

• Je kent de verschillende woordraadstrategieën.
• Je kunt met behulp van die strategieën de betekenis van moeilijke woorden uit teksten halen.
• Je hebt extra mogelijkheden om teksten beter te begrijpen.

Welke woordraadstrategieën kun je benoemen?

Stappenplan

moeilijke woorden

Even kijken of jullie dit kunnen toepassen.

Lees de volgende tekst en beantwoord de volgende vragen.

Lees de volgende tekst.

Let hierbij op de onderstreepte woorden.

Afspraken over tijgers

'Over twaalf jaar moeten er twee keer zoveel tijgers zijn.' Dat willen de leiders van de landen waar deze bedreigde diersoort nog in het wild voorkomt. Ze sloten een convenant tijdens een 'tijgertop' in Rusland. De wereldleiders spraken af dat de habitat van de tijger beter beschermd moet worden. Zijn natuurlijke leefomgeving wordt steeds kleiner doordat de mens dit gebied inneemt en de bossen waarin de tijgers leven worden gekapt.

Afspraken over tijgers

'Over twaalf jaar moeten er twee keer zoveel tijgers zijn.' Dat willen de leiders van de landen waar deze bedreigde diersoort nog in het wild voorkomt. Ze sloten een convenant tijdens een 'tijgertop' in Rusland. De wereldleiders spraken af dat de habitat van de tijger beter beschermd moet worden. Zijn natuurlijke leefomgeving wordt steeds kleiner doordat de mens dit gebied inneemt en de bossen waarin de tijgers leven worden gekapt.

Schrijf zo meteen het antoniem (tegenstelling) voor het woord 'bedreigde' op 

dat in de tekst gebruikt is.

Wat is het gebruikte antoniem voor 'bedreigde'?

Afspraken over tijgers

'Over twaalf jaar moeten er twee keer zoveel tijgers zijn.' Dat willen de leiders van de landen waar deze bedreigde diersoort nog in het wild voorkomt. Ze sloten een convenant tijdens een 'tijgertop' in Rusland. De wereldleiders spraken af dat de habitat van de tijger beter beschermd moet worden. Zijn natuurlijke leefomgeving wordt steeds kleiner doordat de mens dit gebied inneemt en de bossen waarin de tijgers leven worden gekapt.

Schrijf zo meteen de betekenis van 'sloten een convenant' op. 

Haal je antwoord uit de tekst.

Welke betekenis voor 'sloten een convenant'
staat er in de tekst?

Afspraken over tijgers

'Over twaalf jaar moeten er twee keer zoveel tijgers zijn.' Dat willen de leiders van de landen waar deze bedreigde diersoort nog in het wild voorkomt. Ze sloten een convenant tijdens een 'tijgertop' in Rusland. De wereldleiders spraken af dat de habitat van de tijger beter beschermd moet worden. Zijn natuurlijke leefomgeving wordt steeds kleiner doordat de mens dit gebied inneemt en de bossen waarin de tijgers leven worden gekapt.

Schrijf zo meteen de betekenis van 'habitat' op. 

Haal je antwoord uit de tekst.

Wat betekent het woord 'habitat'?

Lees de volgende tekst.

Let hierbij op de onderstreepte woorden.

Vast in de file

Op een snelweg richting de Chinese hoofdstad Peking staat al sinds 14 augustus een gigantische file van ongeveer honderd kilometer. Deze reusachtige file is ontstaan omdat er aan de snelweg van Tibet naar Peking gewerkt wordt. De gestrande chauffeurs vermaken zich met kaart- en bordspelletjes. Er zijn ook mensen die van de file profiteren en eten en drinken verkopen aan de stilstaande chauffeurs. Maar die verkopers misbruiken de file door de chauffeurs hiervoor erg veel te laten betalen. ‘Zo’n blikje fris kost wel vier keer de normale prijs,' mopperde een vrachtwagenchauffeur.

Vast in de file

Op een snelweg richting de Chinese hoofdstad Peking staat al sinds 14 augustus een gigantische file van ongeveer honderd kilometer. Deze reusachtige file is ontstaan omdat er aan de snelweg van Tibet naar Peking gewerkt wordt. De gestrande chauffeurs vermaken zich met kaart- en bordspelletjes. Er zijn ook mensen die van de file profiteren en eten en drinken verkopen aan de stilstaande chauffeurs. Maar die verkopers misbruiken de file door de chauffeurs hiervoor erg veel te laten betalen. ‘Zo’n blikje fris kost wel vier keer de normale prijs,' mopperde een vrachtwagenchauffeur.

Schrijf zo meteen het synoniemen op van het onderstreepte woord. 

Haal je antwoord uit de tekst.

Synoniem van 'gigantische'

Vast in de file

Op een snelweg richting de Chinese hoofdstad Peking staat al sinds 14 augustus een gigantische file van ongeveer honderd kilometer. Deze reusachtige file is ontstaan omdat er aan de snelweg van Tibet naar Peking gewerkt wordt. De gestrande chauffeurs vermaken zich met kaart- en bordspelletjes. Er zijn ook mensen die van de file profiteren en eten en drinken verkopen aan de stilstaande chauffeurs. Maar die verkopers misbruiken de file door de chauffeurs hiervoor erg veel te laten betalen. ‘Zo’n blikje fris kost wel vier keer de normale prijs,' mopperde een vrachtwagenchauffeur.

Schrijf zo meteen het synoniemen op van het onderstreepte woord. 

Haal je antwoord uit de tekst.

Synoniem van 'gestrande'

Vast in de file

Op een snelweg richting de Chinese hoofdstad Peking staat al sinds 14 augustus een gigantische file van ongeveer honderd kilometer. Deze reusachtige file is ontstaan omdat er aan de snelweg van Tibet naar Peking gewerkt wordt. De gestrande chauffeurs vermaken zich met kaart- en bordspelletjes. Er zijn ook mensen die van de file profiteren en eten en drinken verkopen aan de stilstaande chauffeurs. Maar die verkopers misbruiken de file door de chauffeurs hiervoor erg veel te laten betalen. ‘Zo’n blikje fris kost wel vier keer de normale prijs,' mopperde een vrachtwagenchauffeur.

Schrijf zo meteen het synoniem op van het onderstreepte woord. 

Haal je antwoord uit de tekst.

Synoniem van 'profiteren'

Beeldspraak les 4 

Wat is beeldspraak?

1. Een informatief filmpje op YouTube
2. Figuurlijk taalgebruik
3. Een voorbeeld bij een tekst
4. Een reclamefilmpje

00:13

Wat betekent "complexe materie"?
Let op de context!

1. Dingen die letterlijk gezegd zo zijn.
2. Een uitleg door te vergelijken.
3. Ingewikkelde zaken.
4. Materiaal dat moeilijk te verkrijgen is.

00:25

Wat betekent "snoeischaar".
Let op de context!

1. Schaar die gebruikt wordt in de economie.
2. Schaar die onbetaalbaar is.
3. Schaar die niet scherp is.
4. Schaar om planten en struiken mee te knippen.

00:55

Arjen Lubach zegt dat politici beeldspraak en metaforen gebruiken zodat we beter snappen waar ze het over hebben.

Wat is een metafoor?
Er zijn twee antwoorden goed.

1. Een vergelijking
2. Een grap
3. Een vorm van beeldspraak
4. Letterlijk taalgebruik

01:12

Wat bedoelen Pechtold en Samson met de metafoor "Roemer deelt gratis bier uit"

01:45

Wat bedoeld Pechtold met
"de hete aardappel voor zich uitschuiven"

02:13

Wat betekent "Euforie"

1. Gevoel van erge angst
2. Gevoel van onbehagen
3. Gevoel van spanning
4. Gevoel van welbehagen

02:34

Wat betekent "xenofobie"

1. Angst voor spinnen
2. Angst voor alles wat vreemd en/of anders is
3. Angst voor bepaalde plekken en/of situaties
4. Angst voor vliegen

Sleep de woorden naar de juiste zinnen:

De onderzoeker legt ons uit waarom het onderzoek zo

Rond Koningsdag is er altijd veel _______________  voor de 

Mijn opa zei altijd grappige dingen. Ik gebruik elke dag wel

 ______________ is.

koning en zijn familie. 

een _______________van hem.

Die docent gebruikt zoveel  _________________ dat ik hem soms

niet meer kan volgen.

quote

media-aandacht

complex

beeldspraak

Huiswerk studiemeter les 3

1. Starttaalonline
2. 3F
3. lezen
4. opbouwopdrachten
5. onbekende woorden en beeldspraak
6. opdracht 1 en 2