NN6 2HAVO/VWO H5. GramZD Samengestelde zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Samengestelde zinnen

Nieuw Nederlands 6e editie

1 havo/vwo

Grammatica zinsdelen H5. Samengestelde zinnen

Herhaling

- Hoofdtelwoorden

- Rangtelwoorden

- Onbepaald

- Bepaald

Wat bedoelen we met 'een samengestelde zin'?

Leerdoelen

Je kunt herkennen:

                                 - hoofd- en bijzinnen in samengestelde zinnen

                                       

                

Theorie

Een zin met één persoonsvorm is een enkelvoudige zin.

                  

       VB:     De leerling zit achter de laptop.

                   De jongen mag niet meer op de tractor rijden.

                   Het meisje wilde graag shoppen met haar vriendinnen.

Wat is de beste manier om de persoonsvorm te vinden?

Theorie

Een zin met meerdere persoonsvormen noem we een samengestelde zin.

VB: De jongen mag niet meer op de tractor rijden omdat hij 

       deze gisteren in de sloot parkeerde.

       Het meisje wilde graag shoppen met haar vriendinnen, 

       maar door de coronacrisis was dit onmogelijk.

Theorie

Een samengestelde zin heeft altijd een hoofdzin. 

Een hoofdzin is een zelfstandige zin.

Een samengestelde zin kan een bijzin hebben.

Een bijzin is afhankelijk van een hoofdzin.

                                  De jongen mag niet meer op de tractor rijden 

                                                         omdat hij deze gisteren in de sloot parkeerde.

Theorie

Een samengestelde zin heeft altijd een hoofdzin.

Een samengestelde zin kan uit meerdere hoofdzinnen bestaan.

Een samengestelde zin uit een hoofdzin en één of meerdere bijzinnen hebben.

Een samengestelde zin kan uit meerdere hoofdzinnen bestaan met ook nog één of meerdere bijzinnen.

Theorie

Hoe herken je een hoofdzin en hoe een bijzin in een zin?

Stappenplan

1.  Zoek de pv

2. Zoek het ow

3. Kan het woordje 'niet' of 'nooit' niet tussen pv en ow --> hoofdzin

     Kan het woordje 'niet' of 'nooit' wel tussen pv en ow --> bijzin

Theorie

Hoe herken je een hoofdzin en hoe een bijzin in een zin?

Antwoord

--> In een hoofdzin kun je niets tussen ond en pv zetten; in een bijzin wel (bijvoorbeeld “nooit”/ “niet”)

De jongen (ow) mag (pv) niet meer op de tractor rijden 

                         omdat hij (ow) deze gisteren [niet] in de sloot parkeerde (pv).

Ik vertrouw die politicus niet, omdat hij al vaak gelogen heeft.

1. Hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin

Jan ziet Elly achter het raam en Wieke ziet Jan op de fiets.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin

De tuin is nat, doordat het regent.

1. hoofdzin + hoofzin
2. hoofdzin + bijzin

Het meisje slaat haar zusje en zij stompt haar broertje, omdat ze stom doen.

1. hoofdzin + hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + hoofdzin + bijzin
3. hoofdzin + bijzin + bijzin

Leerdoelen

Je kunt herkennen:

                                 - hoofd- en bijzinnen herkennen in                        

                                    samengestelde zinnen

                                       

Bedenk een samengestelde zin
Geef aan uit welke delen (hoofdzinnen/bijzinnen) deze bestaat.

Huiswerk

Nieuw Nederlands 6e editie

1 havo/vwo

Grammatica zinsdelen H5. Samengestelde zinnen