Paragraaf 11.3/11.4/11.5/11.7: Alles over het oog

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom!

Pak je spullen:

• Laptop
• Biologie boek
• Schrift voor aantekeningen
• Pen
  
• Mobiel in de tas!

Wat gaan we doen?

• Herhaling 11.1/11.2: Het zintuigstelsel en de 10 zintuigen van de mens

• Uitleg paragraaf 11.3/11.4/11.5/11.7: Alles over de ogen

• Zelfstandig werken aan opdrachten 11.3/11.4/11.5/11.7

Wat maken zintuigcellen?

1. Zintuigen
2. Zenuwen
3. Impulsen
4. Spieren

Noem de 10 zintuigen met hun adequate prikkel

Leg aan de hand van de grafiek uit dat bijen het beste reukvermogen hebben vergeleken met honden en mensen

Paragraaf 11.3: De ogen

Lesdoel

3.1 Je kunt de inwendige en uitwendige delen van een oog noemen met hun functies en kenmerken

Bouw van het oog

• Wenkbrauwen: bescherming tegen zweet/vocht. 
• Wimpers: bescherming tegen vuil en fel licht. 
• Traanklier: maakt traanvocht 
• Traanvocht: zorgt ervoor dat je ogen niet uitdrogen
• Ooglid: verspreidt traanvocht over de ogen
• Traanbuis: brengt traanvocht naar de neusholte

Alle onderdelen in het oog zijn er op gericht om het licht zo goed mogelijk op het netvlies te laten vallen!

Hoe worden je ogen beschermd?

wenkbrauwen

oogleden

wimpers

traanklier

oogkassen

wenkbrauw

traanklier

traanbuis

pupil

wimper

iris

ooglid

harde oogvlies

Binnenkant van het oog

• Lens: zorgt ervoor dat je dingen scherp kan zien (beeld scherp op netvlies plaatsen)
• Glasachtig lichaam: het oog is gevuld met geleiachtige vloeistof, houdt alles op zijn plek
• Oogzenuw: vervoert impulsen naar de grote hersenen
• Oogspieren: laten je oog draaien

Binnenkant van het oog

Het oog bestaat uit 3 lagen:

• Netvlies: binnenste laag (geel). Hierin liggen de zintuigcellen die lichtprikkels opvangen en impulsen vormen.

• Vaatvlies: middelste laag (rood). Bevat veel bloedvaten die zorgen voor de voeding van het oog en afvoer van afvalstoffen

• Harde oogvlies: buitenste laag (wit)

Route van het licht:

hoornvlies → pupil → lens → glasachtig lichaam → netvlies

buitenaanzicht en lengtedoorsnede

Paragraaf 11.4: De iris en de ooglens

Lesdoel

1.1 Je kunt beschrijven hoe de pupilreflex de grootte van de pupil regelt.

4.2 Je kunt beschrijven hoe op het netvlies een scherp beeld ontstaat.

pupilreflex

• Zintuigcellen netvlies beschermen 
  
  
• Pupil groot = donkere omgeving = lengte spieren trekken samen
• Pupil klein = lichte omgeving = kringspieren trekken samen

Pupilreflex

Pupilreflex: donker of lichte ruimte?

Paragraaf 11.5: Het netvlies

Lesdoel

5.1 Je kunt de bouw en de werking van het netvlies beschrijven.

Het netvlies

Het licht gaat door je oog en komt op het netvlies.

In het netvlies liggen zintuigcellen.  
Licht prikkelt deze zintuigcellen waardoor ze impulsen afgeven die via de oogzenuw naar de hersenen gaan.

Het netvlies bestaat uit 2 lagen:

De zintuigcellen en de zenuwcellen

Gezichtszintuig

Je ogen werken als gezichtszintuig

• Licht in ogen --> valt op netvlies
• In netvlies zitten zintuigcellen

Netvlies

Netvlies liggen de zintuigcellen van het oog

Gele vlek:

Licht op het netvlies

Alleen maar kegeltjes

Blinde vlek:

Op het netvlies

Geen staafjes en kegeltjes:

Oogzenuw gaat hier het oog uit!

Het oog - netvlies

Je netvlies is bedekt met 

zintuigcellen:

kegeltjes en staafjes.

Scherp zien

Je kan scherp zien doordat je je ooglens boller en platter kunt maken (= accomoderen).

Bol = dichtbij scherp zien

Plat = veraf scherp zien

Paragraaf 11.7: Scherp zien

Lesdoel

7.1 Je kunt aangeven hoe slechtziendheid gecorrigeerd kan worden met een bril of contactlenzen.

De werking van de ogen: 

Bijziend: ziet dichtbij scherp. 

• De lens is te bol of -->
• Het oog is te lang
• Een holle lens corrigeert (-)

Verziend: ziet in de verte scherp. 

• De lens is te plat of -->
• Het oog is te kort
• Een bolle lens corrigeert (+)

Wat heb jij geleerd vandaag?

Lesdoelen check!

Kan jij...

• de inwendige en uitwendige delen van een oog noemen met hun functies en kenmerken?
• beschrijven hoe de pupilreflex de grootte van de pupil regelt?
• beschrijven hoe op het netvlies een scherp beeld ontstaat?
• de bouw en de werking van het netvlies beschrijven?
• aangeven hoe slechtziendheid gecorrigeerd kan worden met een bril of contactlenzen?

Aan de slag!

Paragraaf 11.3: Opdracht 1 t/m 7

Paragraaf 11.4: Opdracht  1 t/m 7

Paragraaf 11.5: Opdracht 1 t/m 7

Opdrachten niet af --> Huiswerk

Nabespreking:

• Zijn er nog vragen?

• Hoe vonden jullie de les?

Tot slot:

Schuif je stoel aan

en

Ruim je afval op

Tot de volgende les!