Les 5 - Voedingsgewoontes

• Zorg en Welzijn
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Mens en Gezondheid

Les 5 - Voedingsgewoonte 

Aan het eind van dit hoofdstuk:

- weet je wat goede voedingsgewoontes zijn;

- kan je 3 tips benoemen om verleiding tegen te gaan;

- weet je wat voeding betekent voor je gezondheid.

Schijf van 5

• Elk vak bevat een groep van 
  

     voedingsmiddelen die we dagelijks nodig

     hebben.

• Als je elke dat iets eet uit elk vak dan 
  

     krijg je alle voedingsstoffen binnen. 

• Uit de grote vakken moet je meer eten
  

     dan uit de kleine vakken.

• De grote vakken bevatten plantaardige 
  

     voedingsmiddelen.

• Eten uit de schijf van vijf is duurzaam. 
• Eet niet dagelijks chips, koek en snoep. 

Drink elke dag voldoende.

Drink je iets anders dan water / thee / koffie.

Let dan op wat er is toegevoegd (bijv. hoeveel suiker)!

Deze voedingsmiddelen leveren vooral vitamine C en voedingsvezel.

Deze voedingsmiddelen leveren vooral vetten en vitamines.

Het is beter om plantaardige vetten te gebruiken dan dierlijke vetten.  

Deze voedingsmiddelen leveren vooral (dierlijke en plantaardige) eiwitten, vitamines en mineralen (o.a. kalk). Je kunt het beste de minder vette soorten kiezen. Bijvoorbeeld halfvolle melk en magere yoghurt.

Maar: Bij vis kies je juist voor vette vis!

Deze voedingsmiddelen leveren vooral zetmeel, plantaardige eiwitten, vitamines en mineralen en voedingsvezel.

Kies vooral donkere producten: Volkoren brood, zilvervliesrijst en volkoren macaroni. De vliesjes hiervan bevatten bijv. de vitamines en de mineralen en veel voedingsvezel.

samenvatting van de belangrijkste punten uit het filmpje. 

Dranken

Groente en fruit

Smeer- en bereidingsvetten

Zuivel, noten, vis, peulvruchten, vlees en ei

Brood, graanproducten, aardappelen

Hoort niet thuis in de schijf

Het menu voor vandaag:

Gebakken kip

Ketchup

Zilvervliesrijst

Caramelvla

Uit welke vakken van de schijf van vijf is niets gekozen?

1. Dranken/ Smeer- en bereidingsvetten.
2. Brood, graanproducten, aardappel/ Groente en fruit
3. Groente en fruit/ Dranken
4. Zuivel, noten,vis, peulvruchten.../ Brood, graanproducten.....

Noem een voedingsmiddel die je toe kan voegen uit het vak die je hebt gemist in het menu.

Wat kan een gezonder alternatief zijn voor "caramel vla"?

Opdracht

Maak een lunch menu voor mevr. de Jong van 70 jaar. 

Waar moet je rekening mee houden:

1. Het menu bestaat uit voor- hoofd- en na gerecht.
2. Het menu komt volledig uit de schijf van 5.
3. Mevr. de Jong lust geen; paprika, bruine bonen en melk

Gezonde voeding

Eet gevarieerd.

Eet niet te vet.

Eet niet te veel en beweeg.

Eet vee groente, fruit en brood.

Eet veilig; let goed op bij het koken, wassen, scheiden, koelen en verhitten van voedsel.

Eet niet te veel zout.

Gezonde keuzes maken

Marshmallow test

Wat zegt dit?

Psychologen noemen dit de uitgestelde, grotere beloning. Dit eenvoudige experiment van de Amerikaanse psycholoog Walter Mischel werd wereldberoemd. 

Kinderen die op vierjarige leeftijd konden wachten op twee marshmallows, hadden een succesvollere carrière en familieleven, tot zelfs 30 jaar later. blijkbaar is het kunnen uitstellen van beloning een wezenlijke factor in het leiden van een gelukkig en succesvol leven. 

Hoe vaak word jij verleid en op welke plekken?

Stappen om je te helpen 

Etiketten

Op een etiket moet in ieder geval staan:

Naam

Inhoud

Allergenen

Voedingswaarde

Netto hoeveelheid

Houdbaarheid

THT (ten minste houdbaar tot)

UVD (uiterste verkoop datum)

Bewaarvoorschrift/gebruiksaanwijzing

Naam en adres fabrikant/producent

productcode

www.voedingscentrum.nl

Keurmerk

Een keurmerk is een logo op het product waarmee de fabrikant een bepaalde kwaliteit van dat product beloofd .

Gezondheidsclaim 

Gezondheidsclaims stellen dat een voedingsmiddel voordelig is voor je gezondheid. Een voorbeeld is ‘cholesterolverlagend’, zoals je soms op margarine ziet staan. Gezondheidsclaims moeten goed onderbouwd zijn. Ze mogen alleen gebruikt worden als deze op de Europese lijst van goedgekeurde claims staan.

Voorbeelden van een gezondheidsclaim

Hoofdstuk 4 

Voedingsgewoontes

Ontbijt jij?
* Waaruit bestaat je ontbijt?
* Eet je alleen of met iedereen die thuis is?
*Ontbijt je in het weekend anders? Hoe dan?

Avondeten
*Eet je alleen of met het gezin?
*Eet je aan tafel of voor de tv?

Extra vragen:

* Eet je aan een gedekte tafel?

*Weet jij wat de functie is van gezamenlijk eten? -> Sociale gelegenheid, verbinden, gezellig en ontspannen. Samen eten zorgt er voor dat je je mentaal beter voelt. 

* Eet je met bestek of met je handen?

* In welke cultuur eten ze met de rechterhand? -> India en veel Islamitische landen

Overeenkomsten en verschillen

1. Wat zijn nu opvallende overeenkomsten en verschillen in onze eetgewoontes? 
2. Wat bepaald onze eetgewoontes?
3. Zou jij je eetgewoonte willen veranderen en wat dan? 

cultuur/ geloofsovertuiging

opvoeding

geloven dat bepaalde voedingsgewoonte gezond is.

Afwijkende voedingsgewoontes

Steeds meer mensen hebben een afwijkende voedingsgewoonte. Wat is nou eigenlijk een afwijkende voedingsgewoonte? 

Afwijkende voedingsgewoonte

je eet zoals je gewend bent en wat je normaal vindt. 

Voor iedereen is normaal wat anders. 

denk aan geloof en eten

Conclusie

Er bestaat dus eigenlijk geen afwijkende voedingsgewoonte. 

Je bent een voedingsgewoonte gewend, voor jou normaal, wat anders is is dus afwijkend. 

Een voorbeeld van een afwijkende voedingsgewoonte:

Je volgt een bepaald dieet omdat je af wil vallen, je juist aan wil komen of dat je bepaalde producten niet mag eten omdat je een allergie of intolerantie hebt.

 

het kan ook een keuze zijn

vegetarisch, veganistich.

Elk land heeft haar eigen eetgewoontes.

Wat herken je?

Biologische Voeding

Bij productie van biologisch voedsel wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met milieu, dier en mens. Dit is vastgelegd d.m.v. regels en wordt gecontroleerd.

Biologische boeren gebruiken geen chemische bestrijdingsmiddelen, kunstmest of antibiotica. Daarnaast gebruiken biologische veehouders biologisch voer voor hun dieren en geven ze hun dieren meer ruimte dan gebruikelijk.

Geloof/religie en voeding

Elk geloof heeft zijn eigen regels voor eten en drinken. Elk geloof heeft dus eigen ‘voedingsgewoontes’.

Islam

Jodendom

Hindoeïsme

Boeddhisme

Christendom

Islam

Een moslim eet geen varkensvlees en alle daaruit voortkomende bijproducten.

Een moslim mag ook geen alcohol drinken.

Een moslim mag alleen vlees eten van een rein en ritueel geslacht dier. Dit wordt ‘halal’ genoemd.

Moslims houden zich aan de ramadan. Tijdens de ramadan mag tijdens zonopkomst en zonsondergang niet gegeten en gedronken worden.

Eten Islamitische mensen dit?

1. JA
2. NEE

Joden

Joden eten voedsel dat ‘koosjer’ wordt genoemd.

Koosjer betekent ‘geoorloofd’. Dit eten is in overeenstemming met de spijswetten.

Koosjer zijn alle dieren met gespleten hoeven die herkauwen

Joodse mensen kennen een aantal dagen waarop ze vasten

Hindoeïsme

Veel oudere Hindoestanen eten vegetarisch omdat alles wat leeft als heilig wordt beschouwd.

Bij religieuze feesten wordt in de regel vegetarisch gegeten.

Hindoes vasten bij religieuze bijeenkomsten en bij sterfgevallen

4.16 blz. 192

Boeddhisme

De meeste boeddhisten zijn vegetarisch. Het doden en eten van vlees is in strijd met hun voorschriften.

Boeddhisten eten geen voedsel dat lustgevoelens en een opvliegende gemoedstoestand opwekken.

Verslavende producten zijn verboden.

Christendom

Christenen mogen alles eten, want zij geloven dat het kwaad niet van buiten maar van binnen komt.

Maak de opdrachten van hoofdstuk 4