7e bijeenkomst: Examentraining 3F: doel/middel, toon/houding, beoordeling argumentatie

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Waar het vorige week over ging:

• Betrouwbaarheid van een tekst.
• Een tekst samenvatten .

Wat weet je er nog van?

Wat staat er vandaag op het lesprogramma?

Soorten examenvragen op het CE

1. Vragen over doel en middel
2. Vragen over toon en houding
3. Vragen waarbij je een redenering moet beoordelen. 

1. Vragen over het doel

Achter elke uitspraak zit een bedoeling. Je moet dan achterhalen met welk doel iemand iets zegt.

In examens vragen ze soms naar het doel van een uitspraak. De andere keer vragen ze naar de functie ervan. Beide vragen komen op hetzelfde neer: wat wil deze persoon met die uitspraak bereiken?

Het verschil tussen DOEL ...

en BEDOELING

Denk hierbij aan de tekstdoelen, zoals informeren, instrueren, overtuigen en overhalen

Denk hierbij aan redenen waarom iemand iets zegt: kwetsen, imponeren, onderbreken.

Vragen over het middel

• Je krijgt vragen over de manier waarop iemand te werk gaat (middel). 
• Op welke manier bereikt de interviewer/schrijver dat doel?
• Hoe laat de interviewer/schrijver ons dat zien?

Voorbeelden van middelen:

• Gebruik van vette letters om aan te geven dat iets belangrijk is. 
• Gebruik van "aanhalingstekens" om aan te geven dat je het niet letterlijk moet nemen.
• Bepaalde  een tekst in een apart tekstblok plaatsen om aan te geven dat er aanvullende informatie is.
• Namen en titels gebruiken om aan te geven dat een persoon deskundig is.

Laten zien dat het om aanvullende informatie gaat.

1. doel
2. middel

Een tekstdeel vet afdrukken

1. doel
2. middel

Argumenten kracht bij zetten.

1. doel
2. middel

Tekst in een apart tekstblok zetten

1. doel
2. middel

Aangeven dat de lezer bepaalde woorden niet letterlijk moet nemen.

1. doel
2. middel

Een tekstdeel benadrukken

1. doel
2. middel

Deskundigen bij naam noemen en citeren.

1. doel
2. middel

aanhalingstekens gebruiken

1. doel
2. middel

2. Vragen over de toon en houding

Zowel in een tekst als in een gesprek kun je afleiden hoe (houding) iemand tegenover het onderwerp staat: neutraal, partijdig, kritisch, verontwaardigd, enthousiast of afwijzend.

Dat blijkt uit de inhoud van wat ze zeggen, maar ook uit de toon waarop ze dan doen:

De toon en houding herkennen

Je herkent de toon uit de keus van de woorden:

• .....de vaste linksbuiten...... (Houding: neutraal)
• .....de briljante dribbelaar....(Houding: enthousiast)
• .....de technisch beperkte speler..... (Houding: kritisch)
• .....de irritante matennaaier....                                                   (Houding: verontwaardigd/boos)

3. Een redenering beoordelen

Bij het beoordelen van een redenering kun je kijken naar de aangevoerde feiten:

• Kloppen ze helemaal of deels?
• Belichten de feiten één kant of meerdere kanten van de zaak?

Vervolg beoordelen redenering

Je kunt ook kijken naar het verband tussen de aangevoerde feiten en de conclusie:

• Is het een logische conclusie of is het een kromme redenering?
• Kun je, ook al accepteer je de feiten, toch een ander standpunt innemen?

Is dit argument een vals (drogreden)?

De studenten moeten niet klagen over de tijden, docenten maken ook lange dagen.

1. ja
2. nee

Is dit argument een vals (drogreden)?

Er moet meer geïnvesteerd worden in windenergie, want wind raakt nooit op.

1. ja
2. nee

Is dit argument een vals (drogreden)?

Jullie team is onsportief, want de scheidsrechter deelde heel wat gele kaarten uit.

1. ja
2. nee

Is dit argument een vals (drogreden)?

Mijn vader is minister, dus ik weet echte wel wat beter is voor het milieu!

1. ja
2. nee

Is dit argument een vals (drogreden)?

Dat is onzin, want dat slaat nergens op!

1. ja
2. nee

Is dit argument een vals (drogreden)?

Migraine komt van stress, want dat zegt mijn tandarts ook.

1. ja
2. nee

Is dit argument een vals (drogreden)?

Ik wil die wedstrijd niet missen, dus ga ik zaterdag niet mee.

1. ja
2. nee

Is dit argument een vals (drogreden)?

Werklozen zijn te beroerd om te werken. Dat zie je wel aan mijn buurman.

1. ja
2. nee

Is dit argument een vals (drogreden)?

Iemand die niet vooraf oefent met proefexamens, heeft meer kans op een slecht resultaat. Jim heeft een onvoldoende gehaald, dus heeft hij niet geoefend.

1. ja
2. nee