Les 3 onrust in de Nederlanden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Geschiedenis

Introductie

Les 3 onrust in de Nederlanden

Geschiedenis

Maar eerst lezen...

Leerdoel

Je leert meer over centralisatie vs. particularisme.

Je weet wat de bloedplakkaat inhoudt.

Je weet hoe de Nederlanden bestuurd werden.

Reformatie in de Lage Landen

(ka 18 +19)

Erasmus

Inspireert: 

Samenvattend...

Van centralisatie naar de Opstand

Wat is particularisme? Noem hier ook zo veel mogelijk voorbeelden van.

Wat is centralisatie?

Particularisme

Centralisme

Staten-Generaal

Gewesten

Stadhouder

Gewestelijke Staten

Landvoogd

1 hoofdstad

Het bestuur van de Nederlanden

- Ieder Gewest: eigen regels en gewoonten.

Aan geld komen (voor voeren oorlog) landheren met ieder gewest onderhandelen voor belasting. Gewestelijke staten:

- voornaamste edelen, geestelijken eb afgevaardigden van de steden.

Pas als de landheer hun oude privileges wilde bevestigen, waren de staten bereid belasting te betalen.

Karel V: ook keizer van Heilig Roomse/ Duitse Rijk en koning van Spanje.

Verbleef in het buitenland.

Vertegenwoordiging door landvoogd(es)

Binnen ieder gewest benoemde Karel een Stadhouder als plaatsvervanger.

Hoe werkt het bestuur van de Nederlanden?

Gewestelijke Staten

Elk gewest geleid door een...

Vorst uit...

Vervanger uit Spanje

Adel

Stadhouder

Rijke stedelingen

Spanje

Geestelijken

Landvoogd

Godsdienstige wetten tegen de protestanten= plakkaten

• Karel V was katholiek en wilde ook dat iedereen dat was in zijn rijk.
  
• Invoering plakkaten: tegen ketters.  1550: Bloedplakkaat, altijd doodstraf protestanten.
  
• Gewesten en stadsbesturen moesten de plakkaten uitvoeren, volgens hen zijn deze in strijd met hun privileges en dus werden ze vaak niet uitgevoerd=> In strijd met het particularisme.
  

uitleggen waarom juist de kwestie van de Hervorming zorgde voor botsingen tussen particularisme en centralisme.

de verschijnselen centralisatie en particularisme herkennen in gegeven bronnen/ voorbeelden/ begrippen.

Plakkaat = wet

Waar gaat deze bron over?

Leg uit waarom dit een voorbeeld is van centralisatie.

Filips II volgt zijn vader op

• Karel V heeft veel bereikt, maar moet toezien dat de protestantse kerk in zijn gebied veel aanhangers heeft gekregen.
• Als oude man treedt hij af en zijn zoon Filips II volgt hem op in Spanje (1556), Zuid-Amerika (1556) en de Nederlanden (1555), niet in het Rooms-Duitse Rijk.
• Filips zal dingen heel anders doen dan zijn vader... De Nederlanden hadden nu een Spaanse koning...

Filips II

Reist niet rond, stelt zijn halfzus (Margaretha van Parma) aan als Landvoogdes.

Hij wil:

- In alle gewesten zelfde wetten en regels.

- In het hele rijk één godsdienst (katholiek)

Margaretha van Parma

Bestuurt als landvoogdes vanuit Brussel de Nederlanden.

Nog 2 oorzaken voor de ontevredenheid

1. adel werd overgeslagen en burgers hadden honger
2. honger en misoogsten
3. adel verloor macht en particularisme
4. inquisitie en strenge plakkaten

Noem 2 oorzaken van ontevredenheid in de Nederlanden

1. particularisme en plakkaten tegen de hervorming
2. particularisme en centralisatie
3. centralisatie en strenge plakkaten tegen hervorming
4. hervorming en aanstellen van ambtenaren

Huiswerk (pak je agenda)

                            

                           
                               
                                   
                                       
       
           
               
       
   
               
                   
                   
                       
                           
   
     
       
 
   
   
   
   
   
   
   
     
       
       
     
   
 

   
   

   
   

   
   

   
       
           
               
 
   
   
   
   
       
           
                Vragen over de vorige les????
           
       
       
   
   
   
 
 
           
       
   

 
 
 
     
   
   
   
     
   
 
                       
                   
               
               
                   
                       
                         Jagers en Verzamelaars