Spelling leestekens §5

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Cursus 7 spelling §5

Tussenletters in samenstellingen

Doel:

Na deze les weet je wanneer je bij een samenstelling een tussen letter moet schrijven. 

theorie

Als je twee woorden aan elkaar plakt, maak je een samenstelling: tafel + poot = tafelpoot. Soms moet je tussen die twee woorden tussenletters toevoegen: (e)n, e of s.

Zo bepaal je of je een s moet toevoegen

• Als je in een samenstelling een s hoort, dan schrijf je die ook: 

- onweersbui, moederskindje.

• Soms begint het rechterdeel van de samenstelling met een s-klank. Dan hoor je niet of er een tussen-s moet staan. Vervang dan het rechterdeel door een woord dat niet met een s-klank begint. Schrijf de s alleen als je hem bij de vervanging hoort:
  

- kapperszaak, want kappersopleiding; spelerssalaris, want spelersbus.

Maar: sportschool, want sportwedstrijd.

theorie

Zo bepaal je of je (e)n of e moet toevoegen

Als het linkerdeel van een samenstelling een zelfstandig naamwoord is dat alleen een meervoud op en heeft, schrijf je en of n tussen de delen: lampenkap, stoelendans, blindenstok

Schrijf een e in deze gevallen:

• Het linkerdeel heeft geen meervoud: gortepap.
  
• Het linkerdeel verwijst naar iets waar er maar één van is: zonnescherm, maneschijn.
  
• Het linkerdeel heeft (ook) een meervoud op s: horlogebandje (horloges), groentesoep (groenten/groentes).
  
• Het linkerdeel is geen zelfstandig naamwoord: brekebeen (het linkerdeel verwijst naar een werkwoord), hogeschool, dovenetel (het linkerdeel is een bijvoeglijk naamwoord).
  
• Het linkerdeel versterkt een bijvoeglijk naamwoord: reuzeleuk.

tussenletters -en-, want het eerste woord heeft alleen een meervoud op -en

geen tussenletters -en-, want het eerste woord heeft een versterkende betekenis

geen tussenletters -en-, want het eerste woord is iets waarvan er maar één is

geen tussenletters -en-, want het eerste woord heeft (ook) een meervoud op -s

beer + goed → beregoed

tomaat + soep → tomatensoep

reportage + ploeg → reportageploeg

zon + steek → zonnesteek

Noteer de samenstellingen die je van de woorden kunt maken.
finale + plaats

Noteer de samenstellingen die je van de woorden kunt maken.
mandarijn + schil

Noteer de samenstellingen die je van de woorden kunt maken.
scholier + protest

Noteer de samenstellingen die je van de woorden kunt maken.
boord + vol

Noteer de samenstellingen die je van de woorden kunt maken.
kip + hok

Noteer de samenstellingen die je van de woorden kunt maken.
beer + sterk

Noteer de samenstellingen die je van de woorden kunt maken.
zon + stelsel

Noteer de samenstellingen die je van de woorden kunt maken.
jongere + afdeling

Noteer de samenstellingen die je van de woorden tussen haakjes kunt maken.
Het is ... (lieveling + dier), dus het is ... (lieveling + sport).

Noteer de samenstellingen die je van de woorden tussen haakjes kunt maken.
Het is ... (belasting + paradijs), dus het is ... (belasting + systeem).

Klik de juist gespelde samenstelling aan.

1. beroepszanger
2. beroepzanger

Klik de juist gespelde samenstelling aan.

1. sinaasappelsap
2. sinaasappelssap

Klik de juist gespelde samenstelling aan.

1. varkenschuur
2. varkensschuur

Klik de juist gespelde samenstelling aan.

1. woningstichting
2. woningsstichting

Klik de juist gespelde samenstelling aan.

1. alarmcentrale
2. alarmscentrale

Klik de juist gespelde samenstelling aan.

1. aanvalspel
2. aanvalsspel

Maak de ketting van samenstellingen af.
Gebruik de juiste tussenletters.
autoband - bandenspanning -

Ik weet wanneer ik een tussenletter moet schrijven bij samenstellingen.

😒🙁😐🙂😃