HA - Week 20 - les 1 - Grammatica zinsdelen H5 en H6

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Nederlands

Mevrouw Takken, TNL

[e-mail]

- Stillezen

- nakijken Proef SO

- keuzeprogramma

Doel:

- Je kunt van elk zinsdeel aangeven wat het is en welke functie het heeft. 

Wat gaan we doen vandaag:

Stillezen

Nakijken proef SO

1. verder werken aan leerlijnen (meewerkend voorwerp, bijwoordelijke bepaling)

2. met de docent zinnen ontleden

3. In tweetallen een toets samenstellen over zinsdelen

Keuzeprogramma

Bij grammatica zinsontleden kijk je naar welke onderdelen er in een zin zitten:

iemand doet iets = persoonsvorm en werkwoordelijk gezegde

Iemand doet iets = onderwerp

iemand doet iets ergens mee = lijdend voorwerp

iemand doet iets voor iemand/ geeft iets aan iemand = meewerkend voorwerp

Iemand doet iets op een plaats en tijd of op een bepaalde manier = bijwoordelijke bepaling

Grammatica zinsdelen

Hoe vind je het meewerkend voorwerp?

Aan/voor wie + pv (of gez.) + onderwerp + lijdend voorwerp

De sportieve leerling geeft de docent de tennisbal terug.

pv = geeft

ow = wie geeft er? = de sportieve leerling

LV= wat heeft de sportieve leerling terug = de tennisbal

MV = aan wie geeft de sportieve leerling de tennisbal terug = aan de docent

Het meewerkend voorwerp. 

Deel van de zin waaruit blijkt voor wie iets gedaan wordt of aan wie iets gegeven wordt.  (staat zelf buiten de handeling)

Staat vaak aan of voor bij

Als het er niet staat, kun je het toevoegen

Antwoord op de vraag:

Aan wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?

(onthoud het pannenkoeken bakken, hou je aan die volgorde!)

Meewerkend voorwerp

Komt voor bij werkwoorden die iets te maken hebben met vertellen: meedelen, uitleggen, zeggen of geven: overhandigen, lenen, toesturen.

Antwoord op de vraag:

Aan/voor wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?

Het bloemetje heb ik voor mijn oma gekocht.

PV = heb                                                 LV = het bloemetje

OW = ik (wie heeft iets gekocht?)   MV = voor mijn oma

Gez = heb gekocht                           

Meewerkend voorwerp

Je praat met iemand

a. Je vertelt iets aan iemand
b. Je vertelt iemand iets

Geen mv

mv = (aan) iemand

De zinsdelen die we net benoemd hebben noem je de bijwoordelijke bepaling (bwb)

Dit is wat je overhoudt als je alle zinsdelen hebt benoemd.

De bwb geeft ook antwoord op de vragen:

- waar                    - waarheen

- wanneer             - hoever

- hoe                      - hoelang

- waardoor           - waarom

Aan de slag - keuze:

Meewerkend voorwerp

Aan/voor wie + pv (of gez.) + onderwerp + lijdend voorwerp

Bijwoordelijke bepaling

Wanneer, waar, waarom, hoe, waarheen, hoelang...

1. Maken leerlijn:

- Hoofdstuk 5 - grammatica zinsdelen - meewerkend voorwerp:  leerlijn

- Hoofdstuk 6 - grammatica zinsdelen - bijwoordelijke bepaling: leerlijn

Wanneer:

Deze week H6 af. (iedereen heeft dit deze week sowieso af)

2. Zinnen ontleden met docent 

- als je hiervoor kiest kom je vooraan in het lokaal zitten

3. Stel in tweetallen een toets samen over zinsdelen t/m bwb. 

- lever de toets aan het einde van de les, voorzien van antwoorden,  bij docent in.