Opfrissen voor de toets - woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Opfrissen voor de toets

Vandaag grammatica woordsoorten

Planning van vandaag

- korte herhaling woorddelen

- zinnen klassikaal oefenen

- zelfstandig oefenen mbv werkbladen

Bepaald of onbepaald lidwoord

Er zijn drie lidwoorden: 

de (bepaald lidwoord)

het (bepaald lidwoord)

een (onbepaald lidwoord)

Zelfstandig naamwoord

Een zelfstandig naamwoord (zn) is een woord voor een mens, dier, plant, ding of gevoel: 

jongen, bakker, eekhoorn, narcis, stad, blijdschap, verdriet .

Een eigen naam is ook een zelfstandig naamwoord:
Sjoerd, Peters, Zierikzee, IJssel, Louvre

Een zelfstandig naamwoord heeft meestal: 

• een enkelvoud en een meervoud
• je kunt er een verkleinwoord van maken
• je kunt vaak de, het of een voor zetten:  
  
  

huis - huizen - huisje - het huis/ een huis

vriend - vrienden - vriendje -  de vriend/een vriendje. 

Bijvoeglijk naamwoord 

--> Zegt iets over een zelfstandig naamwoord

--> Vaak is dit een eigenschap 

Wat een mooie (bn) fiets (zn)! 

Er staan daar nieuwe (bn), grote (bn) huizen (zn) 

Hoe vind je een bn?

--> Staat meestal voor een zelfstandig naamwoord;

--> Soms staat het bijvoeglijk naamwoord achter het zn:
De film is mooi (bn)

--> Een bn heeft vaak een korte vorm en een lange vorm
Mooi - mooie, groot - grote, stil - stille 
--> Trappen van vergelijking
Gaaf - gaver- gaafst 

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

--> Een bijvoeglijk naamwoord dat iets zegt over van welk materiaal iets gemaakt is:

zilver, goud, plastic, etc. 

Gouden oorbellen

Houten tafel

Plastic zonnebril 

Zww en hww

Zelfstandige werkwoorden: het geeft aan wat het onderwerp 'doet'. 

Hulpwerkwoorden: komen alleen voor in een zin met meer dan één werkwoord. Ze 'helpen' om het gezegde te maken. 

Voorzetsels

Een voorzetsel geeft tijd, plaats of reden/oorzaak aan.

plaats: op de tafel, in de kast, bij het hek etc.

tijd: om 4 uur, na de vakantie, tijdens de les etc.

reden/oorzaak: vanwege de file,  door het succes.

Voorzetsels zijn de 'kast' en 'feest woorden: onder, boven, met, naast, tijdens, voor, over, in, uit, etc.

Let op:

Delen van een scheidbaar werkwoord (aankijken, uitzwaaien..) is geen voorzetsel, maar hoort bij het werkwoord.

Voorbeeld:

Ik kijk mijn moeder altijd aan. (aan hoort bij het werkwoord aankomen)

Wat is een aanwijzend voornaamwoord?

Een aanwijzend voornaamwoord gebruik je als je iets aanwijst.

- ''Dit spel is leuker dan dat spel''.

- ''Deze nieuwe film is even leuk als die oude''.

Wanneer gebruik je welk woord?

• Bij de-woorden gebruik je bij enkelvoud deze of die.
• Bij het-woorden gebruik je bij enkelvoud dit of dat.
• Bij meervoud gebruik je altijd de woorden deze of die.

Wat is een vragend voornaamwoord?

Een vragend voornaamwoord staat meestal aan het begin van een zin.

''Wie heeft jou dat verhaal verteld?''.

''Naar welke film ben je dit weekend geweest?''.

''Wat heb je dit weekend gedaan?''

Bijwoord = bijwoordelijke bepaling(bwb) van één woord

Tijd: Gisteren, morgen, straks, vroeger, toen, tegenwoordig

Plaats: Hier, daar, er, nergens, overal

Zekerheid: absoluut, ongetwijfelt, echt

Ontkenning: Niet, nooit, geenszins.

Vraagwoorden om een bwb te vinden:

Waar, waarom, wanneer, hoe, waardoor, waarheen

Gram. woordsoorten H6 - bijwoord