11.4 De borstkas en de ademhaling

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

11.4 De borstkas en de ademhaling

Voorkennisvragen:

1. Welke factoren van de wet van Fick kun je benoemen?

2. Wat zorgt ervoor dat lucht de longen instroomt tijdens een inademing?

3. Wat gebeurt er in het lichaam als je 1,5 minuut je adem inhoudt? 

4. Door hoeveel celmembranen moet zuurstof zich verplaatsen vanuit de lucht in een longblaasje om in een rode bloedcel terecht te komen?

Leerdoelen 11.4

1. Je kunt uitleggen hoe je ademhaling mechanisch wordt uitgevoerd
2. Je kunt uitleggen hoe je ademhaling vanuit je zenuwstelsel wordt geregeld
3. Je kunt uitleggen hoe luchtdrukverschillen een invloed kunnen hebben op de longfunctie

Inademing

Inademing

Borstademhaling

• Buitenste tussenribspieren trekken samen: 
• borstkas gaat omhoog
  

Buikademhaling

• Middenrifspieren trekken samen: 
• middenrif gaat naar beneden
  

-> borstholte vergroot

Uitademing

Borstademhaling

• Buitenste tussenribspieren ontspannen: 
• borstkas gaat omlaag
  

Buikademhaling

• Middenrifspieren ontspannen: 
• middenrif gaat omhoog
  

-> borstholte verkleint

Extra diepe ademhaling

Hulp van spieren in de nek die de borstkas extra optillen: diepere inademing

Hulp van de binnenste ribspieren om de borstkas extra naar beneden te trekken: diepere uitademing

Interpleurale ruimte

Ruimte tussen borstvlies en longvlies.

Gevuld met vloeistof (plakmiddel en smeermiddel)/ vacuüm

Hierdoor volgen de longen de beweging van de borstkas.

Vraag:

Wat gebeurt er als het vacuüm in de interpleurale ruimte verloren gaat?

Klaplong

Als er lucht komt tussen het longvlies en het borstvlies is er sprake van een klaplong. De long ‘klapt’ in elkaar.

Luchtdruk

Inademen:

druk in de long lager dan 

buitenlucht.

 

Lucht stroomt maar binnen.

Luchtdruk

Uitademen

druk in de longen hoger 

dan de buitenlucht.

 

Lucht stroomt naar buiten

Ademprikkel

Hoe verloopt de ademprikkel? 

Reageert op concentratie O2/CO2. Wordt gemeten in de halsslagader en de aorta door chemoreceptoren. Receptoren in longen meten de rek. 

Stuurt signalen naar het ademcentrum in de hersenstam. Ademcentrum stuurt ademhalingsspieren aan. 

Ademprikkel

Maak samen een regelkring

Regelcentrum: ademhalingscentrum in de ..............

Norm: afhankelijk van omstandigheden

Receptoren: .................

Effector: ....................

Effect: ademfrequentie, ademvolume

Ademprikkel

Regelcentrum: ademhalingscentrum in de hersenstam

Norm: afhankelijk van omstandigheden

Receptoren: rek in de longen en spieren, druk in RK,

chemoreceptoren voor O2, CO2 en pH in aortaboog en halsslagader 

Effector: ademhalingsspieren

Effect: ademfrequentie, ademvolume

Decompressieziekte

(Caissonziekte)

Tijdens het duiken (met tanks) is de gasdruk in de longen hoger: er lost meer gas op in het bloed en de weefsels, o.a. N2.

Bij opstijgen zet het stikstofgas uit en vormt belletjes in het bloed en in de weefsels.

Oplossing: lichaam weer onder druk brengen en heel langzaam naar normale druk.

Ademvolume

Ademfrequentie: aantal ademhalingen per minuut (in rust: 15x per min).

Ademvolume: de hoeveelheid lucht die bij één ademhaling in- en uitademt (in rust: 500 mL). 

‘Dode ruimte’: deel waar geen diffusie van gassen optreedt, aan- en afvoerwegen (ong. 150 mL)

Effectieve luchtverversing per ademhaling = 350 mL

11.3 en 11.4 afronden

• Maken opdrachten:
  11.3: 5, 7 en 9
  11.4: 4 - 6
• Nakijken en verbeteren
• Extra uitleg biologiepagina
• Oefenopdrachten biologiepagina
• Vragen stellen

biologiepagina.nl