2tl hfd 1 Woordenschat woordbetekenissen vinden (1)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Woordbetekenissen zoeken

Aan welke kantoorclichés stoor je je het meeste? Wat is je top 5? 

De ergste vind ik co-creëren, dat is een nodeloos ingewikkelde manier om te zeggen dat je iets samen met iemand hebt gemaakt. Mensen schrijven dan bijvoorbeeld: wij zijn een stukje co-creatie aangegaan.

Twee koningen onder de jeukwoorden zijn ook proces en traject. Het zijn lege woorden die je eigenlijk altijd kan weglaten, ze voegen niets toe aan welke zin dan ook.

Ook een verschrikkelijke: toegevoegde waarde. In een uitzending van Zomergasten werd voormalig KPN-topman Ben Verwaayen gevraagd wat zijn werk nu eigenlijk inhield. Hij zei toen: ‘toegevoegde waarde creëren.‘ 

Leerdoelen

Je leert verschillende manieren om de betekenis van een onbekend woord te vinden.

Onbekend woord 

Als je een onbekend woord tegenkomt, kijk eerst of je de betekenis uit de tekst kan halen

Woordbetekenissen zoeken

• Synoniem
  
• Omschrijving
• Voorbeeld
• Tegenstelling
• Bekend woorddeel

Synoniem

Een synoniem is een woord dat wat betreft betekenis (ongeveer) gelijk is aan een of meer andere woorden.

Synoniemen zijn twee of meer verschillende woorden met (ongeveer) dezelfde betekenis.

Soms staat er een synoniem van een onbekend woord in de tekst, je kunt de betekenis van het onbekend woord dan raden.

Synoniem - voorbeelden

zelfstandig - op zichzelf

chaos - puinhoop

neertellen - betalen

uitgave - editie

Omschrijving

Een omschrijving is een woord of zijn woorden waarmee verteld wordt wat iets is.

Wanneer er in een tekst een omschrijving van een onbekend woord staat, kan de betekenis hieruit afgeleid worden.

Omschrijving

Kijk of de betekenis voor of achter het woord staat

Let op opvallende tekens: (...), -

Omschrijving - voorbeelden

journalist - iemand die informatie verzamelt en openbaar maakt op internet, tv of krant

actualiteit - alles wat op dit moment belangrijk is

Voorbeeld

Voorbeelden worden in teksten soms gebruikt om onbekende woorden uit te leggen.

Door een voorbeeld in een tekst weet je meteen wat de schrijver bedoeld.

Voorbeelden kunnen voor of na de onbekende woorden worden gebruikt.

Voorbeeld - voorbeelden

Voorbeelden zijn te herkennen aan woorden als:

bijvoorbeeld, zo is er...., zoals, denk maar aan, neem, zo.

Vandalisme, zoals het vernielen van bushokjes, is een groot probleem in de stad.

Voorbeeld - voorbeelden

Voorbeelden kunnen ook te herkennen zijn aan

een dubbele punt (:)

Wij houden van buitensporten: varen, wandelen, bergbeklimmen en mountainbiken.

Tegenstelling

Tegenstelling zijn woorden die elkaars tegengestelde zijn. Soms kun je de betekenis van een onbekend woord raden, omdat de tegenstelling van dat woord in de tekst staat.

Woorden als maar, echter, toch en daarentegen geven aan dat er een tegenstelling wordt genoemd.

Tegenstelling - voorbeelden

goedkoop - duur

begrijpelijk - onbegrijpelijk

koud - warm

bang - dapper

Bekend woorddeel

Soms kun je de betekenis van een onbekend woord begrijpen doordat je al een deel van het woord kent.

- samenstellingen

- woorden met voorvoegsel

- woorden met achtervoegsel

Bekend woorddeel- voorbeelden

samenstellingen: vleesvervanger. Je kent de woorden vlees en vervanger. Je kunt raden wat vleesvervanger betekent.

woorden met voorvoegsel: ongezond. On betekent niet, dus ongezond betekent niet gezond.

woorden met achtervoegsel: gevoelloos. -loos is hetzelfde als zonder. Gevoelloos betekent zonder gevoel.

Synoniem voor:
afbeeldingen

Tegenstelling van 'winst'

Wat is het synoniem van het onderstreepte woord?

Bij die opdracht moet je de uitkomst noteren en ook de berekening opschrijven.

Geef een omschrijving van:
bacterie

Geef een voorbeeld van amusement:

Tegenstelling van 'dicht'

Gebruik de woordraadstrategie 'zoek een bekend woorddeel'.
Wat betekent het woord draadloos?

Gebruik de woordraadstrategie 'zoek een bekend woorddeel'.
Wat betekent het woord onbetaald?

Geef een duidelijke omschrijving van
articuleren.

Op welke manieren kan je de betekenis van een onbekend woord vinden?

Is er iets wat je nog niet zo goed begrijpt?