H4.2

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

waarnemen en reageren

H4.2     

Zien en horen 

oog

Oog:

gekleurde deel: Iris

opening (zwart): Pupil

 

Oog wordt beschermd door:

wenkbrauw, oogleden, wimpers, traanvocht, oogkas

oefenen onderdelen oog 1

Werking oog:

Harde oogvlies: Witte buitenste laag, aan de voorkant doorzichtig (hoornvlies).

Vaatvlies: bevat bloedvaten

Netvlies: bevat lichtgevoelige zintuigcellen

Lens: zorgt voor scherp beeld op het netvlies

Oefenen functies

Licht dat je ogen binnenkomt gaat langs:

Hoornvlies -> pupil -> lens ->

glasachtig lichaam -> netvlies

Zintuigcellen in het oog

Staafjes: nemen zwart/wit/grijs waar, erg gevoelig, liggen verspreid over hetnetvlies

kegeltjes: nemen kleur waar (rood/blauw/groen), liggen in de gele vlek

oefenen kegeltjes en staafjes

Werking netvlies:

Zintuigcellen (staafjes/kegeltjes) zijn verbonden zenuwcellen.

Uitlopers van de zenuwcellen verlaten het oog in een dikke bundel (oogzenuw).

Op die plek geen zintuigcellen = blinde vlek

accomoderen

Lens: maakt scherp beeld op het netvlies. Hiervoor kan de lens platter of boller worden gemaakt dit noemen we accomoderen

oefenen accomoderen

bril nodig?

Oogbol te kort = verziend

beeld dichtbij valt achter het netvlies, bril met + lens

Oogbol te lang = bijziend

beeld veraf valt voor het netvlies, bril met - lens

werking pupil

weinig licht: Lengtespieren trekken samen, pupil wordt groter, meer licht naar binnen

veel licht: Kringspier trekt samen, pupil wordt kleiner, minder licht naar binnen

kleiner en groter worden van de pupil heet pupilreflex, gaat vanzelf

naam 

functie

Trekken lens plat als je in de verte kijkt

maakt lens platter/boller

zorgt voor scherp beeld op netvlies

straallichaam

lensbandjes

Lens

oefenen onderdelen oor + volgorde onderdelen oor

Hoe hoor je?

oorschelp: vangt trillingen op

gehoorgang: brengt trilling naar trommelvlies

trommelvlies: gaat trillen 

gehoorbeentjes: geven trilling trommelvlies door

slakkenhuis: vocht vangt trillingen gehoorbeentjes op, zet zintuigcellen met trilhaartjes in beweging.

gehoorzenuw: geeft impulsen van de trilhaartjes door aan de hersenen

buis van Eustachius

trommelvlies moet kunnen trillen; luchtdruk aan beide zijden gelijk.

Buis van Eustachius (komt uit in keelholte) gaat bij slikken/kauwen open om luchtdruk gelijk te maken

geluidssterkte

geluid ontstaat door trilling van de lucht. Hoe sterker de trilling, hoe harder het geluid.

Gehoorbeschadiging kan ontstaan bij geluiden langdurig boven de 80 dB. 

Trilhaartjes raken beschadigd, je wordt langzaam doof.

evenwichtsorgaan

evenwichtsorgaan: 

bestaat uit 3 halvecirkelvormige buisjes, gevuld met vloeistof. In de buisjes zitten trilhaartjes (zintuigcellen). Beweging vloeistof van trilhaartjes wordt via evenwichtszenuw doorgegeven aan hersenen

hierdoor gaan impulsen van oor naar hersenen

hierin liggen zintuigcellen die impulsen maken

vlies aan het einde van de gehoorgang

neem de stand van je hoofd waar

slakkenhuis

gehoorzenuw

trommelvlies

evenwichtszintuig