Grammatica les 6: BWB/MV

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Lezen

10 minuten

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

...weet je wat de bijwoordelijke bepaling is.

...weet je wat het meewerkend voorwerp is.

Je kunt nu...

• de gezegdes (wwg en nwg) in een zin vinden
• het onderwerp in een zin vinden
• het zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord en lidwoorden in een zin vinden
• het lijdend voorwerp in de zin vinden.

Herhaling:

1. Het onderwerp speelt de ... in een zin.

1. hoofdrol
2. bijrol

Herhaling:

3. Het lijdend voorwerp ...

1. ondergaat iets (doet zelf niets)
2. is de ontvanger (aan wie/voor wie)

Herhaling:

5. Deze zin heeft een...
Hij blijkt een hele goede baas.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Herhaling:
6. Welk zinsdeel is het lijdend voorwerp?

De hond van de buren heeft onze buurman heel hard gebeten.

1. de hond van de buren
2. heel hard
3. er is geen lijdend voorwerp
4. onze buurman

Herhaling:

8. Welk zinsdeel is het onderwerp?

De regering geeft het onderwijs extra geld.

1. het onderwijs
2. de regering
3. extra geld
4. geeft

nwg of wwg?

12. Hij wordt later vast en zeker een lastige werknemer.

1. wwg
2. nwg

Meewerkend voorwerp (MW)

• Een meewerkend voorwerp is degene die iets ontvangt of verneemt of van wie iets wordt afgenomen. Het meewerkend voorwerp is vaak de 'ontvangende partij'. Vaak kun je het MW herkennen aan het woordje aan. Staat aan niet in de zin kun je het er vaak bij bedenken. te herkennen aan (aan).
  

• Julia en Kim gaven een cadeautje aan hun moeder.
• Ik vroeg (aan) haar of ze nog op vakantie ging.
• Mijn vriend geeft de poes en de hond hun eten.
• Hij laat al zijn geld na aan goede doelen.
• Toen de kinderen niet luisterden, nam hun vader hun de playstation af.

Bijwoordelijke bepaling (bwb)

• De bijwoordelijke bepaling =  de prullenbak van de zin. 
• Alle zinsdelen die je overhoudt na het benoemen van ...:

• het gezegde (wwg of nwg)
• het onderwerp
• het lijdend voorwerp
• het meewerkend voorwerp

... zijn een bijwoordelijke bepaling.

Bijwoordelijke bepaling (bwb)

• Enthousiast deelde ik gisteren op het toneel de rozen uit. 

• Bijwoordelijke bepalingen zijn vaak:

• plaatsen (waar) - op het toneel
• tijden (wanneer) - gisteren
• omstandigheden (hoe) -enthousiast

• Andere overgebleven zinsdelen die geen plaats, tijd, of omstandigheid zijn, zijn ook bijwoordelijke bepalingen. 
  

Bijwoordelijke bepaling (bwb)

• Enthousiast deelde ik gisteren op het toneel de rozen uit. 
  
• wwg: deelde uit
  
• ond: ik
  
• lv: de rozen
  
• mwv: -
  

• Wat blijft er over? enthousiast - gisteren - op het toneel = bwb

Bijwoordelijke bepaling (bwb)

• Voor een foto / staat / een fotograaf / graag / uren / aan de waterkant / te wachten. 
  

• wwg: staat te wachten
  
• ond: een fotograaf
  
• lv: -
  
• mwv: -
  
• bwb: voor een foto, graag, uren, aan de waterkant
  

Aan de slag!

• Open les 6 (grammatica). Lees de stof nog eens goed door, maak pas daarna de opdrachten.
  
• Benoem: Gezegde (gez.) ((wwg/nwg)), onderwerp (ond), lijdend voorwerp (lv), meewerkend voorwerp (mwv) en bijwoordelijke bepaling (Bwb).
  
• vul de vragen als volgt in, dus verdeel de zin met streepjes en schrijf daaronder wat welk deel is:
  

De scheidsrechter / gaf / de verdediger / gisteren / een rode kaart. 

wwg: gaf

ond: de scheidsrechter

lv: een rode kaart

mww: de verdediger

bwb: gisteren

Het meewerkend voorwerp ...

1. ondergaat iets
2. is de ontvanger (aan wie/voor wie)

Welk zinsdeel is het meewerkend voorwerp?

De boerin geeft de kippen iedere dag te eten.

1. de boerin
2. iedere dag
3. de kippen
4. er is geen meewerkend voorwerp

Benoem: gez, ond, lv, mwv, bwb

1. Ik wacht in de winkel.

Benoem: gez, ond, lv, mwv, bwb

2. Het broedkastje hangt in de boom.

Benoem: gez, ond, lv, mwv, bwb
3. De scheidsrechter gaf de verdediger gisteren een rode kaart.

Benoem: gez, ond, lv, mwv, bwb

4. Hier mag men roken.

Benoem: gez, ond, lv, mwv, bwb

5. We hebben gisteren uren in het stadion getraind.

Benoem: gez, ond, lv, mwv, bwb
6. Vanochtend maakte ik in de keuken het ontbijt voor mijn moeder klaar.

Benoem: gez, ond, lv, mwv, bwb

7. Enthousiast vertelde hij mij gisteren een verhaal.

Benoem: gez, ond, lv, mwv, bwb

8. Een goede juwelier werkt altijd heel precies.

Benoem: gez, ond, lv, mwv, bwb

9. Dat kasteel is ontzettend oud.

Benoem: gez, ond, lv, mwv, bwb

10. Haar neefje kan heel goed liegen.

Benoem: gez, ond, lv, mwv, bwb
11. De leerlingen leren grammatica tijdens de Nederlands les op het ATC.

Benoem: gez, ond, lv, mwv, bwb
12. Tijdens de wedstrijd in Eindhoven pakt de voetballer de bal op.

Benoem: gez, ond, lv, mwv, bwb

13. Peter is al heel lang ziek.

Benoem: gez, ond, lv, mwv, bwb
14. Wie wordt dit keer de grote spits van het Nederlands elftal?

Benoem: gez, ond, lv, mwv, bwb

15. Oranje is dit jaar de nummer drie van de poule.

Benoem: gez, ond, lv, mwv, bwb

16. Daley Blind werd halverwege de wedstrijd gewisseld.

Benoem: gez, ond, lv, mwv, bwb

17. Van Persie scoort dit jaar regelmatig met het hoofd.

Benoem: gez, ond, lv, mwv, bwb

18. Hiddink blijft voorlopig bondscoach.

Benoem: gez, ond, lv, mwv, bwb

19. Mijn zusje hangt haar jas altijd op aan een stoel.

Benoem: gez, ond, lv, mwv, bwb

20. Jim komt iedere keer in de problemen.

1. Wat vind je moeilijk?
2. Waarover heb je nog vragen?
3. Wat ga je doen om antwoord op je vragen te krijgen?

Download nu het oefenboekje via berichten in SomToday en ga aan de slag!