water (scheikunde havo 4)

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Water

dipool

apolair en polair

Waterstofbruggen

hydrofoob en hydrofiel (oplossen in water)

Kristalwater

welke bindingen ken je al?

Welke binding is aanwezig in vloeibaar ijzer?

1. metaalbinding
2. atoombinding
3. ionbinding
4. VanderWaalsbinding

Welke binding wordt verbroken bij de ontleding van natriumchloride?

1. metaalbinding
2. atoombinding
3. ionbinding
4. VanderWaalsbinding

Welke twee bindingen worden gevormd bij de ontleding van natriumchloride, waarbij vast natrium en gasvormig chloor ontstaat?

1. metaalbinding
2. atoombinding
3. ionbinding
4. VanderWaalsbinding

Welke twee bindingen zijn aanwezig in vloeibaar hexaan?

1. metaalbinding
2. atoombinding
3. ionbinding
4. VanderWaalsbinding

Waar is de sterkte van een VanderWaalsbinding van afhankelijk?

1. kookpunt van de stof
2. grootte van het molecuul
3. fase van het molecuul
4. grootte van de atomen

het kookpunt van water is veel hoger dan je op grond van de massa zou verwachten

de verklaring is naast de VanderWaalsbinding nog een andere binding: de waterstofbrug

de waterstofbrug tekenen we met een stippellijn

Polair

• Goed oplosbaar
• Waterstofbruggen
• NH- en/of OH-groep
• Hydrofiel ("waterlievend")

Als een drug apolair is dan lost de drug niet goed op in water. Dit komt doordat er geen NH- en OH-groepen zijn, waardoor er geen waterstofbruggen kunnen worden gevormd met water. Dit betekent dat een apolaire stof hydrofoob (“watervrezend”) is. Het verdampt wel vrij gemakkelijk, want de moleculen worden alleen door zwakke van der Waals bindingen bijeen gehouden. Als een drug polair is, kan het wel waterstofbruggen vormen met water, omdat het een NH-groep en/of een OH-groep bevat. Dit betekent dat een polaire stof hydrofiel (“waterlievend”) is.

Is vloeistof A een polaire of apolaire stof?

Vloeistof A bestaat o.a. uit water. Watermoleculen zijn dipoolmoleculen, ze hebben een delta+ en een delta - kant. Dat komt doordat de O-H binding een polaire atoombinding is. Het O atoom trekt het gemeenschappelijke elektronenpaar een beetje naar zich toe. 

Een stof die bestaat uit dipoolmoleculen noem je een polaire stof.

Apolair

• Niet goed oplosbaar
• Geen NH- en/of OH-groep aanwezig
• Geen waterstofbruggen
• Hydrofoob ("watervrezend")
• Vanderwaalsbindingen

Als een drug apolair is dan lost de drug niet goed op in water. Dit komt doordat er geen NH- en OH-groepen zijn, waardoor er geen waterstofbruggen kunnen worden gevormd met water. Dit betekent dat een apolaire stof hydrofoob (“watervrezend”) is. Het verdampt wel vrij gemakkelijk, want de moleculen worden alleen door zwakke van der Waals bindingen bijeen gehouden. Als een drug polair is, kan het wel waterstofbruggen vormen met water, omdat het een NH-groep en/of een OH-groep bevat. Dit betekent dat een polaire stof hydrofiel (“waterlievend”) is.

waterstofbruggen

komen voor 

tussen moleculen met OH en/of NH bindingen

en zorgen voor:

sterkere binding tussen die moleculen

en

voorspellen of een stof oplost in water

geen waterstofbrug

wel waterstofbruggen

NH₃

C₃H₈

C₂H₅OH

CH₃NH₂

N₂

O₂

CH₂Cl₂

NO₂

H₂O₂

CaCO₃

NaCl

Sleep het vinkje naar de stof met het hoogste kookpunt
 

CH₃OH

H₂S

CH₃Cl

NH₃

C₅H₁₂

C₄H₈I₂

Plaats de twee waterstofbrug-gen op de goede plekken

-----

----

waterstofbruggen ontstaan

- tussen OH en/of NH bindingen

waterstofbruggen tekenen we met een stippellijn tussen de H en O of de H en N atomen

olie met water

jood in wasbenzine

jood in water

0

lost op in water

lost op in olie

NH₃

C₃H₈

C₂H₅OH

CH₃NH₂

C₆H₁₂O₆

CH₂Cl₂

H₂O₂

C₆H₆

C₂H₅OC₂H₅

Oplossen van zouten in water

bij het oplossen omringen watermoleculen de ionen,

we noemen dat hydratatie

de waterstofatomen richten zich naar de negatieve ionen,

de zuurstofatomen richten zich naar de positieve ionen.

ethanolmoleculen omhullen ionen ook

 Kristalwater

Zouthydraten

Zouthydraat: watermoleculen opgenomen in het kristalrooster van een zout 

Kristalwater: het opgenomen water

Omkeerbare reactie: afstaan van kristalwater is endotherm 

(je moet het dus verwarmen om het kristalwater te verwijderen)

Kopersulfaat:

kristalwater openemen/afstaan

Het opnemen van kristalwater is meestal een exotherm proces

het afstaan van kristalwater is dan dus een endotherm proces