2.2 Fascisme en communisme Deel B

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Het interbellum

2.2 Fascisme en communisme deel B

Wat weten jullie al?

H2.2 Fascisme en communisme

Leerdoelen.

Communisme en Sovjet Unie

- Je weet hoe de Sovjeteconomie werd ontwikkeld.

- Je kunt beschrijven je hoe de Sovjet-Unie een totalitaire dictatuur werd.

Jozef Stalin

Leider,  van de Sovjet-Unie (1928-1953)

Onder Stalin werd het communistische Sovjet-Unie een totalitaire samenleving. 

• De Sovjet-Unie werd geregeerd door één partij, de communistische partij

• Communisme is anti-democratisch: het volk hoeft niet mee te praten

Sprake van persoonsverheerlijking 

(van Stalin)

De Sovjeteconomie

- In de SU overleed in 1924 Lenin

- Zijn opvolger was de dictator Stalin (de man van staal) die nog meedogenlozer was dan Lenin

De Sovjeteconomie

Industrialisatie gaat niet snel genoeg -> stelt in 1929 vijfjarenplan op -> planeconomie

Doel: sterke industriële mogendheid maken

Kolchozen: boeren moeten zich aansluiten bij collectieve bedrijven (collectivisatie)

Boeren waren hier tegen -> opstanden

- Stalin gaf de schuld aan de rijke boeren (door communisten 'koelakken' genoemd)

- Scheldwoord voor uitbuiter

- De dictator gaf bevel koelakken te liquideren

- Communisten nu genadeloos jacht maken op zelfstandige boeren

- Miljoenen werden vermoord of gedeporteerd 

Dictatuur in de Sovjet-Unie

Sovjet-Unie wordt een totalitaire dictatuur met terreur

Partijleden werden opgepakt en vermoord/gedeporteerd

Staatspropaganda en verheerlijking van Stalin

Geloof in het welzijn door 'vadertje Stalin'

Stalinisme: communisme met extreme onderdrukking en persoonsverheerlijking

Dictatuur in de Sovjet-Unie

- Onder Stalin werd SU een totalitaire dictatuur waarin communistische partij het denken en doen van de bevolking probeerde te beheersen

- Tegenstanders werden vermoord of gedeporteerd naar werkkampen in Siberië

Kenmerken van het communisme onder Stalin

Stalinisme

1.     Planeconomie

•    De Communistische partij had alle macht, ook over de economie
•    Stalin wil van de SU een industriele samenleving maken
•    Tegen kapitalisme
•    Er werden nieuwe fabrieken, sporen en kanalen gebouwd

  

                             

Zo waren er vijfjarenplannen: hierin was vastgelegd wat er in de komende vijf jaar moest worden geproduceerd.

Dát het werd geproduceerd was meestal belangrijker dan hoe het was geproduceerd: de kwaliteit en de keuze was beperkt.

2.    Collectivisatie

• Bevolking in steden groeide hard, er moest meer eten komen

• Kleine zelfstandige boerderijen werden samengevoegd tot één groot boerenbedrijf, een kolchoz. 

• Opstanden van de boeren. Koelakken (rijke boeren)  worden hard gestraft.

3.     Terreur

• Stalin liet masaal (Politieke) tegenstanders oppakken

Voorbeelden:

• Showprocessen
• Goelag

Showprocessen

• Tegenstanders worden (meestal) vals beschuldigd en worden in een oneerlijke rechtszaak tot zware straffen veroordeeld.

• Bij dit soort showprocessen stond de uitkomst al vast voordat de rechtszaak was begonnen: schuldig!

Goelag

• Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een goelag, een strafkamp.
• In deze 'opvoedingskampen' moesten de gevangenen, onder zeer zware omstandigheden, dwangarbeid verrichten.

• Sommige van deze kampen hadden niet eens hekken, omdat ontsnappen zinloos was: de kou en de wolven zouden je uiteindelijk wel doden
  

• ...en ze waren zeer effectief! De angst onder de bevolking was groot. 
• Zelfs zó groot dat mensen niet meer op een familiefoto met deze 'verraders' wilden worden vertoond.

4. Persoonsverheerlijking

- Overal hing zijn portret, stonden reusachtige beelden van hem of werd hij getoond als de vriend van de gewone mensen 

- Door deze propaganda geloofden mensen werkelijk dat 'vadertje Stalin' zorgde voor hun welzijn

- Communisme onder Stalin (extreme onderdrukking en persoonsverheerlijking) is stalinisme 

- Woon- en werkomstandigheden van gewone arbeiders en boeren waren slecht

- Maar in staatspropaganda werd de SU voorgesteld als land waarin gelukkige arbeiders en boeren in overvloed leefden

Maken paragraaf 2.2 alle opdrachten