les 2 Grammatica hz +bz + oefenen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Samengestelde zinnen

Hoofdzinnen en bijzinnen - weet je het nog?

Wat bedoelen we met 'een samengestelde zin'?

Leerdoelen

Je kunt herkennen:

                                 - hoofd- en bijzinnen in samengestelde zinnen

                                       

                

Theorie herhaling

Een zin met één persoonsvorm is een enkelvoudige zin.

                  

       VB:     De leerling zit achter de laptop.

                   De jongen mag niet meer op de tractor rijden.

                   Het meisje wilde graag shoppen met haar vriendinnen.

Wat is de beste manier om de persoonsvorm te vinden?

Theorie

Een zin met meerdere persoonsvormen noem we een samengestelde zin.

VB: De jongen mag niet meer op de tractor rijden omdat hij 

       deze gisteren in de sloot parkeerde.

       Het meisje wilde graag shoppen met haar vriendinnen, 

       maar door de coronacrisis was dit onmogelijk.

Theorie

Een samengestelde zin heeft altijd een hoofdzin. 

Een hoofdzin is een zelfstandige zin.

Een samengestelde zin kan een bijzin hebben.

Een bijzin is afhankelijk van een hoofdzin.

                                  De jongen mag niet meer op de tractor rijden 

                                                         omdat hij deze gisteren in de sloot parkeerde.

Theorie

Een samengestelde zin heeft altijd een hoofdzin.

Een samengestelde zin kan uit meerdere hoofdzinnen bestaan.

Een samengestelde zin uit een hoofdzin en één of meerdere bijzinnen hebben.

Een samengestelde zin kan uit meerdere hoofdzinnen bestaan met ook nog één of meerdere bijzinnen.

Theorie

Hoe herken je een hoofdzin en hoe een bijzin in een zin?

Stappenplan

1.  Zoek de pv

2. Zoek het ow

3. Kan het woordje 'niet' of 'nooit' niet tussen pv en ow --> hoofdzin

     Kan het woordje 'niet' of 'nooit' wel tussen pv en ow --> bijzin

Theorie

Hoe herken je een hoofdzin en hoe een bijzin in een zin?

Antwoord

--> In een hoofdzin kun je niets tussen ond en pv zetten; in een bijzin wel (bijvoorbeeld “nooit”/ “niet”)

De jongen (ow) mag (pv) niet meer op de tractor rijden 

                         omdat hij (ow) deze gisteren [niet] in de sloot parkeerde (pv).

Ik vertrouw die politicus niet, omdat hij al vaak gelogen heeft.

1. Hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin

Jan ziet Elly achter het raam en Wieke ziet Jan op de fiets.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin

De tuin is nat, doordat het regent.

1. hoofdzin + hoofzin
2. hoofdzin + bijzin

Het meisje slaat haar zusje en zij stompt haar broertje, omdat ze stom doen.

1. hoofdzin + hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + hoofdzin + bijzin
3. hoofdzin + bijzin + bijzin

Leerdoelen

Je kunt herkennen:

                                 - hoofd- en bijzinnen herkennen in                        

                                    samengestelde zinnen

                                       

Bedenk een samengestelde zin
Geef aan uit welke delen (hoofdzinnen/bijzinnen) deze bestaat.

Extra oefeningen

hoofdzin

bijzin

Eveline begint met haar huiswerk voor wiskunde,

Margot gaat als eerste  Duits leren.

hoofdzin

bijzin

Ik ga me zo nog even insmeren met zonnebrand,

want ik wil natuurlijk niet verbranden.

hoofdzin

bijzin

Zodra hij mag van mijn ouders,

gaat mijn broer bij een supermarkt werken.

hoofdzin

bijzin

Je hebt een interessant werkstuk gemaakt,

maar de bronnenlijst ontbreekt helaas.

hoofdzin

bijzin

Ik spreek voor morgen met mijn vrienden af om uit te gaan,

hoewel mijn moeder mij voor het hele weekend huisarrest heeft gegeven.

hoofdzin

bijzin

Joop en Maria trouwden in Florence,

omdat ze hielden van de Italiaanse sfeer.

hoofdzin

bijzin

Hebben jullie nog steeds niet beslist

of jullie meegaan op vakantie naar de bossen?

hoofdzin

bijzin

Hoewel het leger patrouilleerde,

roofden de plunderaars allerlei spullen uit de winkels.

hoofdzin

bijzin

9.    Wie het antwoord weet,

mag het zeggen.

hoofdzin

bijzin

De pot verwijt de ketel

dat hij zwart ziet.

hoofdzin

bijzin

Als je van de duivel spreekt, .

strap je op z’n staart

hoofdzin

bijzin

De geest is wel gewillig,

maar het vlees is zwak.

hoofdzin

bijzin

Als men een hond wil slaan,

dan vindt men altijd wel een stok.

hoofdzin

bijzin

De talkshowgast die een boek geschreven heeft,

is Heleen van Rooyen.

hoofdzin

bijzin

Aangezien we wilden winnen

stelden we de sterkste spelers op.

hoofdzin

bijzin

Toen de voorstelling was afgelopen,

kregen de spelers een staande ovatie van het publiek

hoofdzin

bijzin

Joop en Maria trouwden in Florence,

omdat ze hielden van de Italiaanse sfeer.

Ik weet hoe ik hoofdzinnen en bijzinnen kan herkennen

😒🙁😐🙂😃

Ik weet hoe ik zelf samengestelde zinnen kan maken.

😒🙁😐🙂😃

Maak zinnen aan de hand van onderstaande opdrachten

1. Maak een samengestelde zin met een BZ+HZ. 

2. Maak een samengestelde zin met een HZ+BZ

3. Maak een enkelvoudige zin met een naamwoordelijk gezegde.

4. Maak een enkelvoudige zin met een werkwoordelijk gezegde.