R&V: les 6 > Rampjaar 1672

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 6-8

Rampjaar

Wat gaan we behandelen?

Regenten & Vorsten : les 6

Lesdoel

Je leert: 

1. Welke tijd bij Regenten & Vorsten hoort
2. Geschiedenis van de ontdekkingen, gebeurtenissen en en bekende personen uit deze tijd

Tijd van 

Regenten en Vorsten

Jaartallen: 1600 tot 1700

• De Gouden Eeuw
  
• VOC
• Macht voor de mensen
• Wetenschappers
• Rampjaar

Wat je al geleerd hebt:

Wanneer was dit tijdvak?

Wat is een regent?

Wat is een vorst?

Wat is een Gouden Eeuw?

Welke 2 kerkelijke stromingen zijn er

Wat was de Beeldenstorm?

Wat was de VOC?

Welke 4 rechten had de VOC?

Wat betekent de afkorting VOC?

Hoe heet een typisch VOC-schip?

Delfts Blauw, wat is dat?

Wie was Jan Huygen?

Wat is een zeemansgraf?

Noem een schilder uit de Gouden Eeuw

Wat is slavernij?

Hoe gebeurde er met slaven?

De 80-jarige oorlog was tegen welk land? 

Wat je al geleerd hebt:

Wat zijn koopvaarders?

Wat zijn specerijen + voorbeelden?

Wie was Christiaan Huygens?

Noem 2 uitvindingen van hem?

Wie was Hugo de Groot?

Welke mening had hij?

Hoe is hij ontsnapt?

Wie was Baruch Spinoza?

Welke mening had hij?

Wie was Michiel de Ruyter?

Wat vond hij uit?

Welke 'stunt' haalde hij uit?

Deze les

• Willem van Oranje
• Rampjaar 1672

Republiek der Verenigde Nederlanden

Dit was Nederland in het jaar 1648.

Nederland had nog niet dezelfde vorm als nu. Belgie was nog geen apart land maar hoorde nog bij Nederland. 

80 jarige oorlog

Nederland was 8o jaar in oorlog met Spanje.

We werden bestuurd vanuit Spanje, door Koning Filips II (de tweede)

Zelfstandigheid!

We betaalden belasting aan Spanje en zagen er in ons land weinig van terug. De inwoners raakten ontevreden, hongerig en ziek. We wilden de baas zijn over onszelf! We raakten 80 jaar lang in oorlog tegen Spanje!

Spanje is de baas

Dit is koning Filips II van Spanje. 

Hij heerst over de republiek Nederland. Hij is erg gelovig (Rooms-Katholiek) en vind het maar niks dat er in het Noorden van 'zijn koninkrijk' een Protestants geloof ontstaat!

1

Hertog Alva

Iedereen moest naar hèm luisteren! Een ander geloof is ketterij (heiligschennis). 

Protestanten moesten Rooms-Katholiek worden of op de brandstapel! 

Hij stuurt zijn strenge generaal de hertog Alva eropaf om de Protestanten een lesje te leren.

2

De Spaanse koning die de baas speelt over Nederland heet

1. Flip 2 (spreek je uit als Flip twee)
2. Philip II (spreek je uit als Vielip de tweede)
3. Filips II (spreek je uit als Filips de tweede)
4. Sint Nicolaas (spreek je uit als Sinterklaas)

Beeldenstorm

Het had een tegengesteld (averechts) effect. De mensen vonden dit onrechtmatig. Protestant of Rooms-Katholiek, dat is toch beide Christelijk?! Beide geloven vinden de Bijbel het Heilige boek. 

In Nederland is er een Beeldenstorm: Protestanten vernielen beelden en schilderijen in Rooms-Katholieke kerken in protest over hun behandeling en hoe de kerk omgaat met de rijkdom en de arme mensen. 

Ik ben...

1. Ongelovig
2. Rooms-katholiek
3. Protestants
4. Schijnheilig (ik doe alsof en kijk tijdens het bidden)

Watergeuzen

De Republiek Nederland komt in opstand. Het is oorlog! 

Ze steken de dijken door, Nederland staat onder water en een kleine groep mensen vormen een klein leger. 

Het zijn arme edelen, werkloze soldaten en arme mensen. Ze noemen ziczelf Geuzen, en als ze in een schip zitten, Watergeuzen. 

Een geus = armoedzaaier/schooier.

Stad voor stad

Stad voor stad verdrijven ze de Spanjaarden. 

Nederlanders weten wel raad met al dat water. Ze zijn dat wel gewend! 

Ze bouwen een schip of een brug om te komen waar ze willen.

Wat is de betekenis van een geus?

Spaans benauwd!

Als je echt in de problemen zit, dan heb je het Spaans benauwd.

De Spanjaarden waren opgesloten in de steden die ze bezet hielden. De Spanjaarden zijn al dat water niet gewend. Erger nog! Zo kunnen de Spaanse hulptroepen niet bij ze komen! (Tenzij het winter is en ze over het water kunnen lopen). Zwemmen in een harnas is niet te doen. 

Stad voor stad worden de Spaanse bezetters door de Watergeuzen verslagen. Caramba! (Spaanse vloek)

Als je het Spaans benauwd hebt =

Willem van Oranje

Prins Willem van Oranje kwam uit de streek Orange (Frankrijk) en nam de leiding op zich om de Republiek van Holland terug te veroveren van de Spanjaarden.

Hij regelde geld, wapens en voedsel zodat de Watergeuzen Nederlandse steden konden veroveren. Dat lukte...stad voor stad raakten de Spanjaarden kwijt. 

Oranje Boven! Spanje Onder!

Moord!

Omdat Filips II  Nederland kwijt is aan zijn tegenstander Willem van Oranje wil hij wraak. 

Hij looft een beloning uit om Willem van Oranje te laten vermoorden. 

Balthasar Gerards schiet hem dood.

1

Ook nu nog te zien

Ook nu zijn de kogelgaten nog steeds te zien in Delft. 

2

Onderdeel voor de toets

Leer het eerste couplet van ons volkslied: Wilhelmus. 

Je moet 'm kunnen meezingen, met de hand op je hart. 

!

Tip!

Schrijf het eerste couplet eens 2 x over. 

Leer het regel voor regel uit je hoofd. 

Wilhelmus van Nassouwe

ben ik, van Duitsen bloed,

den vaderland getrouwe

blijf ik tot in den dood.

Een Prinse van Oranje

ben ik, vrij, onverveerd,

den Koning van Hispanje

heb ik altijd geëerd.

Wilhelmus

• Wilhelmus van Nassouwe
  
• ben ik, van Duitsen bloed,
  
• den vaderland getrouwe
  
• blijf ik tot in den dood.
  
• Een Prinse van Oranje
  
• ben ik, vrij, onverveerd,
  
• den Koning van Hispanje
  
• heb ik altijd geëerd.
  

Hoe leer je?

Kan je de tekst al opzeggen voor je 'm ziet?

Tik op het scherm om een nieuwe regel te leren.

Succes! 

!

Rampjaar 1672

De oorlog is gewonnen. Nederland is van ons! 

Maar de Republiek hebben lang en hard gevochten en hun leider Willem van Oranje is doodgeschoten.

De geuzen zijn moe, of dood. 

Een verzwakte republiek van Nederland wordt aangevallen door Engeland èn Frankrijk. Ze willen die rijkdom van Nederland wel!

Nederland met opzet onder water

Nederland steekt opnieuw de dijken door om zich te verdedigen. 

De helft van Nederland staat onder water. 

Vervelend voor ons, maar ook voor de vijand. 

Watertrappelen, jongens! 

Einde van de Gouden Eeuw.

Dit was het einde van de Gouden Eeuw.

Het zou nooit meer zo goed worden als toen, leek het wel. 

Eerst was Spanje de baas, aan het einde van 1600 werd Frankrijk de baas. 

Maar wat hadden we veel geleerd, geloofd en uitgevonden.

Het begin van de Franse tijd (1700-1800) en het tijdvak: Pruiken en Revoluties

Zit je klaar voor een leuke quiz over deze les?

https:

Wat je deze les 

geleerd hebt:

• Wie was Filips II?
  
• Wat was de Beeldenstorm?
  
• Wie was Willem van Oranje?
  
• Hoe kwam hij aan zijn einde?
  
• Zing het 'Wilhelmus'
  
• Leg uit wat geuzen zijn?
  
• In welk jaar was het rampjaar?
  
• Waarom werd 1672 een rampjaar genoemd?
  

Volgende keer: kennistest!

Bedankt voor je inzet.

• Schuif je stoel aan
  
• Ruim je spullen op
  
• Verlaat het lokaal rustig