P2 Week 5 - Hume

• Filosofie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

'Zekere kennis is onmogelijk, we doen slechts voorspellingen over de wereld op basis van gewoonte'

David Hume

Programma vandaag

1. Herhaling Locke en Berkeley
2. David Hume: het kopiëerprincipe
3. Drie elementen van oorzakelijke relatie
4. Hebben we volgens Hume zekere kennis?

Filosoof:	Descartes	Locke	Berkeley	Hume
Stroming		Empirisme		Empirisme
Hoe komen we tot kennis?	Onze rede		Onze zintuigen	Onze zintuigen
Is die kennis zeker?	Ja	Ja		Nee
Waarom?		Primaire kwaliteiten		We kunnen oorzaak-gevolg niet waarnemen

Filosoof:	Descartes	Locke	Berkeley	Hume
Stroming	Rationalisme	Empirisme	Empirisme	Empirisme
Hoe komen we tot kennis?	Onze rede	Onze zintuigen	Onze zintuigen	Onze zintuigen
Is die kennis zeker?	Ja	Ja	Ja	Nee
Waarom?	Het Godsbewijs	Primaire kwaliteiten	'Esse est percipi' en God	We kunnen oorzaak-gevolg niet waarnemen

Leerdoelen

11) ik kan uitleggen wat het kopieerprincipe inhoudt.

12) ik ken de drie elementen van een oorzakelijke relatie

13) ik kan uitleggen waarom we volgens Hume geen zekere kennis kunnen hebben en welke verklaring hij geeft voor de opvatting dat dat wel kan.

David Hume

• Schots filosoof  (1711-1776)
• Uit de tijd van de verlichting
• Empirist
• Scepticist
• Meneer Langhout is fanboy

Het kopiëerprincipe

• Volgens Hume moet je de mens bestuderen als je wil weten wat kennis is.
•  Want het zijn mensen die kennis krijgen.
• Volgens Hume krijgen mensen kennis via het kopiëerprincipe

De Robot en het museum

Hoe zou je een robot leren wat de schilderijen in een museum zijn?

Het kopiëerprincipe

Lees paragraaf 3.3.6 en 3.3.7 en beantwoord de volgende vragen:

1. Wat is één van Hume's revolutionaire ideeën over kennis?
2. Schrijf de definitie van het kopiëerprincipe op in je begrippenlijst.
3. Waarom is de filosofie van Hume een voorbeeld van scepticisme?

Het kopiëerprincipe

De lucht

(het ding op zichzelf?)

De impressie

(blauw, groot, zwart)

We slaan de impressie op als een idee

We hebben kennis over bijv. blauw

Het kopiëerprincipe

• Alle kennis die we hebben komt omdat we ideeën hebben die kopieën van impressies zijn.
• Impressie: Directe, zintuiglijke indrukken
• Idee: Mentale waarnemingen

• Hume is een empirist omdat die kennis dus begint met onze zintuigen.

Het kopiëerprincipe

Vraag 1: Als al onze kennis kopieën zijn van onze impressies, zijn er dan aangeboren ideeën?

Vraag 2: Als al onze kennis kopieën zijn van onze impressies, kunnen we dan zeggen dat dit 'echte' kennis is over 'de waarheid'?

Het kopiëerprincipe

De lucht

(het ding op zichzelf?)

De impressie

(blauw, groot, zwart)

We slaan de impressie op als een idee

We hebben kennis over bijv. blauw

Waar zijn we nu?

• Alle kennis begint in zintuigen.
• Het heeft geen zin om te praten over kennis die niet uit zintuigen komt (Descartes)
• De mens gaat een aantal stappen door bij het krijgen van kennis.
• We hebben pas kennis als we iets hebben waargenomen.

Het inductieprobleem

Denk terug aan de kaart truc aan het begin van de les en schrijf op:

1. Denk je echt dat de kaart naar boven kwam doordat ik een tikje gaf en waarom wel/niet?
2. Wat zou je moeten doen om je antwoord op de vorige vraag te bewijzen?
3. Probeer te bedenken hoe ik de truc wél deed

Het inductieprobleem

Lees paragraaf 3.3.8 en 3.3.9 en beantwoord de volgende vragen:

1. Wat zijn de drie aspecten van een oorzaak?
2. Schrijf een voorbeeld van een oorzaak-gevolg relatie en hoe de drie aspecten daarin naar voren komen.
3. Aan welke van de drie aspecten voldoet het idee dat een tikje op de kaarten de kaart naar boven bracht.

Oorzaak gevolg relaties

• Aspect 1: De juiste volgorde van tijd:

De bal rolt nadat ik hem een trap geef.

• Aspect 2: De twee gebeurtenissen gebeuren in de buurt van elkaar:

Als ik in Den haag een bal trap gaat er geen bal in Utrecht rollen.

• Aspect 3: Er is sprake van een causale relatie, en niet van toeval.

Als er een andere bal gaat rollen is dat toeval

Oorzaak gevolg relaties

Bespreek in groepjes:

1. Hoe zou je aan een baby leren dat een bal altijd van een berg af rolt?
2. Hoe zou je een baby wijs kunnen maken dat een bal nooit van een berg afrolt?
3. Hoe heb je zelf geleerd dat een bal altijd van een berg afrolt?

Oorzaak gevolg relaties

• Volgens Hume kennen we oorzaak-gevolg relaties alleen door gewoontevorming. 
• Omdat we de bal 100 keer van een berg af hebben zien rollen denken we dat er een relatie is.
• Maar die relatie hebben we nooit gezien, dus we kunnen niet bewijzen dat het ook écht zo is.

'Zekere kennis is onmogelijk, we doen slechts voorspellingen over de wereld op basis van gewoonte'

David Hume

Leerdoelen

11) ik kan uitleggen wat het kopieerprincipe inhoudt.

12) ik ken de drie elementen van een oorzakelijke relatie

13) ik kan uitleggen waarom we volgens Hume geen zekere kennis kunnen hebben en welke verklaring hij geeft voor de opvatting dat dat wel kan.